Tác giả Vũ Trọng Phụng
1. Tiểu sử
- Vũ Trọng Phụng (1912 - 1939), sinh ra ở Mỹ Hào, Hưng Yên nhưng lớn lên và sinh sống tại Hà Nội.
- Cha ông là Vũ Văn Lân làm thợ điện ở Ga-ra Charles Boillot, mất sớm khi ông mới được 7 tháng tuổi.
- Vũ Trọng Phụng được mẹ là bà Phạm Thị Khách ở vậy tần tảo nuôi con ăn học.
- Sau khi học hết tiểu học tại trường Hàng Vôi, Vũ Trọng Phụng phải thôi học để đi làm kiếm sống vào khoảng năm 14 tuổi.
- Ông có may mắn được hưởng thụ chế độ giáo dục mới do Toàn quyền Pháp Albert Sarraut đề xướng, miễn phí hoàn toàn trong sáu năm tiểu học, và là một trong những lứa thanh niên Việt Nam đầu tiên được giáo dục bằng tiếng Pháp và chữ Quốc Ngữ → đó là nguyên nhân khiến ông luôn thần tượng nền văn hóa Pháp và là lớp nhà văn tích cực truyền bá văn học chữ Quốc Ngữ.
- Sau hai năm làm ở các sở tư như nhà hàng Gôđa, nhà in IDEO (Viễn Đông), ông chuyển hẳn sang làm báo, viết văn chuyên nghiệp.
2. Sự nghiệp văn học
a. Tác phẩm chính
- Năm 1936, ngòi bút tiểu thuyết của ông nở rộ, chỉ trong vòng một năm, bốn cuốn tiểu thuyết lần lượt xuất hiện trên các báo, thu hút sự chú ý của công chúng.
- Cả bốn tiểu thuyết Giông tố, Số đỏ, Vỡ đê và Làm đĩ đều hiện thực, đi sâu vào các vấn đề xã hội. Trong đó Số đỏ xuất sắc hơn cả, được xem như tác phẩm lớn nhất của Vũ Trọng Phụng.
- Là một nhà báo, Vũ Trọng Phụng đã viết nhiều phóng sự nổi tiếng. Với phóng sự đầu tay Cạm bẫy người (1933) đăng báo Nhật Tân dưới bút danh Thiên Hư, Vũ Trọng Phụng đã gây được sự chú ý của dư luận đương thời.
- Năm 1934, báo Nhật Tân cho đăng Kỹ nghệ lấy Tây.
→ Với hai phóng sự đó, Vũ Đình Chí và Vũ Bằng đã cho ông là một trong hàng vài ba “nhà văn mở đầu cho nghề phóng sự của nước ta”.
- Những phóng sự tiếp theo như Cơm thầy cơm cô, Lục sì đã góp phần tạo nên danh hiệu “ông vua phóng sự của đất Bắc” cho Vũ Trọng Phụng.
b. Phong cách nghệ thuật
- Văn chương Vũ Trọng Phụng thể hiện thái độ căm phẫn đối với xã hội “chó đểu”.
- Ông là cây bút trào phúng bậc thầy, một trong những đại biểu xuất sắc của xu hướng văn học hiện thực.
Sơ đồ tư duy Tác giả Vũ Trọng Phụng
Tác giả Vũ Trọng Phụng & Hai Quan Niệm về Gia Đình và Xã Hội
- I. Tiểu sử tác giả
- Xuất thân & Gia đình:
- Sinh năm 1907, mất năm 1939
- Quý tộc Hán học suy tàn
- Gia đình có truyền thống Nho giáo
- Học vấn & Sự nghiệp:
- Học Pháp, làm nhiều nghề (thư ký, nhà báo,...)
- Sự nghiệp văn chương ngắn ngủi nhưng đồ sộ
- Phong cách sống & Quan điểm:
- Sống phóng túng, bất cần
- Quan điểm độc đáo, châm biếm sâu sắc
- II. Hai Quan Niệm về Gia Đình và Xã Hội trong tác phẩm
- Quan niệm truyền thống (Gia đình ông Hoắc Tứ):
- Đề cao đạo đức giả tạo: "Đạo đức giả", bề ngoài nghiêm chỉnh, thực chất mục ruỗng.
- Bảo thủ, khuôn phép: Tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc, lễ nghi phong kiến.
- Gia đình là nơi che đậy sự thật: Giấu giếm những điều xấu xa, tội lỗi.
- Ví dụ điển hình: Ông Hoắc Tứ, bà Hoắc Tứ, cô Hoắc Sương
- Quan niệm hiện đại (Gia đình nhà Duy):
- Đề cao sự tự do cá nhân: Phá vỡ các khuôn khổ truyền thống.
- Thực dụng, coi trọng vật chất: Quan tâm đến lợi ích cá nhân, tiền bạc.
- Gia đình là nơi thỏa mãn nhu cầu cá nhân: Không đặt nặng đạo đức, tình nghĩa.
- Ví dụ điển hình: Duy, Lan, Cúc, Huệ
- Sự đối lập & Mâu thuẫn:
- Hai quan niệm đối lập nhau về đạo đức, lối sống, giá trị.
- Mâu thuẫn sâu sắc giữa các nhân vật thuộc hai gia đình.
- Phản ánh sự khủng hoảng của xã hội Việt Nam thời bấy giờ.
- III. Ý nghĩa phản ánh hiện thực xã hội
- Vạch trần sự mục ruỗng của xã hội phong kiến: Lột tả sự giả dối, thối nát bên trong những vỏ bọc đạo đức.
- Phê phán sự chạy theo lối sống phương Tây một cách mù quáng: Chỉ ra những mặt tiêu cực của lối sống thực dụng, vô đạo đức.
- Thể hiện sự trăn trở, lo lắng về tương lai của đất nước: Khát vọng tìm kiếm một lối sống mới, một xã hội tốt đẹp hơn.
- Giá trị hiện thực & Nhân đạo sâu sắc: Tác phẩm vẫn còn giá trị cảnh báo và thức tỉnh đến ngày nay.
