II. Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Thể loại
Văn bản thuộc thể loại văn bản thông tin
b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
Văn bản Pa-ra-lim-pic: Một lịch sử chữa lành những vết thương được đăng trên báo Tuổi trẻ Cuối Tuần, ngày 05/9/2021.
c. Phương thức biểu đạt
Văn bản có phương thức biểu đạt là thuyết minh
d. Tóm tắt
Văn bản cung cấp thông tin về kì đại hội thể thao dành cho người khuyết tật Paralympic đồng thời nhấn mạnh những năng lực đặc biệt của những người không may mắc khiếm khuyết trên cơ thể. Từ đó đem tới nhiều thông điệp nhân văn
e. Bố cục
+ Đoạn 1: Lịch sử ra đời và các chặng đường phát triển của Paralympic.
+ Đoạn 2: Sự cố gắng vươn lên của những vận động viên khuyết tật.
f. Giá trị nội dung
- Qua văn bản, người đọc có thêm hiểu biết về Pa-ra-lim-pich, thấy được và phải khâm phục trước những con người với nghị lực phi phàm.
- Văn bản hắc nhở chúng ta không được quên đi những lịch sử tốt đẹp.
- Truyền tải động lực tích cực, khuyên con người hãy luôn cố gắng nỗ lực, vượt lên khó khăn trong cuộc sống.
g. Giá trị nghệ thuật
Bố cục chặt chẽ, phân chia nội dung rõ ràng giúp người đọc người nghe hiểu hơn vấn đề đang bàn luận.
2. Tìm hiểu chi tiết
a. Chủ đề văn bản
- Chủ đề của văn bản: Lịch sử kì thi Pa-ra-lim-pích.
- Cách tiếp cận vấn đề của tác giả đặc biệt ở chỗ nêu tiêu đề và sapo đặc biệt gây sự tò mò thích thú cho bạn đọc. Trước nay, ta thường nghĩ tới thể thao như một lĩnh vực phô trương sức mạnh thể lực của con người, vì thế, thể thao là sân chơi của kẻ mạnh, người chiến thắng. Nhưng tác giả lại quan tâm đến một khía cạnh khác – khả năng chữa lành mọi vết thương của thể thao. Đây là một cách tiếp cận rất độc đáo, mới mẻ và đầy tính nhân văn.
b.Yếu tố phi ngôn ngữ: hình ảnh, số liệu
- Tác dụng:
+ Hình ảnh bác sĩ Gắt-mừn và thế hệ những vận động viên đầu tiên ở giải đấy tiền thân của Paralympic thể hiện sự đối lập giữa một bên là những vết thương và nỗi đau mà các nhân vật phải đối mặt (thể hiện qua hình ảnh chiếc xe lăn) và một bên là niềm lạc quan của các vận động viên với nụ cười rạng rỡ nở trên khuôn mặt. Gương mặt phúc hậu và bàn tay đặt lên vai các vận động viên khuyết tật của bác sĩ Gắt-mừn tượng trưng cho sự tin tưởng, nâng đỡ, động viên đầy thân ái của ông với các cựu chiến binh vừa bước ra khỏi chiến tranh. Bức ảnh vừa ghi lại khoảnh khắc lịch sử, vừa đem lại cho người đọc rất nhiều cảm xúc.
+ Số liệu: là những con số biết nói: số lượng 16 vận động viên thể thao đầu tiên – Thế vận hội Xe lăn Quốc tế; con số 400 vận động viên đến từ 23 quốc gia tham dự kì Pa-ra-lim-pic đầu tiên diễn ra ở Rôm cho thấy sự phát triển nhanh chóng của phong trào thể thao dành cho người khuyết tật; con số 8.164m chiều cao của ngọn núi Man-na-xlu; 335km ở Nam Cực nhấn mạnh sự nỗ lực và sức mạnh phi thường của con người.
c.Vai trò của yếu tố tự sự
→ Có 3 câu chuyện được kể trong văn bản:
- Câu chuyện thứ nhất: kể về sự ra đời và phát triển của kì thi Pa-ra-lim-pic, từ chỗ là một sự kiện thể thao nhỏ và tự phát năm 1948 đến thời điểm trở thành một thế vận hội quốc tế, có vị trí bình đẳng với kì thi Ô-lim-píc.
→ Ý nghĩa: thể hiện những nỗ lực của nhân loại trong việc hỗ trợ, chữa lành những tổn thương và đem lại cơ hội bình đẳng cho người khuyết tật.
-Câu chuyện thứ hai và thứ ba: kể về hành trình vượt qua nỗi đau của Gia-co Van-Gát, một vận động viên khuyết tật, vốn là cựu quân nhân ngươi Anh và Brét-ly Xnai-đơ, một vận động viên khiếm thị từng phục vụ trong hải quân Mĩ.
→ Ý nghĩa: làm nổi bật sức mạnh, ý chí, tinh thần lạc quan của con người cũng như khả năng của thể thao trong việc chữa lành những vết thương.
→ Yếu tố tự sự trong văn bản vừa tạo sự lôi cuốn, hấp dẫn và gợi lên nhiều cảm xúc, suy tư cho người đọc, vừa góp phần truyền tải một cách gián tiếp và khéo léo thông điệp của tác giả.
d. Thái độ, quan điểm của tác giả
- Thứ nhất, quan điểm của tác giả được thể hiện qua việc chọn lọc thông tin. Với tác giả: thể thao không chỉ là nơi phô diễn sức mạnh, nâng cao thể chất, mà còn có tác dụng hàn gắn rạn nứt, chữa lành các thương tổn tinh thần. Thế thao không chỉ là sân chơi của kẻ mạnh, của đa số mà còn là nơi những người thiểu số, yếu thế có thẻ cất lên tiếng nói của mình. Qua đó tác giả gửi gắm bức thông điệp đầy tính nhân văn về vai trò của thể thao đối với cuộc sống con người.
- Thứ hai, qua câu chuyện về hai vận động viên khuyết tật nổi tiếng để làm nổi bật khả năng vượt qua nỗi đau của con người. Từ đó, truyền tải thông điệp về tinh thần lạc quan và khả năng chữa lành của thể thao.
e. Thông điệp ý nghĩa và bài học ứng xử trước những tổn thương
Qua hai câu chuyện kể về hành trình vượt qua nỗi đau của Gia-co Van-Gát, một vận động viên khuyết tật, vốn là cựu quân nhân ngươi Anh và Brét-ly Xnai-đơ, một vận động viên khiếm thị từng phục vụ trong hải quân Mĩ. Ta thấy được khả năng kì diệu của con người trong việc nỗ lực vượt lên khó khăn. Đúng như lời của nhà văn Mĩ, Ơ-nít Hê-minh-uê từng nói: “Con người có thể bị hủy diệt nhưng không thể bị đánh bại”.
- Các nhân vật trong văn bản đều là những người đã từng phải trải qua những nỗi đau cả về thể xác và tinh thần. Nhưng họ đã biến những trải nghiệm đau khổ đó thành động lực để tạo nên sự thay đổi trong xã hội hoặc đã học cách thích nghi để tìm ra hướng đi mới cho cuộc đời của mình trong cuộc sống.
- Cách ứng xử của mỗi người với nỗi đau và những khiếm khuyết trên cơ thể của mình và của người khác: bạn không nên kì thị và phân biệt đối xử với những người bị khuyết tật.
Sơ đồ tư duy Pa –ra – lim – píc - Một lịch sử chữa lành những vết thương
```html
Pa-ra-lim-pic - Một lịch sử chữa lành những vết thương
- Nguồn gốc & Sự hình thành
- Thế chiến II & Bệnh viện Stoke Mandeville
- Sir Ludwig Guttmann: Người tiên phong phục hồi chức năng qua thể thao
- 1948: Cuộc thi bắn cung dành cho cựu chiến binh tàn tật
- 1960: Paralympic đầu tiên tại Rome, Ý
- Sự phát triển ban đầu: Khó khăn về tài chính, nhận thức và cơ sở vật chất
- Sự phát triển & Mở rộng
- Những năm 1960-1980: Tăng số lượng vận động viên và quốc gia tham gia
- 1988: Paralympic Seoul - Bước ngoặt quan trọng, tổ chức chuyên nghiệp hơn
- Sự công nhận quốc tế: Liên kết chặt chẽ hơn với Olympic
- Phân loại vận động viên: Đảm bảo tính công bằng trong thi đấu
- Các môn thể thao & Vận động viên tiêu biểu
- Các môn thể thao đa dạng: Điền kinh, bơi lội, bóng rổ xe lăn, cử tạ, bắn cung,...
- Vận động viên tiêu biểu:
- Trịnh Thị Diệu Thuần (Việt Nam): Nữ hoàng cử tạ Paralympic
- Oscar Pistorius (Nam Phi): Vận động viên chạy bộ chân giả
- Beatrice De La Cruz (Mexico): Vận động viên điền kinh
- Công nghệ hỗ trợ: Xe lăn, chân giả, thiết bị điều khiển,...
- Ý nghĩa & Tác động
- Chữa lành vết thương: Thể thao như một phương tiện phục hồi thể chất và tinh thần
- Thay đổi nhận thức: Phá bỏ định kiến về người khuyết tật
- Truyền cảm hứng: Khuyến khích sự tham gia của người khuyết tật vào xã hội
- Thúc đẩy sự hòa nhập: Tạo cơ hội bình đẳng cho mọi người
- Sức mạnh tinh thần: Vượt qua khó khăn, khẳng định bản thân
- Thách thức & Tương lai
- Vấn đề tài chính: Cần nguồn tài trợ ổn định
- Truyền thông & quảng bá: Tăng cường sự quan tâm của công chúng
- Phát triển cơ sở vật chất: Đảm bảo điều kiện thi đấu tốt nhất
- Nghiên cứu khoa học: Cải thiện công nghệ hỗ trợ và phương pháp tập luyện
- Hướng tới tương lai: Paralympic ngày càng chuyên nghiệp và phổ biến hơn
```
