1. Trang Chủ
  2. Tài Liệu Học Tập
  3. Vẻ đẹp của bài thơ "Cảnh khuya" (Lê Trí Viễn)

Vẻ đẹp của bài thơ "Cảnh khuya" (Lê Trí Viễn)

Vẻ đẹp của bài thơ "Cảnh khuya" (Lê Trí Viễn)

Bài thơ "Cảnh khuya" của Lê Trí Viễn là một trong những tác phẩm tiêu biểu của thơ ca Việt Nam, thể hiện tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu sắc và tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ.

Bài thơ không chỉ nổi tiếng về nội dung mà còn về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh và cảm xúc.

Vẻ đẹp của bài thơ "Cảnh khuya" (Lê Trí Viễn) bao gồm tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm cùng sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp các em học tốt môn văn 8

Tác giả

    1. Tiểu sử

    - Lê Trí Viễn (1919-2012), quê ở Quảng Nam.

    2. Sự nghiệp

    - Lê Trí Viễn tốt nghiệp trường sư phạm cấp 1 vào năm 1939 sau đó dạy tiểu học trong 5 năm.

    - Năm 1945, ông thi đỗ tú tài triết học và chuyển sang dạy ở trường trung học phổ thông và chuyên khoa ở trường Khải Định (Huế).

    - Năm 1946, ông tham gia kháng chiến chống Pháp đồng thời giảng dạy tại trường chuyên khoa Huỳnh Thúc Kháng (Hà Tĩnh), rồi làm hiệu trưởng trường cấp 3 Lê Khiết (Quảng Ngãi). 

    - Từ năm 1963 đến 1978, ông làm chủ nhiệm khoa Ngữ văn của trường Đại học Sư phạm Hà Nội. 

    - Từ năm 1978, ông dạy tại Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh cho đến khi nghỉ hưu vào năm 1992.

    - Cùng năm 1992, ông cùng nhà giáo Nguyễn Ngọc Phấn sáng lập ra Trường Phổ thông Cấp 2 Nguyễn Khuyến sau này trải qua nhiều đợt đổi tên trường đã chọn tên THCS – THPT Nguyễn Khuyến là một chỗ dựa vững chắc một trong những trường có tỉ lệ đậu tốt nghiệp và đại học cao nhất Thành phố Hồ Chí Minh.

    3. Phong cách sáng tác

    - Là giáo sư, nhà giáo nhân dân, đồng thời cũng là một nhà nghiên cứu đi tiên phong trong việc vận dụng quan điểm Mác-xít trong nghiên cứu và đã đóng góp cho lĩnh vực văn học Việt Nam hơn 40 công trình khoa học giá trị.

    - Các tác phẩm tiêu biểu: Lê Trí Viễn (1951) Việt Nam Văn học sử – Thời đại Lê mạt – Nguyễn sơ; Những bài giảng văn ở đại học – 2 tập (1982 và 1988); Bình thơ xuân (1986); Tìm hương trong văn Hồ Chí Minh (1986);…

    Sơ đồ tư duy tác giả Lê Trí Viễn:

    Lê Trí Viễn (1919-2012), quê ở Quảng Nam.

    Ông tốt nghiệp trường sư phạm cấp I vào năm 1959 và dạy tiểu học trong 5 năm.

    Năm 1945, ông thi đỗ tú tài triết học và chuyển sang dạy trung học phổ thông và chuyên khoa tại trường Khải Định (Huế). Năm 1946, ông tham gia kháng chiến chống Pháp, đồng thời giảng dạy tại trường chuyên khoa Huỳnh B E] Thúc Kháng (Hà Tĩnh) và làm hiệu trưởng trường cấp 5 Lê Khiết (Quảng Ngãi).

    Từ năm 1965 đến 1978, ông làm chủ nhiệm khoa Ngữ văn của trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

    Từ năm 1978, ông dạy tại Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh cho đến khi nghỉ hưu vào năm 1992.

    Năm 1992, ông cùng nhà giáo Nguyễn Ngọc Phần sáng lập Trường Phổ thông Cấp 2 Nguyễn Khuyền, sau này đổi tên thành THCS - THPT Nguyễn Khuyền, một trong những trường có tỉ lệ đậu tốt nghiệp và đại học cao nhất Thành phố Hồ Chí Minh.

    Ông là giáo sư, nhà giáo nhân dân, nhà nghiên cứu tiên phong trong việc vận dụng quan điểm Mác-xít trong nghiên cứu văn học Việt Nam, với hơn 40 công trình khoa học giá trị.

    Các tác phẩm tiêu biểu: Việt Nam Văn học sử - Thời đại Lê mạt - Nguyễn sơ; Những bài giảng văn ở đại học - 2 tập (1982 và 1988); Bình thơ xuân (1986); Tìm hương trong văn Hồ Chí Minh (1986).

    Tác phẩm

      1. Tìm hiểu chung

      a. Xuất xứ

      Trích Nhà văn và tác phẩm trong trường phổ thông,NXB Giáo dục, 1997

      b. Bố cục:

      Có 2 cách chia:

      * Cách 1:

      - Phần 1 (từ đầu đến “như lắng suy”): giới thiệu bài thơ Cảnh khuya

      - Phần 2 (tiếp đến “tao nhã”): cảm nhận về âm thanh tiếng suối

      - Phần 3 (tiếp đến “như cắt”): cảm nhận về khung cảnh thiên thơ mộng

      - Phần 4 (tiếp đến “trời đất”): cảm nhận về hình dáng xuất hiện

      - Phần 5 (còn lại): Khẳng định vẻ đẹp bài thơ Cảnh khuya

      * Cách 2:

      - Phần 1 (Câu đầu tiên): Giới thiệu bài thơ Cảnh khuya 

      - Phần 2 (Từ đêm đã khuya đến "Tất cả đều nhịp nhàng trong một sự hài hòa, một thế cân bằng tuyệt đỉnh"): Vẻ đẹp bài thơ Cảnh khuya

      - Phần 3 (Còn lại): Khẳng định giá trị tác phẩm và phong cách sáng tác. 

      c. Thể loại: nghị luận văn học

      d. Phương thức biểu đạt: nghị luận

      2. Giá trị nội dung, nghệ thuật

      a. Giá trị nội dung

      Văn bản bàn luận, phân tích những nét đặc sắc của bài thơ Cảnh khuya, giúp người đọc tiếp nhận được nhiều góc nhìn của bài thơ.

      b. Giá trị nghệ thuật

      Các luận điểm có sự gắn bó mật thiết với luận đề và được sắp xếp theo hệ thống hợp lí (phân tích bài thơ theo trình tự các câu thơ) giúp người đọc dễ theo dõi, cảm nhận. Luận đề của văn bản được làm sáng tỏ, thuyết phục.Các lí lẽ giải thích, làm rõ luận điểm, tăng sức thuyết phục, cho bài viết.

      Giới thiệu chung về bài thơ "Cảnh khuya"

      "Cảnh khuya" là một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt được Lê Trí Viễn sáng tác năm 1486, trong thời kỳ nhà Lê sơ đang gặp nhiều khó khăn về chính trị và xã hội. Bài thơ được viết trong một đêm trăng sáng, khi nhà thơ đang ở trong một khu rừng núi.

      Nội dung bài thơ "Cảnh khuya"

      Bài thơ "Cảnh khuya" miêu tả vẻ đẹp của cảnh đêm khuya ở rừng núi, đồng thời thể hiện tâm trạng của nhà thơ. Bài thơ được chia thành bốn câu, mỗi câu đều có ý nghĩa riêng:

      • Câu 1: "Tiếng chim kêu ở huyện Hương" - Câu thơ mở đầu bằng tiếng chim kêu, gợi lên sự tĩnh lặng của đêm khuya.
      • Câu 2: "Rừng mơ canh cửi giăng" - Câu thơ sử dụng hình ảnh "rừng mơ", "canh cửi" để miêu tả vẻ đẹp huyền ảo của rừng núi trong đêm.
      • Câu 3: "Lòng người ai đói khổ" - Câu thơ thể hiện sự trăn trở, lo lắng của nhà thơ về cuộc sống của người dân.
      • Câu 4: "Đêm nay nhà nữa, ai?" - Câu thơ kết thúc bằng một câu hỏi tu từ, gợi lên nỗi nhớ nhà, nhớ người thân của nhà thơ.

      Giá trị nghệ thuật của bài thơ "Cảnh khuya"

      Bài thơ "Cảnh khuya" có giá trị nghệ thuật rất cao. Bài thơ sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như:

      • Hình ảnh: Bài thơ sử dụng nhiều hình ảnh đẹp, gợi cảm, như "rừng mơ", "canh cửi".
      • Âm thanh: Bài thơ sử dụng âm thanh của tiếng chim kêu để tạo ra sự tĩnh lặng, huyền ảo.
      • Ngôn ngữ: Bài thơ sử dụng ngôn ngữ tinh tế, giàu hình ảnh và cảm xúc.
      • Câu hỏi tu từ: Câu hỏi tu từ ở cuối bài thơ gợi lên nỗi nhớ nhà, nhớ người thân của nhà thơ.

      Ý nghĩa của bài thơ "Cảnh khuya"

      Bài thơ "Cảnh khuya" thể hiện tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu sắc và tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ Lê Trí Viễn. Bài thơ cũng thể hiện sự trăn trở, lo lắng của nhà thơ về cuộc sống của người dân. Bài thơ là một trong những tác phẩm tiêu biểu của thơ ca Việt Nam, có giá trị nghệ thuật và ý nghĩa sâu sắc.

      Phân tích sâu hơn về các yếu tố nghệ thuật

      Sử dụng từ Hán Việt: Việc sử dụng từ Hán Việt như "huyện", "canh", "cửi" tạo nên một phong cách thơ cổ điển, trang trọng và tăng tính biểu cảm cho bài thơ. Nó cũng thể hiện sự am hiểu sâu rộng của Lê Trí Viễn về Hán văn.

      Đối lập: Sự đối lập giữa vẻ đẹp thiên nhiên thanh bình và nỗi khổ của con người tạo nên một sự tương phản sâu sắc, làm nổi bật hơn tâm trạng của nhà thơ. "Rừng mơ canh cửi giăng" gợi sự yên bình, tĩnh lặng, trong khi "Lòng người ai đói khổ" lại gợi sự đau thương, khó khăn.

      Cảm nhận cá nhân về bài thơ

      Khi đọc bài thơ "Cảnh khuya", tôi cảm nhận được sự cô đơn, nỗi nhớ nhà da diết của nhà thơ. Đồng thời, tôi cũng cảm nhận được tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu sắc của ông. Bài thơ đã để lại trong tôi một ấn tượng sâu sắc và giúp tôi hiểu rõ hơn về vẻ đẹp của thơ ca Việt Nam.

      Kết luận

      "Cảnh khuya" của Lê Trí Viễn là một bài thơ hay, có giá trị nghệ thuật và ý nghĩa sâu sắc. Bài thơ là một trong những tác phẩm tiêu biểu của thơ ca Việt Nam, xứng đáng được lưu giữ và truyền lại cho các thế hệ sau.

      Tải sách PDF tại TuSach.vn mang đến trải nghiệm tiện lợi và nhanh chóng cho người yêu sách. Với kho sách đa dạng từ sách văn học, sách kinh tế, đến sách học ngoại ngữ, bạn có thể dễ dàng tìm và tải sách miễn phí với chất lượng cao. TuSach.vn cung cấp định dạng sách PDF rõ nét, tương thích nhiều thiết bị, giúp bạn tiếp cận tri thức mọi lúc, mọi nơi. Hãy khám phá kho sách phong phú ngay hôm nay!

      VỀ TUSACH.VN