1. Trang Chủ
  2. Tài Liệu Học Tập
  3. Phân tích hành trình đi tìm vẻ đẹp của sông Hương ở vùng đồng bằng và nơi con sông chảy vào thành phố trong bài bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Phân tích hành trình đi tìm vẻ đẹp của sông Hương ở vùng đồng bằng và nơi con sông chảy vào thành phố trong bài bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Phân tích bài 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?'

Bài bút ký 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' của Hoàng Phủ Ngọc Tường là một tác phẩm văn học đặc sắc, thể hiện tình yêu và sự trân trọng của tác giả đối với dòng sông Hương thơ mộng của Huế.

Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích hành trình đi tìm vẻ đẹp của sông Hương, từ nguồn gốc ở vùng đồng bằng cho đến khi hòa vào lòng thành phố, qua con mắt tinh tế của Hoàng Phủ Ngọc Tường.

Chúng ta sẽ cùng khám phá những hình ảnh, cảm xúc và suy tư mà tác giả gửi gắm qua tác phẩm này.

Đoạn sông Hương rời thành phố là một đoạn tuyệt bút của nhà văn - Xuống đồng bằng, nhà văn nhận ra sông Hương có sự thay đổi về tính cách.

Dàn ý

    1. Mở bài

    - Giới thiệu tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường

    - Giới thiệu tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng dông?

    - Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận

    2. Thân bài

    - Hành trình xuôi dòng của dòng sông được xem là hành trình tìm lại tình nhân của một người con gái trong câu chuyện tình yêu nhuốm màu cổ tích.

    - Trong hành trình chảy xuôi về đồng bằng, nhà văn đã nhận ra sự thay đổi về tính cách của sông Hương. Bởi lẽ trước khi trở thành người tình thủy chung của cố đô, dòng sông đả trải qua một hành trình đầy gian truân và nhiều thử thách.

    - Giữa “cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại”, sông Hương là cô gái đẹp ngủ mơ màng, nhưng ngay sau khi ra khỏi vùng rừng núi, tựa như nàng tiên được đánh thức từ giấc ngủ đại ngàn, sông Hương bỗng bừng lên sức trẻ của phố phường và niềm khát khao cùa tuổi thanh xuân.

     - Về thành phố, dường như là lúc sông Hương tìm lại được chính mình. Sông Hương “vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long, kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam - đông bắc, phía đó, nơi cuối đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố ”. Nằm ngay giữa lòng thành phố, sông Hương có vị trí như sông Xen của Pa-ri, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét...

    => Hai bút pháp kể và tả được kết hợp nhuần nhuyễn và tài hoa trong đoạn văn đã làm nổi bật một sông Hương đẹp bởi sự phối cảnh kì thú giữa dòng sông hương với thiên nhiên xứ Huế.

    => Nhà văn sử dụng nhiều điểm nhìn của các loại hình nghệ thuật khác nhau : miêu tả sông Hương dưới con mắt của hội hoa, sông Hương và những chi lưu của nó tạo những đường nét thật tinh tế làm nên vẻ đẹp cổ kính của cố đô. Qua cảm nhận của âm nhạc, sông Hương “đẹp như điệu slow”, chậm rãi, sâu lắng, trữ tình.

    - Đoạn sông Hương rời thành phố là một đoạn tuyệt bút của nhà văn. Xuống đồng bằng, nhà văn nhận ra sông Hương có sự thay đổi về tính cách. Sức mạnh bản năng ở người con gái nơi thượng nguồn đã được chế ngự để mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ trở thành một người mẹ phù sa chốn đồng bằng.

    3. Kết bài

    - Khái quát vấn đề

    Bài mẫu

              Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trí thức yêu nước, có vốn hiểu biết sâu rộng trên nhiều hình vực. Ông chuyên về thể loại bút kí. Nét đặc sắc trong sáng tác của Hoàng Phủ Ngọc Tường là ở sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức sâu rộng về triết học, văn hoá, lịch sử, địa lí, lối hành văn hướng nội súc tích, mê đắm và tài hoa. Ai đã đặt tên cho dòng sông? là bài bút kí xuất sắc, viết tại Huế 1981, in trong tập sách cùng tên của ông.

              Tác phẩm đã miêu tả cảnh quan thiên nhiên sông Hương, sự gắn bó của con sông với lịch sử và văn hoá của xứ Huế, của đất nước. Qua đó nhà văn bộc lộ niềm tự hào tha thiết, sâu lắng dành cho dòng sông Hương, cho xứ Huế thân yêu và cũng là cho đất nước.

              Đoạn tả sông Hương chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố bộc lộ nét lịch lãm và tài hoa trong lối hành văn của tác giả. Độc giả khó cưỡng một sức hấp dẫn toát lên từ hàng loạt động từ diễn tả cái dòng chảy sống động qua những địa danh khác nhau của xứ Huế. Giữa cánh đồng Châu Hoá đầy hoa dại, sông Hương là “cô gái đẹp ngủ mơ màng”; nhưng ngay sau khi ra khỏi vùng núi, thì cũng như nàng tiên được đánh thức, sông Hương bỗng bừng lên sức trẻ và niềm khao khát của tuổi thanh xuân trong sự “chuyển dòng liên tục”, “rồi vòng những khúc quanh đột ngột”, vẽ một hình cung thật tròn, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, rồi “vượt qua”, “đi giữa âm vang”, “trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách”…

              Vừa mạnh mẽ vừa dịu dàng, sông Hương có lúc “mềm như tấm lụa” khi qua Vọng Cảnh. Tam Thai, Lựu Bảo; có khi ánh lên “những phản quang nhiều màu sắc sớm xanh, trưa vàng, chiều tím” lúc qua những dãy đồi núi phía tây nam thành phố và mang vẻ đẹp trầm mặc khi qua bao lăng tẩm, đền đài mang niềm kiêu hãnh âm u được phong kín trong những rừng thông u tịch cho đến lúc bừng sáng, tươi tắn và trẻ trung khi gặp “tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà”…

              Hai bút pháp kể và tả được kết hợp nhuần nhuyễn và tài hoa trong đoạn văn đã làm nổi bật một sông Hương đẹp bởi phối cảnh kì thú giữa nó với thiên nhiên xứ Huế phong phú mà hài hoà.

              Sông Hương khi chảy trong Huế, như đã tìm thấy chính mình khi gặp thành phố thân yêu, sông Hương “vui tươi hẳn lên giữa những bến bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long”, dòng sông “kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam – đông bắc”, rồi “uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến” khiến dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không nói là của tình yêu”. Nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quý của mình, sông Hương cũng giống sông Xen của Pa-ri, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét,… nhưng trong cách biểu đạt tài hoa của tác giả, sông Hương được cảm nhận với nhiều góc độ: nhìn bằng con mắt của hội hoạ, sông Hương và những chi lưu của nó tạo những đường nét thật tinh tế làm nên vẻ đẹp cổ kính của cố đô; qua cách cảm nhận âm nhạc, sông Hương “đẹp như điệu Slow” chậm rãi, sâu lắng, trữ tình và với cái nhìn đắm say của một trái tim đa tình, sông Hương là người tình dịu dàng và chung thuỷ. Điều này được diễn tả trong một phát hiện thú vị của tác giả: “Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bảo Vinh xưa cổ”. Cũng theo tác giả khúc quanh thật bất ngờ đó, tựa như một “nỗi vương vấn”, và dường như còn có cả “một chút lẳng lơ kín đáo” của tình yêu…

              Có thể nói, nét đặc sắc làm nên sức hấp dẫn đặc biệt của đoạn văn là tình yêu say đắm với dòng sông được thể hiện bằng tài năng của một cây bút giàu trí tuệ, tổng hợp từ một vốn hiểu biết sâu rộng về văn hoá, lịch sử, địa lí và văn chương cùng một văn phong tao nhã, hướng nội, tinh tế và tài hoa.

              Trích đoạn bài kí Ai đã đặt tên cho dòng sông đã gợi ra vẻ đẹp của Huế, của tâm hốn người Huế qua sự quan sát sắc sảo của Hoàng Phủ Ngọc Tường về dòng sông Hương. Ông xứng đáng là một thi sĩ của thiên nhiên, một cuốn từ điển sống về Huế, một cây bút giàu lòng yêu nước và tinh thần dân tộc. Bài kí góp phần bồi dưỡng tình yêu, niềm tự hào đối với dòng sông và cũng là với quê hương đất nước.

      Nguồn: Sưu tầm

      Phân tích chi tiết hành trình vẻ đẹp sông Hương trong 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?'

      Bài bút ký 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' không chỉ là một bài viết về dòng sông Hương, mà còn là một bài ca tình yêu đối với quê hương, đất nước. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc để tái hiện vẻ đẹp của sông Hương qua từng giai đoạn, từng địa điểm khác nhau.

      1. Sông Hương ở thượng nguồn: Vẻ đẹp sơ khai, hoang dã

      Ở thượng nguồn, sông Hương được miêu tả như một “cô gái đồng trinh” với vẻ đẹp sơ khai, hoang dã. Dòng sông chảy qua những ngọn núi cao, những cánh rừng xanh mướt, mang đến cảm giác yên bình, tĩnh lặng. Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh so sánh độc đáo để làm nổi bật vẻ đẹp này, ví dụ như “những đồi núi trập trùng như những con sóng khổng lồ”.

      2. Sông Hương ở vùng đồng bằng: Vẻ đẹp mềm mại, trữ tình

      Khi dòng sông chảy về vùng đồng bằng, nó trở nên mềm mại, trữ tình hơn. Sông Hương ôm ấp những cánh đồng lúa xanh mướt, những làng quê yên bình. Tác giả miêu tả dòng sông như một “dải lụa đào” uốn lượn quanh co, mang đến cảm giác thanh bình, yên ả. Ở giai đoạn này, sông Hương gắn liền với cuộc sống của người dân, là nguồn sống, là niềm tự hào của họ.

      3. Sông Hương khi chảy vào thành phố Huế: Vẻ đẹp cổ kính, thơ mộng

      Khi sông Hương chảy vào thành phố Huế, nó mang một vẻ đẹp cổ kính, thơ mộng. Dòng sông ôm lấy những công trình kiến trúc lịch sử, những đền đài, lăng tẩm. Tác giả miêu tả sông Hương như một “bức tranh thủy mặc” với những gam màu trầm ấm, cổ kính. Sông Hương trở thành một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa, lịch sử của Huế.

      4. Ý nghĩa biểu tượng của sông Hương trong bài viết

      Sông Hương không chỉ là một dòng sông đơn thuần, mà còn là biểu tượng cho vẻ đẹp của thiên nhiên, của đất nước, của con người Việt Nam. Dòng sông tượng trưng cho sự trường tồn, sự gắn bó giữa con người và thiên nhiên. Tác giả đã sử dụng sông Hương để thể hiện tình yêu, niềm tự hào của mình đối với quê hương, đất nước.

      5. Nghệ thuật miêu tả sông Hương của Hoàng Phủ Ngọc Tường

      Hoàng Phủ Ngọc Tường đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật độc đáo để miêu tả sông Hương, như:

      • So sánh, ẩn dụ: Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh so sánh, ẩn dụ độc đáo để làm nổi bật vẻ đẹp của sông Hương.
      • Nhân hóa: Tác giả nhân hóa sông Hương, gán cho dòng sông những phẩm chất, tính cách của con người.
      • Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc: Tác giả sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc để tái hiện vẻ đẹp của sông Hương một cách sống động, chân thực.

      Tóm lại, bài bút ký 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' là một tác phẩm văn học đặc sắc, thể hiện tình yêu và sự trân trọng của Hoàng Phủ Ngọc Tường đối với dòng sông Hương. Bài viết đã thành công trong việc tái hiện vẻ đẹp của sông Hương qua từng giai đoạn, từng địa điểm khác nhau, đồng thời thể hiện những suy tư sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.

      Việc phân tích hành trình đi tìm vẻ đẹp của sông Hương trong bài viết này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tài năng và phong cách nghệ thuật của Hoàng Phủ Ngọc Tường, cũng như trân trọng hơn vẻ đẹp của dòng sông Hương thơ mộng của Huế.

      Tải sách PDF tại TuSach.vn mang đến trải nghiệm tiện lợi và nhanh chóng cho người yêu sách. Với kho sách đa dạng từ sách văn học, sách kinh tế, đến sách học ngoại ngữ, bạn có thể dễ dàng tìm và tải sách miễn phí với chất lượng cao. TuSach.vn cung cấp định dạng sách PDF rõ nét, tương thích nhiều thiết bị, giúp bạn tiếp cận tri thức mọi lúc, mọi nơi. Hãy khám phá kho sách phong phú ngay hôm nay!

      VỀ TUSACH.VN