Soạn bài Nhật trình Sol 6 SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh diều - chi tiết

Chuẩn bị

(trang 70, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Đọc trước văn bản Nhật trình Sol 6, tìm hiểu thêm về tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Người về từ Sao Hỏa và thông tin về tác giả En-đi Uya

Phương pháp giải:

Tham khảo sách báo, internet

Lời giải chi tiết:

Cách 1

* Tiểu thuyết

- Xuất xứ: ra đời năm 2015

- Tóm tắt: Người về từ Sao Hỏa kể về Mác Oát-ni, một phi hành gia trên Sao Hỏa. Trong một trận bão, đồng đội để lạc mất anh. Vì tưởng anh đã chết, họ rời đi mà không có anh. Bất ngờ thay, Oát-ni vẫn xoay xở sống sót được sau trận bão đó. Vấn đề là bây giờ anh không còn tàu mà về nữa. Phải rất lâu sau mới có chuyến tàu khác lên đây, trong khi anh thì không có cách nào liên hệ với Trái Đất hay con tàu vừa rời đi, không có nhu yếu phẩm, và nguồn oxi thì đang cạn dần. Truyện xoay quanh hành trình sinh tồn của Oát-ni và những nỗ lực của NASA trong việc đưa anh về lại Trái Đất.

* Tác giả

- Andy Weir (16/6/1972), sinh ra tại bang California, Mỹ

- Vốn là một lập trình viên máy tính người Mỹ làm việc tại một phòng thí nghiệm quốc gia. Nhưng với niềm đam mê khoa học vũ trụ, ông đã quyết định viết tác phẩm Người trở về từ sao Hỏa (tựa gốc: The Martian)

Nội dung của Người về từ sao Hỏa En-đi Uya: truyện xoay quanh việc một con tàu vũ trụ của NASA bị gặp nạn trong một trận bão vũ trụ khi đang trên đường thực hiện nhiệm vụ đến “hành tinh đỏ”. Truyện kể về cuộc chiến sinh tồn trên sao Hỏa của phi hành gia Mark Watney, người bị đồng đội bỏ lại và cho là đã chết.

Người về từ Sao Hỏa là tác phẩm của En-đi Uya.

Đoạn trích Nhật trình Sol 6 là chương mở đầu của Người về từ Sao Hỏa.

Đọc hiểu 1

Câu 1 (trang 71, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Phần (1) kể về việc gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần (1) của văn bản

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Phần (1) kể về sự cố bão cát trên Sao Hỏa mà đoàn phi hành gia Hơ-mét của nhân vật tôi gặp phải.

Phần 1 kể về sự cố bão cát mà Mác Óat-ni gặp phải và sự may mắn khi thoát chết của Mác Óat-ni.

Phần 1 kể về sự cố bão cát mà đoàn phi hành của nhân vật tôi gặp phải.

Đọc hiểu 2

Câu 2 (trang 71, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Tại sao chiếc MAV được coi là quan trọng nhất?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần đầu của văn bản

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Chiếc MAV được coi là quan trọng nhất vì nó là một con tàu không gian có nhiều bộ phận tinh xảo.

Chiếc MAV được coi là quan trọng nhất vì nó là thứ duy nhất có thể cứu sống mọi người. Đó là một con tàu không gian, cái mà có thể giúp mọi người tránh bão cát và sống sót.

Chiếc MAV là một con tàu không gian, có nhiều bộ phận tinh xảo.

Đọc hiểu 3

Câu 3 (trang 72, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Vì sao nhân vật “tôi” bị thương?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “Đĩa liên lạc chính… xì hết ra ngoài”

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Nhân vật “tôi” bị thương vì bị một trong những chiếc ăng-ten dài mỏng bay thẳng đâm vào người.

Nhân vật tôi bị thương vì anh bị đâm bởi một chiếc ăng-ten dài mỏng – cái bị tách ra từ mạng ăng-ten thu tầm. Nó xuyên thủng bộ đồ và đâm vào người nhân vật tôi.

Một trong những chiếc ăng-ten dài mỏng bay thẳng, đâm vào người nhân vật tôi.

Đọc hiểu 4

Câu 4 (trang 73, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Dụng cụ nào đã giúp cho nhân vật “tôi” vượt qua được tai nạn?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích từ “Rồi, một dòng máu tuôn trào…lượng khí đã mất”

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Dụng cụ đã giúp cho nhân vật “tôi” vượt qua được tai nạn chính là bộ đồ du hành. Khi áp suất giảm, nó liên tục tự làm đầy bằng khí lấy từ bình nitơ để cân bằng.

Dụng cụ giúp nhân vật tôi vượt qua được tai nạn là bộ đồ du hành với hệ thống cân bằng khí oxi.

Dụng cụ nào đã giúp cho nhân vật “tôi” vượt qua được tai nạn: bộ đồ du hành.

Đọc hiểu 5

Câu 5 (trang 73, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Điều gì khiến “tôi vui mừng khôn tả” và điều gì khiến “tôi buồn da diết”? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn trích từ “Tôi loạng choạng…

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Điều khiến “tôi vui mừng khôn tả” và “tôi buồn da diết” là: Căn Háp vẫn nguyên vẹn và chiếc MAV đã đi rồi. Vì căn Háp ở lại giúp nhân vật “tôi” có thêm thời gian sống còn chiếc MAV đã đi, nhân vật “tôi” không thể trở về Trái Đất.

Vì chỗ trú ẩn vẫn còn nhưng phương tiện để quay về thì biến mất.

Điều gì khiến “tôi vui mừng khôn tả” và điều gì khiến “tôi buồn da diết”: Căn Háp vẫn nguyên vẹn và chiếc MAV đã đi rồi.

Nguyên nhân: Căn Háp vẫn nguyên vẹn giúp “tôi” có thêm thời gian sống, nhưng chiếc MAV rời đi thì “tôi” sẽ không thể trở về Trái Đất.

Đọc hiểu 6

Câu 6 (trang 74, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Nhân vật “tôi” lâm vào tình cảnh như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “Khi kiểm tra bộ đồ của mình…không nghĩ thế cơ chứ?

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Nhân vật “tôi” lâm vào tình cảnh bị ngã lăn xuống đồi với một ngọn giáo xuyên thủng vào người giữa cơn bão.

Nhân vật “tôi” lâm vào tình cảnh tuyệt vọng bởi không có MAV, anh sẽ không thể trở về Trái Đất, căn Háp vẫn còn nhưng mọi vật dụng thiết yếu chỉ đủ dùng trong vòng một tháng. 

Nhân vật “tôi” bị ngã lăn xuống đồi với một ngọn giáo xuyên thủng vào người giữa cơn bão cát.

Đọc hiểu 7

Câu 7 (trang 74, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Câu kết thể hiện tâm trạng gì của nhân vật “tôi”?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ đoạn kết của văn bản

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Câu kết thể hiện tâm trạng tuyệt vọng của nhân vật “tôi”.

Câu kết thể hiện tâm trạng tuyệt vọng tột cùng của nhân vật “tôi”. Bởi khi anh nhìn nhận ra vấn đề, anh cảm thấy sớm muộn gì anh cũng sẽ chết. Điều đó khiến anh tuyệt vọng, chán nản và chẳng còn tha thiết gì.

Câu kết thể hiện tâm trạng thất vọng, bất lực của nhân vật “tôi”.

CH cuối bài 1

Câu 1 (trang 75, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Truyện viết về sự kiện gì? Vì sao truyện này có tính chất “viễn tưởng”?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các chi tiết viễn tưởng không có thật

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Truyện viết về sự kiện đoàn phi hành gia tàu Hơ-mét gặp một trận bão và Mác Oát-ni suýt mất mạng, anh phải chống chọi với vết thương và các yếu tố môi trường để tìm cách sống sót.

- Truyện này có tính chất “viễn tưởng” vì truyện viết về cuộc đổ bộ của đoàn phi hành gia lên Sao Hoả, ngôi sao cách Trái Đất 225 triệu ki-lô-mét. Trong khi đó, cho đến nay, con người chỉ mới đặt chân được lên Mặt Trăng; Sao Hoả vẫn còn trong mơ ước.

- Truyện viết về sự cố xảy ra với đội phi hành gia của Mác Óat-ni và vì một vài nguyên nhân anh đã bị bỏ lại ở sao Hỏa.

- Tính chất “viễn tưởng” được thể hiện ở bộ đồ du hành với hệ thống cân bằng khí tinh xuất sắc và căn Háp đầy đủ, tiện nghi đủ để sống trong 31 ngày.

- Truyện viết về sự kiện: Đoàn phi hành của nhân vật “tôi” gặp một sự cố bão cát. “Tôi” bị mắc kẹt lại, bị thương suýt mất mạng.

- Truyện có tính chất “viễn tưởng” vì những chi tiết liên quan đến khoa học chưa có được ở thời đại đó (bộ đồ du hành với hệ thống cân bằng khí tinh xuất sắc và căn Háp đầy đủ, tiện nghi đủ để sống trong 31 ngày…)

CH cuối bài 2

Câu 2 (trang 75, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Liệt kê các số từ có trong phần (1) của văn bản Nhật trình Sol 6. Việc tác giả sử dụng nhiều số từ như vậy có ý nghĩa gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ phần (1) và xác định số từ

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Số từ trong phần (1): một, rưỡi, sáu, đôi

Việc tác giả sử dụng nhiều số từ như vậy có ý nghĩa xác định số lượng của các sự vật được nhắc đến trong văn bản

Số từ: một, 150 km/h, 175km/h, một, một, một…

Tác giả sử dụng nhiều số từ như vậy có ý nghĩa biểu thị số lượng của sự vật xuất hiện trong tình huống. Qua đó làm nổi bật sự nguy hiểm, khó khăn mà Mác Óat-ni phải đối mặt. 

Số từ trong phần (1): một, rưỡi, sáu, đôi

Tác dụng: Xác định số lượng của các sự vật được nhắc đến trong văn bản.

CH cuối bài 3

Câu 3 (trang 75, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Em có nhận xét gì về nhân vật “tôi” trong đoạn trích?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các chi tiết miêu tả nhân vật “tôi”

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Nhân vật “tôi” là một nhân vật có ý chí sống cao, dù trong hoàn cảnh éo le tuyệt vọng nhưng vẫn cố gắng tìm cách để giúp bản thân vượt qua

Nhân vật “tôi” trong đoạn trích có thể coi là một người tài giỏi từ kiến thức lý thuyết cho đến kiến thức thực hành. Dù ở trong hoàn cảnh éo le, anh vẫn rất bình tĩnh, xem xét và nhìn nhận vấn đề của mình.

Nhân vật “tôi” là một người dũng cảm, bình tĩnh và nghị lực.

CH cuối bài 4

Câu 4 (trang 75, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Những chi tiết nào trong văn bản Nhật trình Sol 6 thể hiện tác giả có rất nhiều hiểu biết về ngành khoa học vũ trụ?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các chi tiết tác giả miêu tả về con tàu không gian, về các yếu tố khoa học 

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Những chi tiết trong văn bản thể hiện tác giả có rất nhiều hiểu biết về ngành khoa học vũ trụ là:

- Phi vụ bay được thiết kế để chịu được cơn bão cát với sức gió 150km/h.

- Đĩa liên lạc dùng để gửi tín hiệu từ căn Háp đến Hơ-mét.

- Cách tác giả mô tả lại sự cố:

+ Đĩa liên lạc đâm sầm vào mạng ăng-ten thu tầm, chiếc ăng-ten xuyên thủng bộ đồ bảo hộ khiến áp suất giảm dần.

+ Máu chảy ra ngoài nhanh chóng bị bốc hơi do dòng khí lưu thông và áp suất thấp để lại một đống cặn.

+ Khi áp suất giảm, bộ đồ du hành liên tục tự làm đầy bằng khí lấy từ bình nitơ.

Những chi tiết trong văn bản Nhật trình Sol 6 thể hiện tác giả có rất nhiều hiểu biết về ngành khoa học vũ trụ:

- Bộ du hành với hệ thống cân bằng khí xuất sắc

- Căn Háp đầy đủ những đồ dùng cần thiết.

- Thiết bị liên lạc

Những chi tiết là:

- Phi vụ bay được thiết kế để chịu được cơn bão cát với sức gió 150km/h.

- Đĩa liên lạc dùng để gửi tín hiệu từ căn Háp đến Hơ-mét.

- Đĩa liên lạc đâm sầm vào mạng ăng-ten thu tầm, chiếc ăng-ten xuyên thủng bộ đồ bảo hộ khiến áp suất giảm dần.

- Máu chảy ra ngoài nhanh chóng bị bốc hơi do dòng khí lưu thông và áp suất thấp để lại một đống cặn.

- Khi áp suất giảm, bộ đồ du hành liên tục tự làm đầy bằng khí lấy từ bình nitơ.

- Kiểm tra thiết bị trên tay áo, tôi thấy bộ áo đã có 85% là khí oxi. So với tỉ lệ khí quyển trên Trái Đất khoảng 21% , tôi sẽ không sao, miễn là đừng ở trong tình trạng này quá lâu.

CH cuối bài 5

Câu 5 (trang 75, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Giả sử ở trong hoàn cảnh của nhân vật “tôi”, em sẽ có suy nghĩ và hành động như thế nào?

Phương pháp giải:

Em thử tưởng tượng bản thân trong hoàn cảnh đó

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Giả sử ở trong hoàn cảnh của nhân vật “tôi”, em sẽ rất sợ hãi và lo lắng. Có thể em sẽ mất một khoảng thời gian khủng hoảng vì cho rằng mình tàn đời rồi. Sau đó em sẽ cố gắng tìm mọi cách để có thể duy trì sự sống, sửa chữa máy móc để có thể bắt tín hiệu và liên lạc với trái đất mong sớm được trở về.

Nếu trong hoàn cảnh của nhân vật “tôi”, có lẽ em cũng sẽ cảm thấy sợ hãi, hoảng loạn và tuyệt vọng. Em sẽ tự đặt ra câu hỏi cho mình: “Mình nên làm gì đây?”, “Mình sẽ chết, nhanh thôi…”, “Bắt đầu làm gì đây hay là không làm gì hết…”… Có lẽ em sẽ lựa chọn sống tiếp, cho đến ngày cuối cùng trong căn Háp với đầy đủ vật liệu cần thiết trong 31 ngày. Trong những ngày đó, em sẽ hy vọng vào phép màu, kì vọng rằng mọi người sẽ quay lại và cứu mình. Đó sẽ là động lực giúp em cố gắng sống tiếp.

Suy nghĩ và hành động: Ban đầu, tôi sẽ cảm thấy lo lắng và sợ hãi. Nhưng sau đó, tôi phải cố gắng trấn an bản thân, tìm cách chữa trị vết thương và liên lạc với mọi người.