Văn bản Những chiếc lá thơm tho

Văn bản Những chiếc lá thơm tho - Một kiệt tác của Nguyễn Khuyến

Văn bản Những chiếc lá thơm tho là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của nhà thơ Nguyễn Khuyến, đại diện cho phong cách thơ trào phúng, đả kích xã hội sâu sắc nhưng vẫn mang đậm tính nhân văn.

Bài thơ không chỉ nổi tiếng về nội dung mà còn về nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ độc đáo, giàu hình ảnh và biểu tượng.

[…] Bà hay bày cho tôi cách chơi với những chiếc lá. Những con cào cào, con chim sẻ, con rết thắt bằng lá dừa

NHỮNG CHIẾC LÁ THƠM THO

(Trương Gia Hòa)

[…] Bà hay bày cho tôi cách chơi với những chiếc lá. Những con cào cào, con chim sẻ, con rết thắt bằng lá dừa. Những cái lồng đèn bằng lá cau kiểng. Hay là lá chuối, xé ra cho đều rồi trở mặt đan nong mốt, nong hai. À, bà còn chỉ tôi cách làm đầu trâu bằng lá xoài, làm cái làn xách đi hái hoa, bắt bướm bằng lá dừa nước nữa…

Những chiếc lá của bà, đã từng kì diệu hơn cả thuốc tiên khi tôi còn nhỏ. Sau này, sống một mình nơi phố thị, mỗi khi bị cảm, tôi mua ở tiệm thuốc tây vài viên thuốc xông. Nấu một nồi nước rồi cho dung dịch trong viên thuốc ấy vào nồi, hơi nóng bốc lên cũng thơm hương sả, hương lá bưởi, lá chanh, cũng vã mồ hôi, cũng thông mũi sảng khoái, rồi thôi, tôi vẫn phải uống thuốc, vẫn phải bẹp dí ở nhà hai ba bữa mới ngóc đầu dậy nổi. Những ngày như thế, tôi thèm được ở gần bà, để nhõng nhẽo, để sụt sịt, rồi bà sẽ thương mình “đứt ruột” mà đi nhanh ra sau nhà, hái bảy tám loại lá vào nấu cho tôi một nồi xông. Tôi thường tuyên bố mình hết bệnh sau khi chui ra khỏi chăn, mồ hôi nhễ nhại, ngồi quay lưng cho bà lật áo lau mồ hôi khắp người. Đôi khi tôi nghĩ, hay là nồi lá xông ngày xưa nhờ có mồ hôi của bà mà tôi nhanh hết bệnh? Còn bây giờ, tìm được người đổ mồ hôi cho mình sao mà khó quá, nên tôi bệnh hoài, nên tôi uống thuốc hoài.

[…] Những chiếc lá của bà thơm. Thơm ngọt ngào suốt hành trình tuổi thơ tôi. Thơm bâng khuâng cho đến tận bây giờ và thơm dịu dàng cho cả những ngày mai. Những chiếc lá của bà, còn thơm ở một hành trình thiên thu khác, hành trình ông tôi trở về cát bụi.

Tôi nhớ ngày đó, dường như biết trước được sự ra đi của ông, bà sai anh rể tôi ra ngoài bưng hái lá tràm khuynh điệp. Anh tôi chèo ghe dọc sông Vàm Cỏ, hái được đầy xuồng thứ lá thơm nồng ấy, chở về cho bà ba bao to, bà đổ hết chúng ra phơi trước sân nhà. Ba buổi chiều liên tục, khi trời hết nắng thì bà gom chúng lại trên một chiếc đệm bàng to. Bà im lặng làm, không sai bảo cháu con, mà dáng bà ngồi gom lá nhìn sao buồn quá. Khi ấy tôi còn nhỏ, tôi không biết bà nghĩ gì trong lòng, cũng không biết mình sắp sửa mất đi một người thân, rất thân. Tôi không biết bà phơi lá làm gì, nhưng sự tỉ mẩn, sự toàn tâm và nét u sầu của bà khiến tôi ngại ngần không dám hỏi.

Nhà tôi những ngày ấy thơm mùi khuynh diệp mà ai nấy cũng xao xác, thất thần, nhất là ba tôi và bà. Vài ngày sau thì ông tôi đi. Người ta dùng toàn bộ số lá ấy lót dưới đáy hòm, rồi phù lên một tấm vải trắng… Ông tôi nằm trên ấy, chắc chắn êm lắm. Lúc đó tôi mới biết, bà tôi cầu mong gì cho hành trình thăm thẳm của ông. Tôi tin là ông nghe được hương tràm thơm, hương tràm thơm mùi hạnh phúc, hạnh phúc được người bạn đời của mình chăm lo ân cần như thế. Kể cả khi ông đã nhắm mắt, buông bỏ hết mọi thứ.

[…]

Vậy đó, tuổi thơ tôi thơm tho và rực rỡ với bà và với những chiếc lá thần thánh. Những chiếc lá diệu kì cho đến tận hôm nay. Mỗi khi cầm chiếc lá bồ đề để ngước nhìn mặt trời, tôi thấy mình như bé lại, bé tí như hạt đậu, nằm ngoan ngoãn trong lòng tay bà chờ một ngày được nảy mầm, bật lên những chiếc lá xanh. Có bao giờ bạn cầm một chiếc lá ngắm nhìn thật kĩ, thấy trời xanh thiên thu, thấy nồng nàn từng tế bào lá úa, hay chỉ có một mình tôi, để rồi suột một quãng đời dài thấy mình cứ loanh quanh giữa những đường gân lá.

Văn bản Những chiếc lá thơm tho: Tổng quan và Phân tích Chi Tiết

Văn bản Những chiếc lá thơm tho, một bài thơ thuộc thể loại thơ trào phúng của nhà thơ Nguyễn Khuyến, được sáng tác trong bối cảnh xã hội Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, thời kỳ thực dân Pháp xâm lược và chế độ phong kiến suy tàn. Bài thơ là tiếng lòng của nhà thơ trước cảnh quan liêu nhũng, bất công và sự tha hóa của giới quan lại.

Bối cảnh ra đời và Giá trị hiện thực

Nguyễn Khuyến, với biệt danh “ông đố” nổi tiếng, đã sử dụng tài năng thơ ca của mình để phê phán những thói hư tật xấu của xã hội đương thời. Bài thơ Những chiếc lá thơm tho ra đời không phải là một sự ngẫu nhiên, mà là kết quả của sự quan sát tinh tế và lòng trắc ẩn sâu sắc của nhà thơ đối với những người dân lao động nghèo khổ.

Nội dung chính của bài thơ

Bài thơ khắc họa hình ảnh một anh chàng quan lại mới đỗ đạt, khoe khoang sự giàu có và quyền lực của mình bằng cách mang lá thơm tho đến tặng cho người thân. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng đó là sự giả tạo, phù phiếm và sự vô tâm trước nỗi khổ của người dân. Bài thơ sử dụng hình ảnh lá thơm tho – một vật phẩm xa xỉ, không thiết thực – để châm biếm sự lãng phí, xa hoa của giới quan lại.

Phân tích nghệ thuật đặc sắc

Thơ trào phúng: Bài thơ sử dụng giọng điệu trào phúng, mỉa mai để phê phán những thói hư tật xấu của xã hội.
Hình ảnh ẩn dụ: Hình ảnh lá thơm tho là một ẩn dụ cho sự giả tạo, phù phiếm và sự vô tâm của giới quan lại.
Ngôn ngữ giản dị, gần gũi: Bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi với đời sống hàng ngày, nhưng lại có sức biểu cảm mạnh mẽ.
Sử dụng yếu tố tương phản: Sự tương phản giữa vẻ ngoài hào nhoáng và bản chất bên trong của nhân vật tạo nên hiệu quả châm biếm sâu sắc.

Ý nghĩa của bài thơ

Văn bản Những chiếc lá thơm tho không chỉ là một bài thơ trào phúng đơn thuần, mà còn là một lời cảnh tỉnh về những giá trị đạo đức và nhân văn. Bài thơ nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của sự chân thành, giản dị và lòng trắc ẩn. Nó cũng là một lời tố cáo mạnh mẽ đối với sự bất công và tham nhũng trong xã hội.

Đọc thêm và Tìm hiểu sâu hơn

Để hiểu rõ hơn về Văn bản Những chiếc lá thơm tho, bạn có thể tham khảo thêm các tài liệu về cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Khuyến, cũng như các bài phân tích thơ của các nhà phê bình văn học. TUSÁCH.VN cung cấp nhiều tài liệu tham khảo hữu ích về văn học Việt Nam, giúp bạn khám phá thế giới tri thức và văn hóa.

Mua sách Văn bản Những chiếc lá thơm tho tại TUSÁCH.VN

TUSÁCH.VN tự hào là một trong những nhà sách uy tín hàng đầu Việt Nam, cung cấp đa dạng các loại sách, từ sách giáo khoa, sách tham khảo đến sách văn học, sách nghệ thuật. Hãy truy cập TUSÁCH.VN ngay hôm nay để sở hữu Văn bản Những chiếc lá thơm tho và khám phá thêm nhiều cuốn sách hay khác!

Tác giả	Thể loại	Nhà xuất bản
Nguyễn Khuyến	Thơ trào phúng	(Thông tin nhà xuất bản sẽ được cập nhật)