Bài 8: Biểu thức tọa độ của các phép toán vectơ
Trong chương trình học toán, đặc biệt là hình học giải tích, vectơ đóng vai trò vô cùng quan trọng. Việc hiểu rõ các phép toán trên vectơ, đặc biệt là biểu diễn chúng trong hệ tọa độ, là nền tảng để giải quyết nhiều bài toán phức tạp. Bài viết này sẽ đi sâu vào Bài 8: Biểu thức tọa độ của các phép toán vectơ, cung cấp kiến thức chi tiết, ví dụ minh họa và bài tập thực hành để bạn có thể nắm vững chủ đề này.
1. Giới thiệu về vectơ và hệ tọa độ
Vectơ là một đoạn thẳng có hướng. Nó được đặc trưng bởi độ dài và hướng. Trong hệ tọa độ Descartes (hệ tọa độ vuông góc), một vectơ có thể được biểu diễn bằng tọa độ của điểm cuối của nó. Ví dụ, vectơ a có tọa độ (x, y) trong mặt phẳng Oxy.
2. Các phép toán vectơ cơ bản
- Cộng vectơ: Cho hai vectơ a = (x1, y1) và b = (x2, y2), tổng của hai vectơ là a + b = (x1 + x2, y1 + y2).
- Trừ vectơ: Cho hai vectơ a = (x1, y1) và b = (x2, y2), hiệu của hai vectơ là a - b = (x1 - x2, y1 - y2).
- Nhân vectơ với một số: Cho vectơ a = (x, y) và một số thực k, tích của vectơ a với số k là ka = (kx, ky).
3. Tích vô hướng của hai vectơ
Tích vô hướng của hai vectơ a = (x1, y1) và b = (x2, y2) được ký hiệu là a.b và được tính bằng công thức:
a.b = x1x2 + y1y2
Tích vô hướng có nhiều ứng dụng quan trọng, ví dụ như tính góc giữa hai vectơ, kiểm tra tính vuông góc của hai vectơ.
4. Tích có hướng của hai vectơ (trong không gian Oxyz)
Tích có hướng của hai vectơ a = (x1, y1, z1) và b = (x2, y2, z2) được ký hiệu là a x b và là một vectơ có hướng vuông góc với cả hai vectơ a và b. Tích có hướng được tính bằng công thức:
a x b = (y1z2 - z1y2, z1x2 - x1z2, x1y2 - y1x2)
Tích có hướng có ứng dụng trong việc tính diện tích hình bình hành và thể tích hình hộp.
5. Ví dụ minh họa
Ví dụ 1: Cho a = (2, 3) và b = (1, -1). Tính a + b và a - b.
a + b = (2 + 1, 3 + (-1)) = (3, 2)
a - b = (2 - 1, 3 - (-1)) = (1, 4)
Ví dụ 2: Cho a = (1, 2, 3) và b = (4, 5, 6). Tính a.b.
a.b = (1 * 4) + (2 * 5) + (3 * 6) = 4 + 10 + 18 = 32
6. Bài tập thực hành
- Cho a = (5, -2) và b = (-1, 4). Tính 2a - b.
- Cho a = (3, 1, -2) và b = (0, -1, 5). Tính a.b.
- Cho a = (1, 0, 0) và b = (0, 1, 0). Tính a x b.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Bài 8: Biểu thức tọa độ của các phép toán vectơ. Hãy luyện tập thêm nhiều bài tập để nắm vững kiến thức và áp dụng vào giải quyết các bài toán thực tế. Truy cập tusach.vn để khám phá thêm nhiều tài liệu học tập hữu ích khác!
