Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải) 9

1. Tiểu sử

- Thanh Hải (1930 – 1980) tên thật là Phạm Bá Ngoãn, quê tại Phong Điền – Thừa Thiên Huế

- Ông hoạt động văn nghệ từ cuối những năm kháng chiến chống Pháp. Trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước, Thanh Hải ở lại quê hương hoạt động và là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học Cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu.

- Từ năm 1954 đến năm 1964, ông làm cán bộ tuyên huấn

- Từ năm 1964 đến năm 1967 ông phụ trách báo cờ giải phóng của thành phố Huế sau đó làm Ủy viên ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam.

- Tiếp đó sau năm 1975 ông được làm Tổng thư kí Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên cùng đó là Ủy viên thường vụ Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Việt Nam, Ủy viên ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam

2. Sự nghiệp

a. Sự nghiệp sáng tác

Trong suốt 50 năm cuộc đời của ông, Thanh Hải có 5 tập thơ:

- Những đồng chí trung kiên (1962, tập thơ)

- Huế mùa xuân (tập 1 – 1970, tập 2 – 1972) tập thơ

- Mùa xuân nho nhỏ (11/1980), khoảng 1 tháng trước khi ông qua đời. Lúc đó ông đang ốm nặng và phải điều trị ở bệnh viện Bạch Mai

- Ánh Mắt (1956)

- Mưa xuân trên đất này (1982, tập thơ)

b. Phong cách nghệ thuật

- Thanh Hải thường viết về thiên nhiên và lòng yêu cuộc sống

- Thơ ông bình dị, nhẹ nhàng nhưng đậm chất triết lí về cuộc đời, thể hiện tình yêu cuộc sống tha thiết.

Sơ đồ tư duy về tác giả Thanh Hải:

Thanh Hải (1950 - 1980), tên thật là Phạm Bá Ngoãn, quê ở Phong Điền, Thừa Thiên Huế.

Ông bắt đầu hoạt động văn nghệ từ cuối cuộc kháng chiến chống Pháp và là một trong những người có công xây dựng nền văn học Cách mạng ở miền Nam.

Từ năm 1954 đến 1964, ông làm cán bộ tuyên huấn.

Từ năm 1964 đến 1967, ông phụ trách báo của Giải Phóng Huế và sau đó là Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam.

Sau năm 1975, ông làm Tổng thư ký Hội Văn nghệ Bình Trị Thiên, Ủy viên thường vụ Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam và Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam.

Ông có các tác phẩm chính:

– Những đồng chí trung kiên (1962, tập thơ)

– Huế mùa xuân (tập I - 1970, tập 2 — 1972)

– Mùa xuân nho nhỏ (1980), tập thơ được xuất bản khoảng 1 tháng trước khi ông qua đời.

– Đất này (1956)

– Mưa xuân trên đất này (1982, tập thơ)

Thanh Hải thường viết về thiên nhiên và lòng yêu cuộc sống. Thơ ông bình dị, nhẹ nhàng nhưng sâu sắc về triết lý cuộc đời, thể hiện tình yêu cuộc sống tha thiết.

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

Bài thơ được viết vào tháng 11/1980, không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời, thể hiện niềm yêu mến cuộc sống đất nước thiết tha và ước nguyện của tác giả.

b. Bố cục: 4 phần

- Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên.

- Khổ 2 + 3: Cảm xúc về mùa xuân của đất nước.

- Khổ 4 + 5: Ước nguyện của tác giả.

- Khổ 6: Lời ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.

c. Nhan đề

- “Mùa xuân nho nhỏ” là một sáng tác độc đáo, một phát hiện mới mẻ của nhà thơ:

+ Hình ảnh “Mùa xuân nho nhỏ” là biểu tượng cho những gì tinh túy, đẹp đẽ nhất của sự sống và cuộc đời mỗi con người.

+ Thể hiện quan niệm về sự thống nhất giữa cái riêng với cái chung, giữa cá nhân và cộng đồng.

+ Thể hiện nguyện ước của nhà thơ muốn làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp, sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình nhưng rất khiêm nhường là một mùa xuân nhỏ góp vào mùa xuân lớn của thiên nhiên, đất nước, của cuộc đời chung và khát vọng sống chân thành, cao đẹp của nhà thơ. Đó cũng chính là chủ đề của bài thơ mà tác giả muốn gửi gắm.

d. Thể loại: Thơ 5 chữ.

2. Giá trị nội dung, nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Bài thơ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, với cuộc đời, thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một “mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.

b. Giá trị nghệ thuật

Bài thơ theo thể thơ năm tiếng, có nhạc điệu trong sáng, thiết tha gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, nhiều so sánh và ẩn dụ sáng tạo.

Sơ đồ tư duy về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ:

Bài thơ được viết vào tháng 1/1980, trước khi nhà thơ qua đời, thể hiện tình yêu đất nước, cuộc sống sâu sắc và ước nguyện của tác giả.

Xuất xứ:

Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên.

Khổ 2 + 3: Cảm xúc về mùa xuân của đất nước.

Khổ 4 + 5: Ước nguyện của tác giả.

Khổ 6: Lời ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.

Hình ảnh “Mùa xuân nho nhỏ” là biểu tượng cho những điều tinh túy, đẹp đẽ nhất của sự sống và cuộc đời mỗi con người. Thể hiện quan niệm về sự thống nhất giữa cái riêng và cái chung, giữa cá nhân và cộng đồng.

Nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ” thể hiện nguyện ước của nhà thơ muốn được sống đẹp, sống hết mình với sức sống tươi trẻ, nhưng rất khiêm nhường, chỉ là một mùa xuân nhỏ bé góp vào mùa xuân lớn của thiên nhiên, đất nước, cuộc đời chung. Đó là chủ đề chính của bài thơ mà tác giả muốn gửi gắm.

Thể loại: Thơ 5 chữ.

Bài thơ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với đất nước, cuộc sống, thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ được cống hiến cho đất nước, góp một "mùa xuân nho nhỏ” của mình vào mùa xuân lớn của dân tộc.

Giá trị nội dung: Bài thơ có nhạc điệu trong sáng, thiết tha, gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, nhiều so sánh và ấn dụ sáng tạo.

Giá trị nghệ thuật