Đây là một trong những chủ đề quan trọng bậc nhất trong chương trình Toán 12, giúp học sinh nắm vững kiến thức về cực trị hàm số và ứng dụng vào giải quyết các bài toán thực tế.
Tusach.vn cung cấp tài liệu học tập đầy đủ, chi tiết, giúp bạn hiểu rõ các khái niệm, định lý và phương pháp giải bài tập liên quan đến giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của hàm số.
1. Định nghĩa Khái niệm GTLN, GTNN của hàm số
1. Định nghĩa
Khái niệm GTLN, GTNN của hàm số
Cho hàm số y = f(x) xác định trên tập D. - Số M là giá trị lớn nhất của hàm số y = f(x) trên tập D nếu f(x) \( \le \) M với mọi \(x \in D\) và tồn tại \({x_0} \in D\) sao cho \(f({x_0})\) = M. Kí hiệu M = \(\mathop {\max }\limits_{x \in D} f(x)\) hoặc M = $\underset{D}{\mathop{\max }}\,f(x)$ - Số m là giá trị nhỏ nhất của hàm số y = f(x) trên tập D nếu f(x) \( \ge \) m với mọi \(x \in D\) và tồn tại \({x_0} \in D\) sao cho \(f({x_0})\) = m. Kí hiệu m = \(\mathop {\min }\limits_{x \in D} f(x)\) hoặc m = \(\mathop {\min }\limits_D f(x)\) |
Ví dụ: Tìm GTLN, GTNN của hàm số \(y = f(x) = \sqrt {1 - {x^2}} \)
Tập xác định của hàm số là \(\left[ { - 1;1} \right]\)
Ta có:
\(f(x) = \sqrt {1 - {x^2}} \) \( \ge \) 0; dấu bằng xảy ra khi \(1 - {x^2} = 0\), tức x = -1 hoặc x = 1.
Do đó \(\mathop {\min }\limits_{x \in \left[ { - 1;1} \right]} f(x) = f( - 1) = f(1) = 0\)
\(f(x) = \sqrt {1 - {x^2}} \) \( \le 1\); dấu bằng xảy ra khi \(1 - {x^2} = 1\), tức x = 0.
Do đó \(\mathop {\max }\limits_{x \in \left[ { - 1;1} \right]} f(x) = f(0) = 1\)
2. Cách tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của hàm số trên một đoạn
Giả sử y = f(x) là hàm số liên tục trên \(\left[ {a;b} \right]\) và có đạo hàm trên (a;b), có thể trừ ra tại một số hữu hạn điểm mà tại đó hàm số không có đạo hàm. Giả sử chỉ có hữu hạn điểm trong đoạn \(\left[ {a;b} \right]\) mà đạo hàm f’(x) = 0. Các bước tìm GTLN và GTNN của hàm số f(x) trên đoạn \(\left[ {a;b} \right]\):
M = \(\mathop {\max }\limits_{\left[ {a;b} \right]} f(x)\); m = \(\mathop {\min }\limits_{\left[ {a;b} \right]} f(x)\) |
Ví dụ: Tìm GTLN và GTNN của hàm số \(y = {x^4} - 4{x^2} + 3\) trên đoạn \(\left[ {0;4} \right]\)
Ta có: \(y' = 4{x^3} - 8x = 4x({x^2} - 2);y' = 0 \Leftrightarrow x = 0\) hoặc \(x = \sqrt 2 \) (vì \(x \in \left[ {0;4} \right]\))
y(0) = 3; y(4) = 195; y(\(\sqrt 2 \)) = -1
Do đó: \(\mathop {\max }\limits_{\left[ {0;4} \right]} y = y(4) = 195\); \(\mathop {\min }\limits_{\left[ {0;4} \right]} y = y(\sqrt 2 ) = - 1\)

Chủ đề giá trị lớn nhất (GTLN) và giá trị nhỏ nhất (GTNN) của hàm số là một phần quan trọng trong chương trình Toán 12, đặc biệt là chương trình Kết nối tri thức. Nó không chỉ là kiến thức nền tảng cho các bài toán về cực trị hàm số mà còn có ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác của toán học và khoa học kỹ thuật.
Giá trị lớn nhất của hàm số f(x) trên một khoảng (hoặc tập hợp) D là giá trị M sao cho f(x) ≤ M với mọi x thuộc D và tồn tại x0 thuộc D sao cho f(x0) = M.
Giá trị nhỏ nhất của hàm số f(x) trên một khoảng (hoặc tập hợp) D là giá trị m sao cho f(x) ≥ m với mọi x thuộc D và tồn tại x0 thuộc D sao cho f(x0) = m.
Nếu hàm số f(x) liên tục trên [a, b] thì:
Ví dụ 1: Tìm GTLN và GTNN của hàm số f(x) = x3 - 3x2 + 2 trên đoạn [-1, 3].
Giải:
Vậy GTLN của f(x) trên [-1, 3] là 2, đạt tại x = 0 và x = 3. GTNN của f(x) trên [-1, 3] là -2, đạt tại x = 2.
Khi tìm GTLN và GTNN của hàm số, cần chú ý đến tập xác định của hàm số và kiểm tra xem hàm số có liên tục trên khoảng đang xét hay không. Ngoài ra, cần xem xét kỹ các điểm mà đạo hàm không tồn tại, vì đây cũng có thể là điểm đạt GTLN hoặc GTNN.
Để củng cố kiến thức, bạn có thể thực hành giải các bài tập sau:
Tusach.vn hy vọng với những kiến thức và ví dụ trên, bạn sẽ nắm vững lý thuyết về giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của hàm số Toán 12 Kết nối tri thức. Chúc bạn học tập tốt!
Tải sách PDF tại TuSach.vn mang đến trải nghiệm tiện lợi và nhanh chóng cho người yêu sách. Với kho sách đa dạng từ sách văn học, sách kinh tế, đến sách học ngoại ngữ, bạn có thể dễ dàng tìm và tải sách miễn phí với chất lượng cao. TuSach.vn cung cấp định dạng sách PDF rõ nét, tương thích nhiều thiết bị, giúp bạn tiếp cận tri thức mọi lúc, mọi nơi. Hãy khám phá kho sách phong phú ngay hôm nay!
Sách kỹ năng sống, Sách nuôi dạy con, Sách tiểu sử hồi ký, Sách nữ công gia chánh, Sách học tiếng hàn, Sách thiếu nhi, tài liệu học tập