Thuyền trưởng tàu viễn dương (Lưu Quang Vũ)

Thuyền trưởng tàu viễn dương - Một kiệt tác của Lưu Quang Vũ

'Thuyền trưởng tàu viễn dương' là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà văn Lưu Quang Vũ, khắc họa chân thực và sâu sắc về cuộc đời đầy gian truân và những suy tư, trăn trở của người thuyền trưởng trên những chuyến hải trình dài.

Tác phẩm không chỉ là một câu chuyện về nghề biển mà còn là một bức tranh toàn cảnh về xã hội Việt Nam thời kỳ đổi mới, với những mâu thuẫn, xung đột và khát vọng vươn lên.

Thuyền trưởng tàu viễn dương (Lưu Quang Vũ) bao gồm tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm cùng sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp các em học tốt môn văn 8

Tác giả

1. Tiểu sử

- Lưu Quang Vũ (1948 – 1988), ông sinh ra ở Phú Thọ, là con trai của nhà viết kịch Lưu Quang Thuận.

- Năm 1954, gia đình ông chuyển về sống tại Hà Nội.

- Năm 1965 đến 1970, ông nhập ngũ và gia nhập Quân chủng phòng không – không quân.

- Năm 1970 – 1978, ông xuất ngũ là làm nhiều nghề để kiếm sống: làm ở Xưởng Cao su Đường sắt do Tạ Đình Đề làm Giám đốc, làm hợp đồng cho nhà xuất bản Giải phóng, chấm công trong một đội cầu đường, vẽ pa-nô, áp phích,...

- Năm 1978 – 1988, ông làm biên tập viên “Tạp chí sân khấu”.

- Giữa lúc tài năng đang vào độ chín, Lưu Quang Vũ qua đời trong một tai nạn ô tô trên quốc lộ số 5 tại Hải Dương, cùng với người bạn đời là nhà thơ Xuân Quỳnh và con trai Lưu Quỳnh Thơ.

2. Sự nghiệp

a. Tác phẩm chính

Ông để lại di sản văn học đồ sộ gồm kịch, thơ và tiểu luận, với các tác phẩm như Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Hương cây, Tôi và chúng ta, Sống mãi tuổi 17, Nàng Xita, Ngọc Hân công chúa,...

→ Các tác phẩm của ông đã để lại một dấu ấn đáng kể trong lòng công chúng.

Các vở kịch, truyện ngắn, thơ của Lưu Quang Vũ giàu tính hiện thực và nhân văn cũng như in đậm dấu ấn của từng giai đoạn trong cuộc sống của ông

b. Phong cách nghệ thuật

Kịch của Lưu Quang Vũ thể hiện nhiều cách tân độc đáo; quan tâm thể hiện xung đột trong cách sống và quan niệm sống, bày tỏ khát vọng hoàn thiện nhân cách con người.

3. Vị trí và tầm ảnh hưởng

Lưu Quang Vũ là hiện tượng đặc biệt của sân khấu kịch trường những năm tám mươi của thế kỉ XX, và cũng là nhà soạn kịch tài năng nhất của văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại.

Ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về nghệ thuật sân khấu năm 2000.

Sơ đồ tư duy tác giả Lưu Quang Vũ:

Lưu Quang Võ (1948 - 1988) sinh ra ở Phú Thọ, là con trai của nhà viết kịch Lưu Quang Thuận.

Năm 1954, gia đình ông chuyển về Hà Nội.

Từ năm 1965 đến 1970, ông nhập ngũ và phục vụ trong Quân chủng phòng không - không quân.

Từ năm 1970 đến 1978, ông xuất ngũ và làm nhiều nghề để kiếm sống như làm việc tại Xưởng Cao su Đường sắt, làm hợp đồng cho Nhà xuất bản Giải phóng, làm công nhân cầu đường, vẽ pa-nô, áp phích,...

Từ năm 1978 đến 1988, ông làm biên tập viên cho "Tạp chí sân khấu".

Lưu Quang Võ qua đời trong một tai nạn ô tô trên quốc lộ số 5 tại Hải Dương, cùng với nhà thơ Xuân Quỳnh và con trai Lưu Quỳnh Thơ.

Ông để lại nhiều tác phẩm văn học giá trị như kịch "Hồn Trương Ba, Da hàng thịt", thơ "Hương cây, Tôi và chúng ta, Sống mãi tuổi 17, Nàng Xita, Ngọc Hân công chúa..." và các tiểu luận khác.

Các tác phẩm của Lưu Quang Võ giàu tính hiện thực và nhân văn, phản ánh dấu ấn của từng giai đoạn trong cuộc đời ông. Kịch của ông có nhiều cách tân độc đáo, tập trung vào xung đột trong cách sống và khát vọng hoàn thiện nhân cách.

Lưu Quang Võ là một hiện tượng đặc biệt của sân khấu kịch trường những năm 80 của thế kỷ XX và là một trong những nhà kịch tài năng nhất của văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại.

Ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về nghệ thuật sân khấu năm 2000.

Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- In trong Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh gửi lại, Hội Văn học Nghệ thuật Đà Nẵng, 1989.

- Phần văn bản trong SGK được trích ở cảnh cuối của vở kịch

b. Bố cục

- Phần 1 (Từ đầu đến “không cần”): Cuộc gặp gỡ trên “chiếc tàu viễn dương”.

- Phần 2 (Còn lại): Sự thật trên chiếc tàu viễn dương.

c. Thể loại: kịch

d. Phương thức biểu đạt: ngôn ngữ trực tiếp (đối thoại, độc thoại) và hành động của nhân vật mà không qua lời người kể chuyện

e. Tóm tắt: Ông Toàn Nha, Chủ tịch xã kiêm Chủ nhiệm hợp tác xã Cà Hạ, vì háo danh mà phát động một cuộc “thay trời đổi đất, sắp đặt giang sơn”, mong biến xã nhà thành một biểu tượng của phong trào đổi mới nông thôn, mặc dù về trình độ văn hóa, ông mới chỉ “học hết lớp 4”. Với sự tham mưu của thư kí Văn Sửu, ông cho tiến hành một loạt “cải cách” như: đổi tên cho xã (xã “Cà Hạ” thành xã “Hùng Tâm”); đổi tên các phòng, ban dưới quyền mình thành các “Trung tâm…”; lấy sản xuất pháo nổ, thu mua lông vịt xuất khẩu,… làm trọng điểm phát triển kinh tế xã; coi trọng việc báo cáo, tuyên truyền về thành tích trong các hội nghị, lễ tổng kết hơn phát triển thực lực của địa phương. Hưng, một anh thợ lái tàu đường sông, người yêu của cô Nhàn, con gái ông Toàn Nha, có chuyến về quê đúng dịp ở địa phương tổ chức lễ tổng kết phong trào đổi mới do ông Toàn Nha chủ trì. Theo lời khuyên của người chú, anh bất đắc dĩ phải nói dối mình là một thuyền trưởng tàu viễn dương để xuất hiện như một khách mời làm sang cho buổi lễ, nhằm mong được ông Toàn Nha chấp nhận là con rể. Nhưng vì tự trọng, Hưng bỏ dở “vai diễn”, định lái tàu bỏ trốn. Một vụ cháy nổ lớn xảy ra tại trụ sở Uỷ ban xã, do thuốc pháo không được bảo quản đúng cách, gây nên cảnh náo loạn. Bị bỏng nặng, phải đi cấp cứu bằng đường sông trên chiếc tàu chở phân đạm của Hưng, ông Toàn nha vẫn mơ màng, hãnh diện rằng ông đang được chở đi trên chuyến “tàu viễn dương” (tàu đi lại trên các vùng biển xa) do chàng rể tương lai – một vị thuyền trưởng dạn dày với hành trình trên các đại dương – điều khiển.

2. Giá trị nội dung, nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

- Văn bản đã làm nổi bật lên thói hư tật xấu ở một số người, đó là “bệnh sĩ”.

- Thông qua việc xây dựng các tình huống xung đột giữa các nhân vật tác giả đã làm nổi bật hậu quả của sự giả dối.

b. Giá trị nghệ thuật

- Giọng văn mỉa mai, sử dụng thủ pháp cường điệu, nói quá được sử dụng một cách linh hoạt

- Ngòi bút miêu tả sắc sảo: Mỗi nhân vật trong đoạn trích có những nét riêng của mình.

Sơ đồ tư duy văn bản Thuyền trưởng tàu viễn dương:

Trong Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh gửi lại, Hồi Văn học Nghệ thuật Đà Nẵng, 1989.

HN cu an bán rong SoK, dược tích ở cánh cuối của võ kh 2enE5 L° Phần! (Từ đầu đến "không cẩn”: Cuộc gặp gỡ trên "chiếc tàu viên dương” .

HN lu Thể loại |

» Ngôn ngữ trực tiếp (dialogue, độc thoại và hành động của nhân vật mà không qua lời người kể chuyện).

Phương thức biểu đạt: Ông Toàn Nha, Chủ tịch xã kiêm Chủ nhiệm hợp tác xã Cà Hạ, vì háo danh mà phát động một cuộc “thay trời đổi đất sắp đất giang sơn”, mong biển xã nhà thành một biểu tượng của phong trào đổi mới nông thôn, mặc dù về trình độ văn hóa, ông mới chỉ "học hết lớp Thuyền trưởng tàu viễn dương". Với sự tham mưu của thư kí Văn Sữu, ông cho tiến hành một loạt “cải cách” như: đổi tên xã (từ "Cà Hạ" thành xã "Hùng Tâm"), đổi tên các phòng, ban dưới quyền mình thành các “Trung tâm..", lấy sản xuất pháo nổ, thu mua lông vịt xuất khẩu,.. làm trọng điểm phát triển kinh tế xã; coi trọng việc báo cáo, tuyên truyền về thành tích trong các hội nghị, lễ, tổng kết hơn là phát triển thực lực của địa phương.

Hưng, một anh thợ lái tàu đường sông, có chuyện và quà đăng ký kết hôn với con gái ông Toàn Nha.

Tổ chức lễ tổng kết phong trào đổi mới do ông Toàn Nha chủ trì. Theo lời khuyên của người chú, anh bắt đắc dĩ phải nói dối mình là một thuyền trưởng tàu viễn dương để xuất hiện như một khách mời làm sang cho buổi lễ, nhằm mong được ông Toàn Nha chấp nhận là con rễ. Nhưng vì tự trọng, Hưng bỏ dở "vai diễn”, định lái tàu bỏ trốn. Một vụ cháy nổ lớn xảy ra tại trụ sở Ủy ban xã, do thuốc pháo không được bảo quản đúng cách, gây nên cảnh hoảng loạn. Phải cấp cứu bằng đường sông trên chiếc tàu chỗ phan dam cửa Nôg Su To on ng le E En 0n gE G8 gi TEn hn InP viễn dương” (tàu đi lại trên các vùng biển xa) do chàng rễ tương lai - một vị thuyền trưởng dạn dày với hành trình trên các đại dương - điều khiển.

Văn bản đã tâm nỗi bất an lên thời hư tật xấu ở một số người đó là “bệnh”. Thông qua việc xây dựng các tình huống xung đột giữa các nhân vật, tác giả đã làm nổi bật hậu quả của sự giả dối.

Giọng văn mỉa mai, sử dụng thủ pháp cường điệu, nói quá được sử dụng một cách sinh động. Ngôi bút miêu tả sắc sảo: Mỗi nhân vật trong đoạn trích có những nét riêng của mình.

Thuyền trưởng tàu viễn dương (Lưu Quang Vũ): Hành trình của những tâm hồn biển cả

"Thuyền trưởng tàu viễn dương" của Lưu Quang Vũ là một tác phẩm văn học Việt Nam hiện đại được đánh giá cao về giá trị nghệ thuật và ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Ra đời vào thời kỳ chuyển giao quan trọng của đất nước, tác phẩm đã phản ánh chân thực những biến động của xã hội, những khó khăn, thử thách mà con người phải đối mặt, đồng thời khẳng định niềm tin vào tương lai tươi sáng.

Nội dung chính và giá trị nghệ thuật

Tác phẩm xoay quanh cuộc đời của thuyền trưởng Đinh Quốc Hùng, một người đàn ông mạnh mẽ, giàu kinh nghiệm và đầy trách nhiệm. Anh là thuyền trưởng của một con tàu viễn dương, thường xuyên phải đối mặt với những hiểm nguy của biển cả, những khó khăn trong công việc và những trăn trở về cuộc sống. Thông qua nhân vật thuyền trưởng Hùng, Lưu Quang Vũ đã khắc họa một hình tượng người anh hùng lao động, một người con ưu tú của dân tộc, luôn sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Những chủ đề nổi bật trong tác phẩm

Biển cả và cuộc sống của người thủy thủ: Tác phẩm đã miêu tả chân thực và sinh động cuộc sống đầy gian khổ, hiểm nguy nhưng cũng đầy lãng mạn của những người thủy thủ trên biển cả.
Sự đấu tranh giữa cá nhân và hoàn cảnh: Thuyền trưởng Hùng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách trong công việc và cuộc sống, nhưng anh luôn cố gắng vượt qua để hoàn thành nhiệm vụ.
Khát vọng vươn lên và niềm tin vào tương lai: Tác phẩm thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước, vào khả năng vươn lên của con người.
Vấn đề đạo đức và trách nhiệm: Tác phẩm đặt ra những câu hỏi về đạo đức, trách nhiệm của con người trong cuộc sống.

Phong cách nghệ thuật đặc trưng của Lưu Quang Vũ

Lưu Quang Vũ là một nhà văn có phong cách nghệ thuật độc đáo, với những đặc điểm nổi bật sau:

Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm: Ngôn ngữ của Lưu Quang Vũ luôn sống động, giàu hình ảnh và biểu cảm, giúp người đọc cảm nhận sâu sắc về thế giới nội tâm của nhân vật.
Xây dựng nhân vật điển hình: Các nhân vật trong tác phẩm của Lưu Quang Vũ thường là những người bình thường, nhưng họ lại mang trong mình những phẩm chất cao đẹp, những khát vọng lớn lao.
Kết hợp giữa yếu tố hiện thực và lãng mạn: Tác phẩm của Lưu Quang Vũ thường kết hợp giữa yếu tố hiện thực và lãng mạn, tạo nên một bức tranh toàn cảnh về cuộc sống.

Ý nghĩa của tác phẩm đối với người đọc

"Thuyền trưởng tàu viễn dương" không chỉ là một tác phẩm văn học có giá trị nghệ thuật cao mà còn là một tác phẩm có ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Tác phẩm giúp người đọc hiểu rõ hơn về cuộc sống của những người thủy thủ, về những khó khăn, thử thách mà họ phải đối mặt, đồng thời khơi gợi trong lòng mỗi người niềm tự hào về đất nước, về con người Việt Nam.

Mua sách "Thuyền trưởng tàu viễn dương" tại tusach.vn

Hãy sở hữu ngay cuốn sách "Thuyền trưởng tàu viễn dương" của Lưu Quang Vũ tại tusach.vn để khám phá những trang văn đầy cảm xúc và ý nghĩa. Chúng tôi cam kết cung cấp sách chính hãng, chất lượng với giá cả cạnh tranh. Đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm một tác phẩm văn học Việt Nam đặc sắc!

Thông tin sách	Chi tiết
Tác giả	Lưu Quang Vũ
Nhà xuất bản	...
Năm xuất bản	...
Số trang	...