Soạn bài Thực hành tiếng Việt: Tác dụng của một số biện pháp tu từ trong thơ
Bài viết này cung cấp bản soạn chi tiết bài Thực hành tiếng Việt lớp 12 tập 1 Kết nối tri thức, tập trung vào việc phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ thường gặp trong thơ. Chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ cách các biện pháp tu từ góp phần làm nổi bật ý nghĩa và vẻ đẹp của bài thơ.
Với hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu, bạn sẽ dễ dàng nắm vững kiến thức và hoàn thành bài tập một cách hiệu quả.
Xác định và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ nhân hóa trong các câu thơ sau
Xác định và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ trong các câu thơ sau
Soạn bài Thực hành tiếng Việt: Tác dụng của một số biện pháp tu từ trong thơ - SGK Ngữ văn 12 tập 1 Kết nối tri thức
Bài học Thực hành tiếng Việt này yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức về các biện pháp tu từ đã học để phân tích tác dụng của chúng trong các đoạn thơ cụ thể. Việc nắm vững kiến thức này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về giá trị nghệ thuật của tác phẩm mà còn rèn luyện kỹ năng phân tích, cảm thụ văn học.
I. Giới thiệu chung về biện pháp tu từ và vai trò trong thơ ca
Biện pháp tu từ là những cách sử dụng ngôn ngữ đặc biệt để tăng tính biểu cảm, gợi hình, gợi cảm cho lời nói. Trong thơ ca, biện pháp tu từ đóng vai trò vô cùng quan trọng, giúp nhà thơ diễn tả cảm xúc, ý tưởng một cách sinh động, ấn tượng và độc đáo.
II. Các biện pháp tu từ thường gặp và tác dụng trong thơ
- So sánh: Giúp làm nổi bật đặc điểm của sự vật, hiện tượng bằng cách đối chiếu với sự vật, hiện tượng khác. Ví dụ: "Đôi mắt em như hai hồ nước".
- Ẩn dụ: Diễn tả sự vật, hiện tượng này bằng sự vật, hiện tượng khác có quan hệ tương đồng. Ví dụ: "Đầu súng trăng reo".
- Hoán dụ: Gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có mối liên hệ mật thiết. Ví dụ: "Non sông Việt Nam" (gọi đất nước bằng non sông).
- Nhân hóa: Gán cho sự vật, hiện tượng vô tri những đặc điểm của con người. Ví dụ: "Cây xà cừ đứng gác".
- Liệt kê: Kể ra một loạt các sự vật, hiện tượng có cùng loại để nhấn mạnh, tăng tính biểu cảm. Ví dụ: "Mẹ yêu con, thương con, quý con".
- Phép điệp: Lặp lại một từ, cụm từ, câu để nhấn mạnh, tạo nhịp điệu. Ví dụ: "Đi đi, đi mãi".
III. Hướng dẫn soạn bài Thực hành tiếng Việt: Tác dụng của một số biện pháp tu từ trong thơ (Kết nối tri thức)
Để hoàn thành tốt bài soạn này, bạn cần:
- Đọc kỹ đoạn thơ: Nắm vững nội dung, hình ảnh, cảm xúc mà đoạn thơ muốn truyền tải.
- Xác định các biện pháp tu từ: Tìm ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ (so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, điệp, v.v.).
- Phân tích tác dụng: Giải thích tác dụng của từng biện pháp tu từ trong việc làm nổi bật ý nghĩa, vẻ đẹp của đoạn thơ. Nêu rõ biện pháp tu từ đó đã góp phần diễn tả cảm xúc, ý tưởng của tác giả như thế nào.
- Viết câu trả lời hoàn chỉnh: Trình bày câu trả lời một cách rõ ràng, mạch lạc, sử dụng ngôn ngữ chính xác, giàu cảm xúc.
IV. Ví dụ minh họa
Đoạn thơ: "Con đường mòn lấp lánh ánh trăng. Tiếng suối reo róc rách trong đêm. Cây đa cổ thụ đứng im lìm như một người lính già canh gác."
Phân tích:
- Nhân hóa: "Cây đa cổ thụ đứng im lìm như một người lính già canh gác" - Gán cho cây đa những đặc điểm của con người (đứng im lìm, canh gác) để gợi cảm giác về sự trường tồn, vững chãi và gắn bó với quê hương.
- Âm thanh: "Tiếng suối reo róc rách" - Sử dụng từ láy âm thanh "reo róc rách" để tái hiện âm thanh của dòng suối, tạo không gian yên bình, tĩnh lặng.
V. Luyện tập và củng cố
Hãy áp dụng những kiến thức đã học để phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ trong các đoạn thơ khác. Thực hành thường xuyên sẽ giúp bạn nắm vững kiến thức và rèn luyện kỹ năng phân tích văn học một cách hiệu quả.
Chúc bạn học tốt môn Ngữ văn lớp 12!
