1. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ
- Bài thơ Bếp lửa được sáng tác năm 1963, khi tác giả đang là sinh viên học ngành Luật ở nước ngoài.
- Bài thơ được đưa vào tập Hương cây – Bếp lửa (1968), tập thơ đầu tay của Bằng Việt và Lưu Quang Vũ.
b. Bố cục (4 phần)
- Phần 1 (ba dòng đầu): Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng, cảm xúc về bà.
- Phần 2 (bốn khổ thơ tiếp theo): Hồi tưởng những kỷ niệm tuổi thơ sống bên bà và hình ảnh bà gắn liền với hình ảnh bếp lửa.
- Phần 3 (hai khổ thơ tiếp theo): Suy ngẫm về bà và cuộc đời bà.
- Phần 4 (khổ cuối): Nỗi nhớ về bà.
c. Thể loại: Thơ tự do
d. Phương thức biểu đạt: biểu cảm kết hợp tự sự, miêu tả
2. Giá trị nội dung, nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
Qua hồi tưởng và suy ngẫm của người cháu đã trưởng thành, bài thơ Bếp lửa gợi lại những kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu đồng thời thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của người cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình, quê hương, đất nước.
b. Giá trị nghệ thuật
- Bài thơ đã kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm với miêu tả, tự sự và bình luận.
- Thành công của bài thơ còn ở sự sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình ảnh người bà, làm điểm tựa khơi gợi mọi kỉ niệm, cảm xúc và suy nghĩ về bà và tình bà cháu.
Sơ đồ tư duy văn bản Bếp lửa:
Bài thơ Bếp lửa được sáng tác năm 1965, khi tác giả đang học ngành Luật ở nước ngoài.
Bài thơ được đưa vào tập thơ đầu tay của Bằng Việt và Lưu Quang Vũ, có tên là Hương cây - Bếp lửa (1968).
Bài thơ có bố cục gồm bốn phần:
Phần 1 (ba dòng đầu): Bếp lửa gợi lại những hồi tưởng, cảm xúc về bà.
Phần 2 (các khổ thơ tiếp theo): Kỷ niệm tuổi thơ sống bên bà, hình ảnh bà gắn liền với bếp lửa.
Phần 3 (hai khổ thơ tiếp theo): Suy ngẫm về cuộc đời bà.
Phần 4 (khổ cuối): Nỗi nhớ về bà.
Bài thơ là thơ tự do, kết hợp giữa biểu cảm, tự sự và miêu tả.
Bài thơ gợi lại những kỷ niệm xúc động về bà và tình bà cháu, thể hiện lòng kính yêu, trân trọng và biết ơn của người cháu đối với bà, gia đình, quê hương, đất nước.
Bài thơ kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm, miêu tả, tự sự và bình luận.
Sự thành công của bài thơ nằm ở việc sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình ảnh người bà, khơi gợi kỷ niệm, cảm xúc và suy nghĩ về tình bà cháu.
