Soạn bài Thực hành tiếng Việt bài 3 SGK Ngữ văn 8 tập 1 Chân trời sáng tạo - chi tiết

Câu 1 (trang 66, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Tìm thêm những từ Hán Việt để điền vào bảng sau và giải thích ý nghĩa của chúng:

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về từ Hán Việt

Lời giải chi tiết:

Câu 2 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Đặt ba câu với ba từ Hán Việt tìm được ở bài tập 1.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về câu

Lời giải chi tiết:

Đặt ba câu với ba từ Hán Việt tìm được ở bài tập 1:

1. Người chinh phụ chờ đợi người chinh phu trở về.

2. Tỷ lệ lạm phát ngày càng tăng.

3. Món ăn này ngon tuyệt đỉnh.

Câu 3 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Giải thích nghĩa của từ Hán Việt được in đậm trong các câu sau:

a. Bức tranh thu từ những gì vô hình (hương, giỏ), từ ngõ hẹp (ngõ) chuyển sang những nét hữu hình, cụ thể (sông, chim, mây) với một không gian vừa dài rộng, vừa cao vời.

(Vũ Nho, Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu)

b. Nhưng có điều khi sang thu, khi nửa đời nhìn lại thì người ta một mặt sâu sắc thêm, chín chắn thêm, thâm trầm, điềm đạm thêm, mặt khác người ta phải khẩn trương thêm, gấp gáp thêm.

(Vũ Nho, Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu)

c. Tài nguyên rừng đang bị thu hẹp từng ngày, diện tích rừng tự nhiên che phủ giảm dần do khai thác trái phép, đất rừng bị chuyển qua đất nông, công nghiệp, các loài sinh vật quý hiếm thì đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.

(Phan Anh Hải, Hiện trạng tài nguyên thiên nhiên ở Việt Nam và thế giới)

d. Đối với đồng bào tôi, mỗi tấc đất là thiêng liêng, mỗi lá thông óng ánh, mỗi hạt sương long lanh trong những cánh rừng rậm rạp, mỗi bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng là những điều thiêng liêng trong kí ức và kinh nghiệm của đồng bào tôi.

(Xi-át-tô, Bức thư của thủ lĩnh da đỏ)

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về từ Hán Việt

Lời giải chi tiết:

a. Vô hình: Không xuất hiện hình dáng cụ thể

Hữu hình: Có hình dáng, đường nét xuất hiện

b. Thâm trầm: Người sâu sắc, kín đáo

Điềm đạm: Người có tính cách nhẹ nhàng, nho nhã, lịch sự, giản dị

Khẩn trương: Cấp bách, cần giải quyết ngay

c. Tuyệt chủng: Điều gì đó hoàn toàn biến mất

d. Đồng bào: Người trong cùng một giống nòi, dân tộc, đất nước

Câu 4 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Trong đoạn văn sau, nếu thay từ “hoang dã” bằng từ “mông muội” thì ý nghĩa của đoạn văn có thay đổi không? Vì sao?

Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác. Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần, chết mòn trên những cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua. Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu nổi tại sao một con ngựa sắt nhả khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng mà chúng tôi chỉ giết để duy trì cuộc sống.

(Xi-át-tô, Bức thư của thủ lĩnh da đỏ)

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về từ Hán Việt

Lời giải chi tiết:

Trong đoạn văn sau, nếu thay từ “hoang dã” bằng từ “mông muội” thì ý nghĩa của đoạn văn có thay đổi. Vì từ “hoang dại” và “mông muội” có nghĩa không giống nhau. Nếu “hoang dại” là gần gũi với thiên nhiên thì “mông muội” chỉ những người thiếu kiến thức, mơ hồ, không rõ ràng.

Câu 5 (trang 67, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Phân biệt ý nghĩa của các cặp từ sau và cho ví dụ minh hoạ

a. Vô tư/ vô ý thức

b. Chinh phu/ chinh phụ

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về từ Hán Việt

Lời giải chi tiết:

a. Vô tư: Không hoặc ít lo nghĩ, sống hồn nhiên và vô tư, không nghĩ đến lợi ích riêng tư.

 Vô ý thức: Thái độ sống không đúng, làm ảnh hưởng đến bản thân và mọi người

b. Chinh phu: Người chồng ra chiến trận, đánh trận thời kì phong kiến

Chinh phụ: vợ của người đàn ông đang đi đánh trận thời phong kiến