Văn bản Đối tượng và những khó khăn của hài kịch (Mô – li – e)
Công trình 'Văn bản Đối tượng và những khó khăn của hài kịch' của Mô-li-e là một nghiên cứu sâu sắc về bản chất của hài kịch và mối quan hệ giữa tác phẩm, tác giả, và khán giả.
Cuốn sách này không chỉ phân tích các yếu tố cấu thành nên một vở hài kịch thành công mà còn đi sâu vào những thách thức mà các nhà viết kịch phải đối mặt trong việc tiếp cận và chinh phục đối tượng khán giả.
Mô-li-e có quan điểm nhất quán về hài kịch: ý nghĩa xã hội của hài kịch là “sửa chữa phong hơn bằng tiếng cười"; tiêu chí hàng đầu của nó là gây cười, tạo hứng thu (chứ không phải tuân thủ cứng nhắc quy tắc lí thuyết)
Đối tượng và những khó khăn của hài kịch
Mô – li – e
Mô-li-e có quan điểm nhất quán về hài kịch: ý nghĩa xã hội của hài kịch là “sửa chữa phong hơn bằng tiếng cười"; tiêu chí hàng đầu của nó là gây cười, tạo hứng thu (chứ không phải tuân thủ cứng nhắc quy tắc lí thuyết); nhân vật cần được xây dựng một cách tự nhiên và phải là chân dung của con người thời đương đại; vì vậy, viết hài kịch không phải là việc làm dễ. Mirọn lời trò chuyện của hai nhân vật Đô răng (Dorante) và U-ra-ni-e (Uranie) trong vở kịch "Phê phán trường học làm vợ" (1663), Mô-li-e đã trình bày quan điểm này của mình
U-ra-ni-e – Tất nhiên bi kịch là một cái gì đấy hay lắm khi nó được xử lí tốt; nhưng hài kịch cũng có cái hay cái đẹp của nó, và tôi cho rằng viết hài kịch thì cũng chẳng dễ gì hơn bi kịch.
Đô-răng – Đúng thế, thưa bà; và nếu bà có bảo rằng hài kịch viết khó hơn bi kịch thì chẳng phải là bà sai lầm đâu. Bởi lẽ rốt cuộc tôi thấy rằng gồng mình lên với những tình cảm lớn, làm thơ thách thức Số phận, lên án Định mệnh, và nói những lời phỉ báng các Thần thánh còn dễ hơn là đề cập thích đáng đến cái lố bịch của thiên hạ và đưa lên sân khấu một cách thoải mái các thói hư tật xấu của tất cả mọi người.
Khi miêu tả các anh hùng, bà muốn làm thế nào cũng được. Đó là những bức chân không căn cứ, người ta giống chỗ bà chỉ theo đã bay bóng của trí tưởng tượng, nó thường bỏ qua cái chân thật để đuổi bắt cái kì diệu. Nhưng khi bà miêu tả những con người, thì cần phải miêu tả theo tự nhiên. Người ta đòi hỏi những chân dung đó phải giống, và bà chẳng thành công nếu không làm cho người ta nhận ra ở đấy những con người trong thời đại của bà.
Nói tóm lại, trong những vở kịch trang nghiêm, muốn khỏi bị chê trách, chỉ cần nói những điều có lương tri và viết cho hay là đủ; nhưng đối với hài kịch, như thế thì chưa đủ, mà còn phải mua vui; và gây cười cho những con người tử tế đâu phải là chuyện dễ dàng.
(In trong Phùng Văn Tửu (Chủ biên), Giáo trình văn học Âu – Mỹ. NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội, 2006, tr. 36.)
Văn bản Đối tượng và những khó khăn của hài kịch (Mô – li – e): Phân tích toàn diện
Mô-li-e, một trong những nhà viết kịch vĩ đại nhất của Pháp, không chỉ nổi tiếng với những vở hài kịch châm biếm sắc sảo mà còn với những suy tư sâu sắc về nghệ thuật kịch nói. 'Văn bản Đối tượng và những khó khăn của hài kịch' là một minh chứng rõ ràng cho điều đó. Cuốn sách này, dù không phải là một tác phẩm hoàn chỉnh được xuất bản trong đời Mô-li-e, mà là tập hợp những ghi chép, phác thảo và suy nghĩ của ông về lý thuyết và thực tiễn hài kịch, vẫn mang giá trị to lớn đối với các nhà nghiên cứu và những người yêu thích kịch nghệ.
Đối tượng tiếp nhận và vai trò của khán giả
Mô-li-e đặc biệt quan tâm đến 'văn bản đối tượng' – tức là cách khán giả tiếp nhận và diễn giải một tác phẩm. Ông nhận thấy rằng một vở kịch không thể tồn tại độc lập mà phải có sự tương tác với khán giả. Sự thành công của một vở hài kịch phụ thuộc rất nhiều vào việc tác giả hiểu rõ đối tượng khán giả của mình, từ đó điều chỉnh ngôn ngữ, cốt truyện và các yếu tố biểu diễn sao cho phù hợp.
Những khó khăn trong việc chinh phục khán giả
Mô-li-e chỉ ra rằng có rất nhiều khó khăn mà các nhà viết kịch phải đối mặt trong việc chinh phục khán giả. Một trong những khó khăn lớn nhất là sự khác biệt về trình độ văn hóa, sở thích và quan điểm của khán giả. Một trò đùa có thể gây cười cho một nhóm người lại có thể bị coi là thô tục hoặc vô nghĩa đối với nhóm người khác. Do đó, tác giả phải có khả năng cân bằng giữa việc giữ vững phong cách cá nhân và việc đáp ứng nhu cầu của khán giả.
Các yếu tố cấu thành nên một vở hài kịch thành công
Theo Mô-li-e, một vở hài kịch thành công cần phải có những yếu tố sau:
- Cốt truyện hấp dẫn: Cốt truyện phải có những tình huống bất ngờ, hài hước và lôi cuốn.
- Nhân vật điển hình: Các nhân vật phải có những đặc điểm tính cách rõ ràng, dễ nhận biết và gây ấn tượng.
- Ngôn ngữ tinh tế: Ngôn ngữ phải hài hước, dí dỏm và phù hợp với tính cách của nhân vật.
- Biểu diễn sinh động: Các diễn viên phải có khả năng diễn xuất tốt, truyền tải được cảm xúc và ý nghĩa của vở kịch.
Ảnh hưởng của 'Văn bản Đối tượng' đến lý thuyết kịch nghệ hiện đại
Những suy tư của Mô-li-e về 'văn bản đối tượng' và những khó khăn của hài kịch đã có ảnh hưởng sâu sắc đến lý thuyết kịch nghệ hiện đại. Nhiều nhà nghiên cứu đã sử dụng những ý tưởng của ông để phân tích các tác phẩm kịch nói và giải thích tại sao một số vở kịch lại thành công hơn những vở kịch khác.
Ứng dụng trong thực tiễn sáng tạo kịch bản
Ngày nay, những nguyên tắc mà Mô-li-e đưa ra vẫn còn nguyên giá trị đối với các nhà viết kịch. Việc hiểu rõ đối tượng khán giả, lựa chọn cốt truyện và nhân vật phù hợp, sử dụng ngôn ngữ tinh tế và chú trọng đến biểu diễn là những yếu tố quan trọng để tạo ra một vở hài kịch thành công.
Kết luận
'Văn bản Đối tượng và những khó khăn của hài kịch' (Mô – li – e) là một tác phẩm kinh điển của lý thuyết kịch nghệ. Cuốn sách này không chỉ cung cấp những kiến thức sâu sắc về bản chất của hài kịch mà còn giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa tác phẩm, tác giả và khán giả. Nếu bạn là một người yêu thích kịch nghệ hoặc đang muốn tìm hiểu về lý thuyết kịch nói, thì đây là một cuốn sách không thể bỏ qua. Hãy tìm đọc 'Văn bản Đối tượng và những khó khăn của hài kịch' trên tusach.vn ngay hôm nay để khám phá những bí mật của nghệ thuật hài kịch!
