1. Tiểu sử
- Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960), ông sinh ra trong một gia đình nhà nho có tinh thần yêu nước ở làng Dục Tú, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (nay là xã Dục Tú, huyện đông Anh, Hà Nội).
- Năm 1930, ông tham gia các hoạt động yêu nước của thanh niên học sinh ở Hải Phòng.
- Năm 1935 ông làm thư ký nhà Đoan (Thuế quan) ở Hải Phòng, sau đó quay về Hà Nội.
- Năm 1938 ông tham gia Hội Truyền bá Quốc ngữ và phong trào hướng đạo sinh ở Hải Phòng.
- Năm 1943 ông gia nhập nhóm Văn hóa cứu quốc bí mật và được bầu làm Tổng thư ký Hội Truyền bá Quốc ngữ Hải Phòng.
- Sau đó ông tiếp tục hoạt động ở Hà Nội, Nam Định và Phúc Yên.
- Tháng 6 - 1945, Nguyễn Huy Tưởng tham gia ban biên tập tạp chí Tiên Phong của Văn hóa cứu quốc.
- Tháng 8 - 1945, Nguyễn Huy Tưởng đi dự Đại hội quốc dân ở Tân Trào. Ông còn là đại biểu văn hóa cứu quốc, giúp biên tập các tờ báo Cờ giải phóng, Tiên Phong.
- Tiếp đó ông giữ chức vụ Tổng thư ký Ban Trung ương Vận động đời sống mới.
- Cách mạng Tháng Tám thành công, Nguyễn Huy Tưởng trở thành người lãnh đạo chủ chốt của Hội văn hóa cứu quốc.
- Năm 1951, ông tham gia chiến dịch biên giới.
- Hòa bình 1954, ông làm Uỷ viên ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam
2. Sự nghiệp
a. Quan niệm sáng tác
Bao trùm lên sáng tác của nhà văn là nguồn cảm hứng lớn về lịch sử. Viết văn để tỏ lòng yêu nước, đó là triết lí sống và là quan điểm sáng tác của Nguyễn Huy Tưởng: “Phận sự một người tầm thường như tôi muốn tỏ lòng yêu nước thì chỉ có việc viết văn quốc ngữ thôi.”
b. Phong cách nghệ thuật
- Trong văn của ông luôn đầy chất thơ của cuộc sống và chất chứa những bài ca hy vọng, những bài học về tình thương yêu những người thân, xóm giềng, cộng đồng và đồng loại.
- Có thiên hướng khai thác các đề tài lịch sử
- Đóng góp lớn nhất ở hai thể loại: tiểu thuyết, kịch
- Văn phong giản dị, trong sáng, đôn hậu, thâm trầm, sâu sắc.
c. Tác phẩm chính
Tác phẩm chính: Vũ Như Tô (kịch, 1941), Bắc Sơn (kịch, 1946), Những người ở lại (kịch, 1948), Đêm hội Long Trì (tiểu thuyết, 1942), An Tư (tiểu thuyết, 1945), Sống mãi với thủ đô (tiểu thuyết, 1961), Kí sự Cao Lạng (kí, 1951) ...
Sơ đồ tư duy tác giả Nguyễn Huy Tưởng:
Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960) sinh ra trong một gia đình nhà nho yêu nước tại làng Dục Tó, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (nay là xã Dục Tú, huyện Đông Anh, Hà Nội).
Năm 1950, ông tham gia hoạt động yêu nước của thanh niên học sinh ở Hải Phòng.
Năm 1945, ông gia nhập nhóm Văn hóa cứu quốc bí mật và được bầu làm Tổng thư ký Hội Truyền bá Quốc ngữ Hải Phòng.
Ông tiếp tục hoạt động ở Hà Nội, Nam Định và Phúc Yên.
Tháng 6/1945, ông tham gia ban biên tập tạp chí Tiên Phong của Văn hóa cứu quốc.
Tháng 8/1945, ông dự Đại hội quốc dân ở Tân Trào, là đại biểu văn hóa cứu quốc, giúp biên tập báo Cờ giải phóng, Tiên Phong.
Sau đó, ông giữ chức Tông thư ký Ban Trung ương Vận động đời sống mới.
Cách mạng Tháng Tám thành công, ông trở thành người lãnh đạo Hội văn hóa cứu quốc.
Năm 1951, ông tham gia chiến dịch biên giới.
Năm 1954, ông là Ủy viên ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam.
Nguồn cảm hứng lớn trong sáng tác của ông là lịch sử và lòng yêu nước. Ông quan niệm: “Phận sự một người tầm thường như tôi muốn tỏ lòng yêu nước thì chỉ có việc viết văn quốc ngữ thôi."
Văn của ông giàu chất thơ, chứa đựng hy vọng, tình yêu thương con người.
Ông có thiên hướng khai thác đề tài lịch sử và có đóng góp lớn ở thể loại tiểu thuyết, kịch.
Văn phong của ông giản dị, trong sáng, đôn hậu, thâm trầm và sâu sắc.
Các tác phẩm chính của ông: Võ Như Tô (kịch, 1941), Bắc Sơn (kịch, 1946), Những người ở lại (kịch, 1948), Đêm hội Long Trì (tiểu thuyết, 1942), An Tư (tiểu thuyết, 1945), Sông mãi với thủ đô (tiểu thuyết, 1961), Kí sự Cao Lạng (ký, 1951).
