Bài 5. Tiếng cười trên sân khấu

Bài 5. Tiếng cười trên sân khấu: Tổng quan và Phân tích chi tiết

Bài 5 'Tiếng cười trên sân khấu' nằm trong chương trình Ngữ văn 6, là một trong những bài thơ nổi tiếng của nhà thơ Nguyễn Khuyến. Tác phẩm này không chỉ mang giá trị văn học mà còn chứa đựng những bài học sâu sắc về đạo đức và xã hội.

I. Giới thiệu tác giả Nguyễn Khuyến

Nguyễn Khuyến (1835-1909), hiệu là Thanh Quán, là một nhà thơ lớn của văn học Việt Nam. Ông nổi tiếng với phong cách thơ trào phúng, châm biếm sâu sắc, đồng thời thể hiện tình yêu quê hương, đất nước tha thiết. Các tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm 'Chúc bé lớn', 'Khóc con', 'Đi câu'…

II. Bối cảnh ra đời của bài thơ

Bài thơ 'Tiếng cười trên sân khấu' được sáng tác trong bối cảnh xã hội phong kiến suy tàn, nạn tham nhũng, bất công diễn ra tràn lan. Nguyễn Khuyến đã sử dụng tài năng thơ ca của mình để phê phán những thói hư tật xấu của giai cấp thống trị và những kẻ xu nịnh, giả dối.

III. Phân tích nội dung bài thơ

Bài thơ 'Tiếng cười trên sân khấu' miêu tả một buổi diễn tuồng trong một gia đình quan lại. Qua đó, tác giả đã vạch trần sự giả dối, nịnh bợ của những kẻ quan lại và những người xung quanh họ.

• Khung cảnh buổi diễn tuồng: Bài thơ mở đầu bằng việc miêu tả khung cảnh buổi diễn tuồng náo nhiệt, với những âm thanh ồn ào, náo động.
• Hình ảnh những nhân vật: Tác giả đã khắc họa những hình ảnh những nhân vật trong buổi diễn tuồng, từ những người xem đến những người diễn, tất cả đều mang một vẻ giả tạo, nịnh bợ.
• Tiếng cười trên sân khấu: Tiếng cười trong bài thơ không phải là tiếng cười thật, mà là tiếng cười giả tạo, nịnh bợ, nhằm mục đích làm hài lòng những người có quyền lực.

IV. Nghệ thuật của bài thơ

Nguyễn Khuyến đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật để làm nổi bật nội dung của bài thơ:

• Châm biếm: Sử dụng ngôn ngữ châm biếm, mỉa mai để phê phán những thói hư tật xấu của xã hội.
• Tương phản: Sử dụng các yếu tố tương phản để làm nổi bật sự giả dối, nịnh bợ.
• Hình ảnh sinh động: Sử dụng những hình ảnh sinh động, cụ thể để miêu tả khung cảnh và nhân vật.

V. Ý nghĩa của bài thơ

Bài thơ 'Tiếng cười trên sân khấu' mang ý nghĩa phê phán sâu sắc đối với những thói hư tật xấu của xã hội phong kiến. Tác phẩm nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của sự chân thành, trung thực và lòng tự trọng.

VI. Bài tập vận dụng

1. Hãy nêu những chi tiết trong bài thơ cho thấy sự giả dối, nịnh bợ của những nhân vật.
2. Phân tích ý nghĩa của tiếng cười trong bài thơ.
3. Bài thơ 'Tiếng cười trên sân khấu' có ý nghĩa gì đối với em?

Hy vọng bài phân tích chi tiết này sẽ giúp các em học sinh hiểu sâu sắc hơn về Bài 5. Tiếng cười trên sân khấu của Nguyễn Khuyến. Hãy truy cập tusach.vn để khám phá thêm nhiều tài liệu học tập hữu ích khác.