Bài 8: Luyện tập quan sát, tìm ý cho bài văn miêu tả con vật trang 109 SGK Tiếng Việt 4 tập 2 Chân trời sáng tạo

Đọc bài văn sau và thực hiện yêu cầu:

Chim bói cá

Trên một cành tre mảnh dẻ, lướt xuống mặt ao một con chim bói cá đậu rất cheo leo.

Lông cánh nó xanh biếc như tơ, mình nhỏ, mỏ dài, lông ức màu hung hung nâu, coi xinh lạ. Nó thu mình trên cành tre, cổ rụt lại, đầu cúi xuống như kiểu soi gương. Nó lẳng lặng như vậy khá lâu, ai cũng tưởng nó nghỉ.

Vụt một cái, nó lao đầu xuống nước rồi lại bay vụt lên, nhanh như cắt: trong cái mỏ dài và nhọn, người ta thấy một con cá nhỏ mình trắng như bạc, mắc nằm ngang.

Bay lên cao, lấy mỏ dập dập mấy cái, nó nuốt xong mồi, rồi lại đậu xuống nhẹ nhàng trên cành tre như trước. 

Theo Lê Văn Hòe

a. Tác giả quan sát được những đặc điểm hình dáng nào của con chim bói cá khi nó đậu trên cành tre? Mỗi đặc điểm hình dáng ấy được tả bằng những từ ngữ, hình ảnh nào?

b. Những từ ngữ, hình ảnh nào cho thấy bói cá bắt mồi rất nhanh?

c. Tìm hình ảnh so sánh trong bài văn và nêu tác dụng của chúng.

Phương pháp giải:

Em đọc bài đọc để trả lời câu hỏi. 

Lời giải chi tiết:

a. Tác giả quan sát được lông cánh xanh biếc như tơ, mình nhỏ, mỏ dài, lông ức màu hung hung nâu.

b. Những từ ngữ, hình ảnh cho thấy bói cá bắt mồi rất nhanh: vụt một cái, nó lao đầu xuống nước rồi lại bay vụt lên, nhanh như cắt.

c.

* Hình ảnh so sánh:

Lông cánh nó xanh biếc như tơ; Đầu cúi xuống như kiểu soi gương; nhanh như cắt

* Tác dụng:

- Giúp người đọc dễ dàng hình dung liên tưởng chim bói cá

- Làm cho cách diễn đạt của bài văn hay hơn, sinh động hơn

Quan sát một con vật sống trong môi trường tự nhiên mà em thích và ghi lại những điều quan sát được. 

8. Bạn đã từng quan sát những con vật nào sống trong môi trường tự nhiên?

a. Con vật sống trong rừng

b. Con vật sống dưới biển

9. Bạn thích con vật nào?

a. Con vật đó có hoạt động hoặc thói quen nào đáng chú ý?

b. Khi thực hiện hoạt động hoặc thói quen, hình dáng của con vật có gì đáng chú ý?

Hãy sử dụng từ ngữ, hình ảnh để tả đặc điểm nổi bật về hình dáng của con vật, gắn với thói quen khi thực hiện hoạt động.

Lưu ý:

• Quan sát bằng nhiều giác quan.

• Sử dụng từ ngữ gợi tả.

• Sử dụng biện pháp so sánh, nhân hóa.

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời. 

Lời giải chi tiết:

a. Rùa, mực, cá mập, bạch tuộc,..

b. Em thích cá heo

c. Cá heo là loài động vật nổi tiếng thông minh và biết làm xiếc

d. Cá heo là tay bơi giỏi nhất của biển. Nó có thể bơi nhanh vun vút như tên bắn. Toàn thân chúng trơn bóng như bôi mỡ, không có vảy và mang như cá vì chúng là động vật có vú và nuôi con bằng sữa mẹ. Cả thân người cá heo rất dài và tròn ùng ục, nhìn cứ như một con sâu béo múp míp đáng yêu. 

Thi kể tên các loài vật:

- Được đặt dựa trên hình dáng, màu sắc

- Được đặt dựa vào tiếng kêu

- Được đặt dựa vào cách kiếm mồi

Phương pháp giải:

Em dựa vào hiểu biết để hoàn thành bài tập. 

Lời giải chi tiết:

- Chim chào mào.

- Chim chích chòe.

- Chim sâu, chim gõ kiến