Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến) 9

Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến) 9: Giới thiệu chung

Bài thơ Khóc Dương Khuê của Nguyễn Khuyến là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của ông, thể hiện nỗi niềm u hoài, tiếc nuối trước sự thay đổi của quê hương, đất nước. Bài thơ được sáng tác trong bối cảnh xã hội đầy biến động, khi chế độ phong kiến đang suy tàn.

Bài thơ không chỉ là tiếng than thở cá nhân mà còn là lời tố cáo sâu sắc đối với sự bất công, thối nát của xã hội đương thời.

Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến) bao gồm tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm cùng sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp các em học tốt môn văn 9

Tác giả

1. Tiểu sử

- Nguyễn Khuyến (1835 – 1909) lớn lên và sống chủ yếu ở quê nội – làng Và, xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.

- Tuy đỗ đạt cao nhưng ông chỉ làm quan hơn mười năm, còn phần lớn cuộc đời là dạy học và sống thanh bạch ở quê nhà.

- Nguyễn Khuyến là người tài năng, có cốt cách thanh cao, có tấm lòng yêu nước thương dân, từng bày tỏ thái độ quyết không hợp tác với chính quyền thực dân Pháp.

2. Sự nghiệp

a. Tác phẩm chính

- Sáng tác của Nguyễn Khuyến gồm cả chữ Hán và chữ Nôm với số lượng lớn, hiện còn 800 bài gồm thơ, văn, câu đối nhưng chủ yếu là thơ.

b. Tầm ảnh hưởng của tác giả

Đóng góp nổi bật của Nguyễn Khuyến cho nền văn học dân tộc là mảng thơ Nôm, thơ viết về làng quê, thơ trào phúng.

Sơ đồ tư duy về tác giả Nguyễn Khuyến:

Nguyễn Khuyến (1855 - 1909) sinh sống chủ yếu tại quê nội, làng Và, xã Yên Đồ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.

Ông đỗ đạt cao nhưng chỉ làm quan hơn mười năm, phần lớn cuộc đời dành cho việc dạy học và sống giản dị ở quê nhà.

Nguyễn Khuyến là người tài hoa, có phẩm chất cao quý, yêu nước thương dân và kiên quyết không hợp tác với chính quyền Pháp.

Ông có nhiều tác phẩm bằng cả chữ Hán và chữ Nôm, hiện còn khoảng 800 bài thơ, văn, câu đối, trong đó thơ chiếm phần lớn.

Nguyễn Khuyến có đóng góp lớn cho văn học dân tộc, đặc biệt trong thể loại thơ Nôm, thơ về làng quê và thơ trào phúng.

Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- Nguyễn Khuyến sinh năm 1835, Dương Khuê sinh năm 1839. Hai người kết bạn từ thuở thi đậu, Nguyễn Khuyến bỏ quan về quê, Dương Khuê vẫn làm quan nhưng cả hai vẫn giữ tình bạn gắn bó khăng khít.

- Năm 1902, khi nghe tin bạn mất, Nguyễn Khuyến đã làm bài thơ khóc bạn.

b. Bố cục: 3 đoạn

- Đoạn 1 (2 câu đầu): Nỗi đau đột ngột khi mất bạn

- Đoạn 2 (từ câu 3 đến câu 22): Những kỉ niệm tươi đẹp về tình bạn sống lại trong hồi tưởng của nhà thơ

- Đoạn 3 (còn lại): Nỗi đau tắc nghẹn, hụt hẫng, chơi vơi khi đối diện với hiện thực phũ phàng (mất người tri âm, tri kỉ)

c. Thể loại: song thất lục bát

d. Phương thức biểu đạt: biểu cảm

2. Giá trị nội dung, nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Bài thơ Khóc Dương Khuê là một bài thơ cảm động, đã thể hiện một tình bạn tri âm, tri kỉ của Nguyễn Khuyến đối với Dương Khuê.

b. Giá trị nghệ thuật

- Thể thơ song thất lục bát, đậm đà bản sắc dân tộc

- Ngôn ngữ bình dị, dễ hiểu

- Sử dụng kết hợp các biện pháp nghệ thuật: nói giảm nói tránh + các câu hỏi tu từ + điệp từ…

Sơ đồ tư duy về tác phẩm Khóc Dương Khuê:

Nguyễn Khuyến sinh năm 1855, Dương Khuê sinh năm 1859. Hai người kết bạn từ khi cùng thi đỗ.

Nguyễn Khuyến bỏ quan về quê, còn Dương Khuê tiếp tục làm quan, nhưng tình bạn của họ vẫn rất gắn bó.

Năm 1902, khi nghe tin Dương Khuê mất, Nguyễn Khuyến đã làm bài thơ khóc bạn.

Bài thơ thể hiện nỗi đau đột ngột khi mất bạn.

Những kỷ niệm đẹp về tình bạn sống lại trong hồi tưởng của nhà thơ.

Bài thơ cũng diễn tả nỗi đau nghẹn ngào, hụt hẫng khi đối diện với sự thật phũ phàng.

Đây là bài thơ song thất lục bát, thể loại khóc Dương Khuê.

Bài thơ là một bài thơ cảm động, thể hiện tình bạn sâu sắc, bền chặt của Nguyễn Khuyến dành cho Dương Khuê.

Bài thơ sử dụng ngôn ngữ bình dị, dễ hiểu và kết hợp các biện pháp nghệ thuật như nói giảm, nói tránh, câu hỏi tu từ, điệp từ.

Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến) 9: Tổng quan về tác giả Nguyễn Khuyến

Nguyễn Khuyến (1835-1909), tự Untrang, hiệu Nam Lộc, là một nhà thơ lớn của văn học Việt Nam. Ông là một trong những đại diện tiêu biểu của phong trào thơ mới cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Thơ Nguyễn Khuyến mang đậm tính dân gian, gần gũi với đời sống thường nhật của người nông dân. Ông nổi tiếng với những bài thơ mang tính châm biếm, đả kích sâu sắc đối với xã hội đương thời.

Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Khóc Dương Khuê

Bài thơ Khóc Dương Khuê được sáng tác vào năm 1888, khi Nguyễn Khuyến đã về ở ẩn tại quê nhà. Lúc này, xã hội Việt Nam đang chịu sự đô hộ của thực dân Pháp. Nguyễn Khuyến chứng kiến sự thay đổi của quê hương, đất nước, sự suy tàn của chế độ phong kiến và sự bất công, thối nát của xã hội. Nỗi niềm u hoài, tiếc nuối trước những biến đổi đó đã được ông thể hiện qua bài thơ này.

Nội dung chính của bài thơ Khóc Dương Khuê

Bài thơ Khóc Dương Khuê thể hiện nỗi niềm u hoài, tiếc nuối của tác giả trước sự thay đổi của quê hương, đất nước. Tác giả nhớ về những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ, về những cảnh vật tươi đẹp của quê hương. Đồng thời, tác giả cũng bày tỏ sự xót xa trước sự suy tàn của quê hương, đất nước, trước sự bất công, thối nát của xã hội.

Phân tích chi tiết bài thơ Khóc Dương Khuê

Bài thơ được chia thành nhiều đoạn, mỗi đoạn thể hiện một khía cạnh khác nhau của nỗi niềm u hoài, tiếc nuối của tác giả.

Đoạn 1: Tác giả nhớ về những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ, về những cảnh vật tươi đẹp của quê hương.
Đoạn 2: Tác giả bày tỏ sự xót xa trước sự suy tàn của quê hương, đất nước.
Đoạn 3: Tác giả thể hiện sự bất lực, đau khổ trước sự bất công, thối nát của xã hội.

Giá trị nghệ thuật của bài thơ Khóc Dương Khuê

Bài thơ Khóc Dương Khuê được viết theo thể thơ lục bát, với ngôn ngữ giản dị, gần gũi với đời sống thường nhật của người nông dân. Tác giả sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như ẩn dụ, so sánh, nhân hóa để diễn tả tình cảm, cảm xúc của mình một cách sâu sắc và tinh tế. Bài thơ có nhịp điệu chậm rãi, buồn thương, phù hợp với nội dung u hoài, tiếc nuối.

Ý nghĩa của bài thơ Khóc Dương Khuê

Bài thơ Khóc Dương Khuê là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của Nguyễn Khuyến, thể hiện tài năng và phong cách nghệ thuật độc đáo của ông. Bài thơ không chỉ có giá trị nghệ thuật cao mà còn có giá trị tư tưởng, tình cảm sâu sắc. Bài thơ góp phần làm giàu thêm kho tàng văn học Việt Nam và là nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ người Việt Nam.

Tóm tắt bài thơ Khóc Dương Khuê

Bài thơ Khóc Dương Khuê kể về nỗi nhớ quê hương, tiếc nuối quá khứ của tác giả. Ông nhớ về những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ, về những cảnh vật tươi đẹp của quê hương. Đồng thời, ông cũng bày tỏ sự xót xa trước sự thay đổi của quê hương, đất nước, trước sự bất công, thối nát của xã hội. Bài thơ kết thúc bằng lời than thở u hoài, tiếc nuối.

Bài tập vận dụng về bài thơ Khóc Dương Khuê

Hãy phân tích các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong bài thơ Khóc Dương Khuê.
Hãy so sánh bài thơ Khóc Dương Khuê với các bài thơ khác của Nguyễn Khuyến.
Hãy viết một đoạn văn ngắn trình bày cảm nhận của em về bài thơ Khóc Dương Khuê.

Kết luận

Bài thơ Khóc Dương Khuê là một tác phẩm văn học đặc sắc, thể hiện tài năng và phong cách nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Khuyến. Bài thơ không chỉ có giá trị nghệ thuật cao mà còn có giá trị tư tưởng, tình cảm sâu sắc. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm này.