Bài viết này cung cấp bộ soạn bài đầy đủ và chi tiết cho hai bài thơ Vắt cổ chày ra nước và May không đi giày, thuộc chương trình Ngữ văn 8 tập 1, sách Chân trời sáng tạo.
Chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ nội dung, nghệ thuật của hai tác phẩm, đồng thời cung cấp các câu hỏi và bài tập tham khảo để bạn có thể tự đánh giá và củng cố kiến thức.
Theo em, thế nào là keo kiệt?
- Câu chuyện Vắt cổ chày ra nước phê phán tính keo kiệt, bủn xỉn và ích kỷ của người chủ nhà, cũng như của biết bao người khác, tận dụng tối đa để không phải bỏ tiền ra. Đồng thời thấy được sự khổ sở, bị bóc lột tận cùng của những người lao động nghèo khó. - Câu chuyện May không đi giày châm biếm, mỉa mai kiểu người hà tiện, bủn xỉn, phê phán những người tiếc của chứ không tiếc thân. |
Chuẩn bị đọc
(trang 80, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Theo em, thế nào là keo kiệt?
Phương pháp giải:
Vận dụng sự hiểu biết về ngôn ngữ và đời sống
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Keo kiệt là từ dùng để chỉ những người hà tiện tới mức bủn xỉn, chỉ biết bo bo giữ của
Keo kiệt là hà tiện đến mức khắt khe quá quắt, chỉ biết giữ tiền của.
Keo kiệt là sự tiết kiệm quá mức khiến người khác thấy nhàm chán, như vậy không những ảnh hưởng đến bản thân mà còn ảnh hưởng đến danh dự.
Trải nghiệm cùng VB 1
Câu 1 (trang 81, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Câu trả lời này thể hiện nét tính cách gì của người chủ nhà?
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức về nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Câu nói thể hiện tính cách keo kiệt, hà tiện, bủn xỉn tới mức quá quắt của chủ nhà
Câu trả lời này thể hiện nét tính cách keo kiệt, bủn xỉn của người chủ nhà.
Tính cách keo kiệt, hà tiện, bủn xỉn tới mức quá quắt
Câu trả lời này thể hiện tính bủn xỉn ki bo của chủ nhà.
Trải nghiệm cùng VB 2
Câu 2 (trang 81, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Vì sao lời giải thích của nhân vật “ông hà tiện” lại gây bất ngờ đối với người đọc?
Phương pháp giải:
Vận dụng kỹ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Lời giải thích của nhân vật “ông hà tiện” lại gây bất ngờ đối với người đọc bởi có sự ngược đời, lạ đời, trái với quy luật tự nhiên, khi xảy ra sự cố mọi người sẽ lo cho sức khỏe, tính mạng nhưng nhân vật trong truyện lại sợ đôi giày bị rách mũi mặc cho ngón chân đang chảy máu của mình.
Bởi có sự ngược đời, trái với quy luật tự nhiên, thay vì lo cho sức khỏe, tính mạng mình thì nhân vật lại lo cho đôi giày.
Vì ông không lo cho chiếc chân bị chảy máu của mình mà thấy may vì không đi giày nếu không sẽ bị rách giày.
Vì ông hà tiện không xót cho bàn chân mình mà lại đi xót cho chiếc giày. Thứ cần để tâm thì ông ta lại không quan tâm.
Suy ngẫm và phản hồi 1
Câu 1 (trang 81, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Xác định đề tài của hai truyện trên. Theo em, nhan đề Vắt cổ chày ra nước và May không đi giày có thể hiện được nội dung của mỗi truyện hay không? Vì sao?
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu, từ nội dung truyện rút ra đề tài
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Đề tài của hai truyện trên là phê phán, đả kích những người có thói quen sống hà tiện, keo liệt (phê phán những thói xấu trong xã hội).
Nhan đề Vắt cổ chày ra nước và May không đi giày đã thể hiện được nội dung của mỗi truyện bởi thông qua nhan đề người đọc đoán được nội dung cũng như biết được đối tượng văn bản hướng đến.
Đề tài của hai truyện trên là truyện cười. Theo em, nhan đề Vắt cổ chảy ra nước và May không đi giày có thể hiện được nội dung của mỗi chuyện. Vì nó đã bao hàm sự kiện chính của câu chuyện
Suy ngẫm và phản hồi 2
Câu 2 (trang 81, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Em có nhận xét gì về bối cảnh của hai truyện cười trên?
Phương pháp giải:
Vận dụng tri thức đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Hai truyện trên tác giả tập trung vào cốt truyện, nhân vật còn bối cảnh không được miêu tả cụ thể, tỉ mỉ, bối cảnh không xác định.
Bối cảnh không được miêu tả cụ thể, tỉ mỉ, bối cảnh không xác định.
Bối cảnh của hai truyện không được miêu tả cụ thể, tỉ mỉ, bối cảnh được miêu tả gần gũi, thân thuộc.
Bối cảnh của hai truyện không được miêu tả cụ thể, tỉ mỉ, bối cảnh được miêu tả gần gũi, thân thuộc.
Suy ngẫm và phản hồi 3
Câu 3 (trang 81, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Các nhân vật trong hai truyện trên thuộc loại nhân vật nào của truyện cười?
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức về truyện cười
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các nhân vật trong hai truyện trên thuộc loại nhân vật mang những thói xấu phổ biến trong xã hội
Các nhân vật trong hai truyện trên thuộc loại nhân vật mang thói xấu phổ biến trong xã hội: keo kiệt của truyện cười.
Suy ngẫm và phản hồi 4
Câu 4 (trang 81, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Dựa vào bảng dưới đây, hãy chỉ ra điểm giống nhau và khác nhau trong thủ pháp gây cười ở hai truyện Vắt cổ chày ra nước và May không đi giày:
Thủ pháp | Điểm giống nhau | Điểm khác nhau | |
Vắt cổ chày ra nước | May không đi giày | ||
1. Tạo tình huống trào phúng | |||
2. Sử dụng các biện pháp tu từ |
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức đọc hiểu
Vận dụng kiến thức về các biện pháp tu từ
Lời giải chi tiết:
Thủ pháp | Điểm giống nhau | Điểm khác nhau | |
Vắt cổ chày ra nước | May không đi giày | ||
1. Tạo tình huống trào phúng | Bất ngờ, gây sự tò mò, hấp dẫn, hài hước | Keo kiệt, tính toán chi li với người khác | Keo kiệt với chính bản thân |
2. Sử dụng các biện pháp tu từ | Lối nói chơi chữ | Cách chơi chữ đến từ người khác | Từ chính bản thân nhân vật sử dụng cách nói chơi chữ gây cười |
Thủ pháp | Điểm giống nhau | Điểm khác nhau | |
Vắt cổ chảy ra nước | May không đi giày | ||
1. Tạo các tình huống trào phúng | Đề tạo ra tình huống gây vười từ sự keo kiệt, bủn xỉn | Sự keo kiệt đối với người khác | Sự keo kiệt đối với bản thân |
2. Sử dụng các biện pháp tu từ | Lối nói chơi chữ | Lối nói chơi chữ đến từ người khác | Lối nói chơi chữ từ bản thân người gây cười |
Suy ngẫm và phản hồi 5
Câu 5 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Câu nói: “Dạ, vắt cổ chảy cũng ra nước!” của nhân vật “người đầy tớ” trong truyện Vắt cổ chày ra nước và câu nói: “... may là vì tôi không đi giày! Chớ mà đi giày thì rách mất mũi giày rồi còn gì!” của nhân vật “ông hà tiện” trong truyện May không đi giày có vai trò như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của truyện?
Phương pháp giải:
Vận dụng kiến thức đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Câu nói: “Dạ, vắt cổ chày cũng ra nước!” của nhân vật “người đầy tớ” trong truyện Vắt cổ chày ra nước và câu nói: “may là vì tôi không đi giày! Chớ mà đi giày thì rách mất mũi giày rồi còn gì!” của nhân vật “ông hà tiện” trong truyện May không đi giày có vai trò giúp tạo nên tình huống trào phúng, gây tiếng cười và thể hiện được rõ nội dung của truyện.
Giúp tạo tình huống trào phúng, gây tiếng cười và thể hiện được rõ nội dung của truyện.
Câu nói " Dạ, vắt cổ chảy cũng ra nước!" của nhân vật "người đầy tớ" trong truyện Vắt cổ chảy ra nước và câu nói:" ... may là vì tôi không đi giày! Chớ mà đi giày thì rách mất mũi giày rồi còn gì!" của nhân vật " ông hà tiện" trong truyện May không đi giày có vai trò tạo tình huống trào phúng, gây cười và thể hiện rõ nét chủ đề trong thể hiện chủ đề của chuyện.
Suy ngẫm và phản hồi 6
Câu 6 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Theo em, tác giả dân gian sáng tạo các câu chuyện trên với mục đích gì? Nhận xét về cách nhìn cuộc sống, con người của tác giả dân gian thông qua các truyện cười này.
Phương pháp giải:
Vận dụng kĩ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tác giả dân gian sáng tạo các câu chuyện trên với mục đích: Tạo tiếng cười, mua vui, giải trí lành mạnh, vui vẻ, đặc biệt là để phê phán, châm biếm các thói hư tật xấu của con người.
Cách nhìn cuộc sống, con người của tác giả dân gian thông qua các truyện cười này: Thể hiện sự vui vẻ, lạc quan yêu đời, yêu cuộc sống, đồng thời thể hiện sự thâm thúy của ông cha khi định hướng, thay đổi con người một cách nhẹ nhàng mà sâu cay.
Theo em, các câu chuyện trên được sáng tạo với mục đích giải trí và phê phán, châm biếm, đả kích thói keo kiệt trong cuộc sống
Qua các câu chuyện cười trên, có thể thấy tác giả nhìn đời vằng con mắt tích cực, dùng những mẩu chuyện cười để châm biếm chứ không nói xấu người khác.
Suy ngẫm và phản hồi 7
Câu 7 (trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Viết một đoạn văn (khoảng năm đến bảy câu) trình bày sự khác nhau giữa keo kiệt và tiết kiệm.
Phương pháp giải:
Vận dụng sự hiểu biết về ngôn ngữ và đời sống
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Giữa keo kiệt và tiết kiệm có một ranh giới mong manh. Keo kiệt là cách sống hà tiện, bủn xỉn, chỉ biết giữ của cho mình hoặc thậm chí là keo kiệt với chính bản thân mình. Ngược lại tiết kiệm là lối sống tích cực, chi tiêu hợp lý, biết chia sẻ nhưng không hoang phí. Ví dụ khi cùng chi tiền để đầu tư cho sức khỏe, những người keo kiệt sẽ nghĩ chỉ cần ăn nhiều, không cần cải thiện bữa ăn, không cần bổ sung thêm các chất, không khám sức khỏe định kỳ. Trong khi đó, những người tiết kiệm sẽ chi tiêu hợp lí, hạn chế mua những thứ không cần thiết, để tiền đi thăm khám, mua thêm các thực phẩm chức năng hỗ trợ cải thiện sức khỏe.
Keo kiệt và tiết kiệm là hai khái niệm khác nhau, mặc dù đôi khi chúng được sử dụng một cách đồng nghĩa. Keo kiệt thường được hiểu là tiết kiệm quá mức hoặc không cần thiết, trong khi tiết kiệm là việc sử dụng tài nguyên một cách thông minh, hiệu quả và có mục đích. Khi một người là keo kiệt, họ có xu hướng giữ tiền của mình và không muốn chi tiêu nhiều cho những thứ không cần thiết. Điều này có thể dẫn đến sự buồn tẻ và cô đơn, bởi vì họ có xu hướng từ chối các hoạt động giải trí và chia sẻ cơ hội tương tác với người khác. Trong khi đó, tiết kiệm giúp người ta sử dụng tiền bạc, thời gian và tài nguyên một cách thông minh để đạt được mục tiêu cuộc sống của mình. Người tiết kiệm tìm cách sử dụng tiền một cách hiệu quả, để có thể đầu tư vào bản thân, gia đình và tương lai
Bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá hai bài thơ đặc sắc trong chương trình Ngữ văn 8 tập 1, sách Chân trời sáng tạo: Vắt cổ chày ra nước của Nguyễn Khuyến và May không đi giày của Trần Đăng Khoa. Cả hai bài thơ đều mang đến những góc nhìn độc đáo về cuộc sống, con người và những giá trị tinh thần sâu sắc.
Nguyễn Khuyến (1835-1909) là một nhà thơ lớn của văn học Việt Nam, nổi tiếng với phong cách thơ trào phúng, châm biếm sâu sắc. Vắt cổ chày ra nước là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của ông, thể hiện sự châm biếm đối với những thói hư tật xấu của xã hội đương thời.
Nguyễn Khuyến đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật độc đáo để tạo nên một bài thơ châm biếm sâu sắc:
Trần Đăng Khoa (1938-2018) là một nhà thơ nổi tiếng với những bài thơ viết về tuổi thơ, về những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi học trò. May không đi giày là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của ông, thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm của người mẹ đối với con trai.
Trần Đăng Khoa đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật độc đáo để tạo nên một bài thơ cảm động:
Hy vọng bài soạn này sẽ giúp các em học sinh hiểu rõ hơn về hai bài thơ Vắt cổ chày ra nước và May không đi giày, từ đó có thể tự tin hơn trong quá trình học tập và làm bài.
Tải sách PDF tại TuSach.vn mang đến trải nghiệm tiện lợi và nhanh chóng cho người yêu sách. Với kho sách đa dạng từ sách văn học, sách kinh tế, đến sách học ngoại ngữ, bạn có thể dễ dàng tìm và tải sách miễn phí với chất lượng cao. TuSach.vn cung cấp định dạng sách PDF rõ nét, tương thích nhiều thiết bị, giúp bạn tiếp cận tri thức mọi lúc, mọi nơi. Hãy khám phá kho sách phong phú ngay hôm nay!
Sách kỹ năng sống, Sách nuôi dạy con, Sách tiểu sử hồi ký, Sách nữ công gia chánh, Sách học tiếng hàn, Sách thiếu nhi, tài liệu học tập