Tác phẩm Thực thi công lý
I. Tìm hiểu chung
1. Thể loại
- Đoạn trích Thực thi công lí thuộc thể loại: hài kịch.
2. Xuất xứ
- Tác phẩm được trích trong Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ, Tuấn Đỗ dịch, in trong William Shakespare – những vở kịch nổi tiếng, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2017)
3. Phương thức biểu đạt
- Phương thức biểu đạt: tự sự.
4. Bố cục đoạn trích
- Phần 1 (từ đầu đến...các điều khoản của văn khế): nguyên nhân hầu tòa và cách xử lí của Poốc-xi-a đối với Sai-lốc.
- Phần 2 (tiếp theo đến...khoản phạt đền): Sự ngu muội của Sai-lốc đã giúp Poốc-xi-a xử vụ tòa thành công.
- Phần 3 (đoạn còn lại): vụ hầu tòa kết lại với những lời ca tụng, khen ngợi của Sai-lốc dành cho vị luật sư Poốc-xi-a “tài ba”.
5. Giá trị nội dung
- Vở hài kịch đưa lại giá trị nhân văn sâu sắc : ca ngợi con người, ca ngợi những tình cảm cao đẹp và tiếng nói của lương tri, chính nghĩa. Bên cạnh đó, vở kịch đã phê phán chế độ phong kiến lạc hậu và xã hội tư bản bóc lột và chèn ép con người.
6. Giá trị nghệ thuật
- Vở kịch sử dụng lời thoại, ngôn ngữ hài hước, ngộ nghĩnh đã giúp tình huống kịch trở nên hấp dẫn, thu hút người đọc.
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Nhân vật Poóc-xi-a và Sai-lốc
a. Nhân vật Poóc-xi-a
- Cải trang thành chàng tiến sĩ luật sư ;
- Hỏi rõ về giấy khế ước và sự chấp thuận hai bên ;
- Thuyết phục Sai- lốc đưa đến sự khoan hồng;
- Chấp thuận giao ước trong khế ước mượn tiền;
- Dựa vào điều kiện giao ước lật lại vụ án;
- Khiến Sai-lốc nhận trừng phạt.
b. Nhân vật Sai-lốc
- Là một kẻ tham lam, xấu xa. Ông ta vốn là một người chuyên cho vay lãi để vay tiền, từ việc ghét Antonio tốt bụng vì cho vay không lấy lãi làm ông ta phải hạ mức lãi suất đã thể hiện bản tính tham lam của ông ta.
- Kẻ lẻo mép, nịnh hót : “Ôi, vị quan tòa cao quý !”/ “Ôi, vị quan tòa ngay thẳng và sáng suốt”/ “Quan tòa thật là công minh quá !”/ “ Quan tòa thật là giỏi quá !”
- Bản tính tàn độc :
+ Sau khi Pooc-xi-a thuyết phục sự khoan hồng, ông ta vẫn lạnh lùng và cứng đầu “Tôi đòi hỏi công lý và sự thi hành các điều khoản”.
+ “Ở ngực...gần sát tim” – Đó là vị trí ông ta sẽ xẻo thịt – một vị trí đau đớn thậm chí có thể lấy cả tính mạng của người bị cắt.
+ Ông ta hào hứng sẵn sàng cắt thịt của Antonio hay chính là hành động giết người, đến mức đưa cả cân lên tòa “Tôi có mang theo đây, sẵn sàng đủ cả”
→ Đây là một nhân vật hài kịch bởi lẽ, ở Sai-lốc không có sự tương xứng giữa thực chất bên trong và hành động bên ngoài. Ông ta ra vẻ như mình là một người đề cao công lý, công bằng và luật lệ nhưng thực chất bên trong ông ta chỉ muốn thực hiện mục tiêu ích kỉ cá nhân của mình, đó là giết Antonio.
2. Xung đột kịch
- Tình huống kịch: Sai-lốc kí tờ văn khế mượn tiền, nếu vi phạm, Antonio phải cho Sai-lốc được quyền lấy một cân thịt trên cơ thể. Đã quá hạn trả tiền trên tờ văn khế, Sai-lốc đem chuyện này kiện ra quan tòa để được lấy 1 cân thịt trên người Antonio.
- Xung đột xảy ra giữa Sai-lốc và Antonio về vấn đề vay mượn tiền. Đã qua thời hạn mượn tiền trong tờ văn khế và đã đến lúc Antonio nhận hình phạt do đã vi phạm văn khế
- Xung đột được giải quyết bằng cách đưa ra quan tòa để xử án. Nhờ trí thông minh của Pooc-xi-a cô đã giải quyết ổn thỏa xung đột, giúp người tốt bụng ( Antonio) thoát khỏi âm mưu hãm hại của tên xấu xa Sai-lốc.
- Lúc Pooc-xi-a thuyết phục giải quyết xung đột bằng sự khoan hồng, mọi người cảm thấy thuyết phục và chí lí. Lúc Sai-lốc chuẩn bị lấy một cân thịt của người lái buôn đã tạo nên cảm giác hồi hộp, sợ hãi. Lúc quan tòa giải quyết ổn thỏa xung đột, kẻ xấu đã bị trừng trị thích đáng đã đưa lại cảm giác thỏa mãn cho người đọc.
Sơ đồ tư duy Tác phẩm Thực thi công lý
Tác phẩm Thực thi công lý (Sếch-xpia)
- I. Tổng quan tác phẩm
- 1. Tác giả: William Shakespeare
- 2. Thể loại: Bi kịch
- 3. Thời gian sáng tác: Khoảng 1596-1599
- 4. Bối cảnh: Venice, Italia thời Phục hưng
- 5. Chủ đề chính: Công lý, sự trả thù, lòng trắc ẩn, định kiến, sự tha thứ
- II. Nội dung chính
- 1. Mở đầu:
- Antonio, một thương gia Venice, buồn bã vì mất tàu.
- Bassanio cầu xin Antonio cho vay tiền để cầu hôn Portia.
- 2. Shylock và khoản vay:
- Shylock, một người Do Thái bị phân biệt đối xử, cho Antonio vay tiền với điều kiện khắc nghiệt: một pound thịt.
- Bassanio thành công cầu hôn Portia.
- 3. Sự thất bại của Antonio:
- Các tàu của Antonio bị đắm, khiến anh không thể trả nợ Shylock.
- Shylock đòi thực thi hợp đồng, đòi một pound thịt của Antonio.
- 4. Phiên tòa xét xử:
- Portia cải trang thành luật sư, đến Venice để bào chữa cho Antonio.
- Portia lập luận về sự công bằng và lòng trắc ẩn, nhưng Shylock vẫn khăng khăng đòi thực thi hợp đồng.
- Portia tìm ra sơ hở trong hợp đồng, buộc Shylock phải chấp nhận mất tất cả tài sản và cải đạo.
- 5. Kết thúc:
- Antonio được cứu, nhưng phải chấp nhận mất một phần tài sản.
- Shylock bị tước đoạt tài sản và bị ép cải đạo.
- Bassanio và Portia đoàn tụ.
- III. Nhân vật chính
- 1. Shylock:
- Một người Do Thái bị phân biệt đối xử, khao khát trả thù.
- Phức tạp, vừa đáng thương vừa đáng ghét.
- 2. Antonio:
- Một thương gia giàu có, tốt bụng, sẵn sàng hy sinh vì bạn bè.
- Biểu tượng của lòng trắc ẩn và sự vị tha.
- 3. Portia:
- Một người phụ nữ thông minh, xinh đẹp, có khả năng biện luận sắc sảo.
- Biểu tượng của sự thông minh và lòng công lý.
- 4. Bassanio:
- Một người đàn ông trẻ tuổi, giàu có, yêu Portia.
- Đôi khi ích kỷ, nhưng cuối cùng đã học được bài học về lòng trung thành.
- IV. Giá trị nghệ thuật
- 1. Ngôn ngữ: Sử dụng ngôn ngữ thơ ca, giàu hình ảnh và biểu tượng.
- 2. Xung đột: Xây dựng xung đột kịch tính giữa các nhân vật.
- 3. Biểu tượng: Sử dụng các biểu tượng như chiếc hộp, con dao để tăng cường ý nghĩa tác phẩm.
- 4. Tính nhân văn: Khám phá những vấn đề đạo đức và xã hội sâu sắc.
Ý nghĩa tác phẩm:
- Phản ánh sự phân biệt đối xử và bất công xã hội.
- Khẳng định giá trị của lòng trắc ẩn, sự tha thứ và công lý.
- Gợi mở những suy ngẫm về bản chất con người và xã hội.
span{Lưu ý: Đây là sơ đồ tư duy tóm tắt, có thể bổ sung và phát triển thêm.}
