Bài học này cung cấp kiến thức nền tảng về tọa độ của vectơ trong không gian Oxyz, một phần quan trọng của chương trình Hình học không gian lớp 12.
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách xác định tọa độ của vectơ, các phép toán trên vectơ biểu diễn bằng tọa độ, và ứng dụng của chúng trong việc giải quyết các bài toán hình học không gian.
Tusach.vn tổng hợp lý thuyết chi tiết, bài tập minh họa và hướng dẫn giải giúp bạn nắm vững kiến thức và tự tin làm bài.
Bài 2. Tọa độ của vecto trong không gian 1. Hệ trục tọa độ trong không gian
1. Hệ trục tọa độ trong không gian
| Trong không gian, cho ba trục Ox, Oy, Oz đôi một vuông góc. Gọi \(\overrightarrow i ,\overrightarrow j ,\overrightarrow k \) lần lượt là ba vecto đơn vị trên các trục Ox, Oy, Oz. Hệ ba trục như vậy được gọi là hệ trục tọa độ Descartes vuông góc Oxyz, hay đơn giản gọi là hệ tọa độ Oxyz. |
2. Tọa độ của điểm và vecto
a) Tọa độ của điểm
| Trong không gian Oxyz, cho điểm M. Nếu \[\overrightarrow {OM} = x\overrightarrow i + y\overrightarrow j + z\overrightarrow k \] thì ta gọi bộ ba số (x;y;z) là tọa độ điểm M đối với hệ trục tọa độ Oxyz và viết M = (x;y;z) hoặc M (x;y;z); x là hoành độ, y là tung độ, z là cao độ của điểm M. |
b) Tọa độ của vecto
| Trong không gian Oxyz, cho \(\overrightarrow a \). Nếu \(\overrightarrow a = {a_1}\overrightarrow i + {a_2}\overrightarrow j + {a_3}\overrightarrow k \) thì ta gọi bộ ba số \(\left( {{a_1};{a_2};{a_3}} \right)\) là tọa độ của \(\overrightarrow a \) đối với hệ tọa độ Oxyz và viết \(\overrightarrow a = \left( {{a_1};{a_2};{a_3}} \right)\) hoặc \(\overrightarrow a \left( {{a_1};{a_2};{a_3}} \right)\). |
Ví dụ: Trong không gian Oxyz, cho hình lăng trụ tam giác ABC.A’B’C có A(1;0;2), B(3;2;5), C(7;-3;9)
a) Tìm tọa độ của \(\overrightarrow {AA'} .\)
b) Tìm tọa độ của các điểm B’, C’.
Lời giải
a) Ta có: \(\overrightarrow {AA'} = ({x_{A'}} - {x_A};{y_{A'}} - {y_A};{z_{A'}} - {z_A}) = (4;0; - 1)\).
b) Gọi tọa độ của điểm B’ là (x,y,z) thì \(\overrightarrow {BB'} \) = (x - 3; y - 2; z - 5). Vì ABC.A’B’C’ là hình lăng trụ nên ABB’A’ là hình bình hành, suy ra \(\overrightarrow {AA'} \) = \(\overrightarrow {BB'} .\)
Do đó \(\left\{ \begin{array}{l}x - 3 = 4\\y - 2 = 0\\z - 5 = - 1\end{array} \right.\) hay x = 7, y = 2, z = 4.
Vậy B’(7;2;4).
Lập luận tương tự suy ra C’ (11;-3;8).

Chào mừng các em học sinh đến với bài học về Lý thuyết Tọa độ của Vectơ trong Không Gian, thuộc chương trình Toán 12 Chân Trời Sáng Tạo. Đây là một phần kiến thức vô cùng quan trọng, giúp các em xây dựng nền tảng vững chắc cho việc giải quyết các bài toán hình học không gian phức tạp.
Hệ tọa độ Oxyz trong không gian là một hệ tọa độ ba chiều, được xác định bởi ba trục vuông góc nhau Ox, Oy, Oz. Mỗi điểm trong không gian được xác định duy nhất bởi bộ ba số thực (x, y, z), gọi là tọa độ của điểm đó.
Một vectơ trong không gian được xác định bởi độ dài và hướng. Vectơ có thể được biểu diễn bằng một đoạn thẳng có hướng, hoặc bằng bộ ba số thực (x, y, z), gọi là tọa độ của vectơ.
Cho vectơ a = PQ, với P(xP, yP, zP) và Q(xQ, yQ, zQ). Tọa độ của vectơ a là:
a = (xQ - xP, yQ - yP, zQ - zP)
Tích vô hướng của hai vectơ a và b là một số thực, được tính bằng công thức:
a ⋅ b = xaxb + yayb + zazb
Ứng dụng của tích vô hướng: Tính góc giữa hai vectơ, kiểm tra tính vuông góc của hai vectơ.
Tích có hướng của hai vectơ a và b là một vectơ, được tính bằng công thức (sử dụng định thức):
[a, b] = (yazb - zayb, zaxb - xazb, xayb - yaxb)
Ứng dụng của tích có hướng: Tính diện tích hình bình hành tạo bởi hai vectơ, tìm vectơ pháp tuyến của mặt phẳng.
Để hiểu rõ hơn về lý thuyết, các em hãy cùng làm một số bài tập sau:
Tusach.vn hy vọng bài học này sẽ giúp các em nắm vững kiến thức về Lý thuyết Tọa độ của Vectơ trong Không Gian. Chúc các em học tập tốt!
| Công thức | Mô tả |
|---|---|
| a ⋅ b = xaxb + yayb + zazb | Tích vô hướng |
| [a, b] = (yazb - zayb, zaxb - xazb, xayb - yaxb) | Tích có hướng |
Tải sách PDF tại TuSach.vn mang đến trải nghiệm tiện lợi và nhanh chóng cho người yêu sách. Với kho sách đa dạng từ sách văn học, sách kinh tế, đến sách học ngoại ngữ, bạn có thể dễ dàng tìm và tải sách miễn phí với chất lượng cao. TuSach.vn cung cấp định dạng sách PDF rõ nét, tương thích nhiều thiết bị, giúp bạn tiếp cận tri thức mọi lúc, mọi nơi. Hãy khám phá kho sách phong phú ngay hôm nay!
Sách kỹ năng sống, Sách nuôi dạy con, Sách tiểu sử hồi ký, Sách nữ công gia chánh, Sách học tiếng hàn, Sách thiếu nhi, tài liệu học tập