Chương 2 Dãy số. Cấp số cộng và cấp số nhân

Chương 2: Dãy số. Cấp số cộng và cấp số nhân

Dãy số là một hàm số được xác định trên tập hợp các số tự nhiên hoặc một tập con của nó. Nói cách khác, dãy số là một chuỗi các số được sắp xếp theo một thứ tự nhất định. Chương 2 sẽ cung cấp cho bạn nền tảng vững chắc về dãy số, bao gồm định nghĩa, các loại dãy số và cách xác định số hạng tổng quát của dãy số.

1. Dãy số

Một dãy số (u_n) được xác định bởi công thức hoặc quy tắc nào đó, cho phép ta tìm được số hạng thứ n, ký hiệu là u_n, với mọi n thuộc tập hợp các số tự nhiên (hoặc một tập con của nó).

• Dãy số hữu hạn: Có số lượng hữu hạn các số hạng.
• Dãy số vô hạn: Có số lượng vô hạn các số hạng.

2. Cấp số cộng

Cấp số cộng là một dãy số mà mỗi số hạng, kể từ số hạng thứ hai, được tạo thành bằng cách cộng một số không đổi (gọi là công sai, ký hiệu là d) vào số hạng đứng trước nó.

Công thức:

• u_n+1 = u_n + d
• u_n = u₁ + (n-1)d
• Tổng n số hạng đầu tiên: S_n = n/2 * (u₁ + u_n) = n/2 * [2u₁ + (n-1)d]

Ví dụ: Dãy số 2, 5, 8, 11, 14,... là một cấp số cộng với u₁ = 2 và d = 3.

3. Cấp số nhân

Cấp số nhân là một dãy số mà mỗi số hạng, kể từ số hạng thứ hai, được tạo thành bằng cách nhân số hạng đứng trước nó với một số không đổi (gọi là công bội, ký hiệu là q).

Công thức:

• u_n+1 = u_n * q
• u_n = u₁ * q^(n-1)
• Tổng n số hạng đầu tiên: S_n = u₁ * (1 - qⁿ) / (1 - q) (với q ≠ 1)

Ví dụ: Dãy số 3, 6, 12, 24, 48,... là một cấp số nhân với u₁ = 3 và q = 2.

4. Ứng dụng của Dãy số, Cấp số cộng và Cấp số nhân

Các khái niệm về dãy số, cấp số cộng và cấp số nhân có nhiều ứng dụng trong thực tế, bao gồm:

• Tính lãi kép: Lãi kép được tính theo cấp số nhân.
• Tính khấu hao: Khấu hao tài sản thường được tính theo cấp số cộng hoặc cấp số nhân.
• Mô hình tăng trưởng dân số: Tăng trưởng dân số có thể được mô hình hóa bằng cấp số nhân.
• Giải các bài toán về hình học: Các bài toán liên quan đến chu vi, diện tích, thể tích có thể sử dụng kiến thức về dãy số.

5. Bài tập minh họa

Bài 1: Tìm số hạng thứ 10 của cấp số cộng có u₁ = 1 và d = 2.

Giải: u₁₀ = u₁ + (10-1)d = 1 + 9*2 = 19

Bài 2: Tìm tổng của 5 số hạng đầu tiên của cấp số nhân có u₁ = 2 và q = 3.

Giải: S₅ = u₁ * (1 - q⁵) / (1 - q) = 2 * (1 - 3⁵) / (1 - 3) = 2 * (1 - 243) / (-2) = 242

Tusach.vn hy vọng rằng với tài liệu này, bạn sẽ có một sự hiểu biết sâu sắc và toàn diện về Chương 2: Dãy số. Cấp số cộng và cấp số nhân. Hãy luyện tập thường xuyên để nắm vững kiến thức và áp dụng chúng vào giải quyết các bài toán thực tế.