Bài viết này cung cấp bản soạn chi tiết bài Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến trong sách Ngữ Văn 10 tập 1, chương trình Chân trời sáng tạo. Chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ nội dung, nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm này.
Với mục tiêu hỗ trợ học sinh học tập hiệu quả, tusach.vn mang đến bản soạn bài đầy đủ, chính xác, dễ hiểu, cùng với các phân tích sâu sắc.
Nêu các đặc điểm của tuồng đồ được thể hiện qua văn bản Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến.
| Đoạn trích xoay quanh mưu kế của Thị Hến nhằm làm Nghêu, Huyện Trìa, Đề Hầu bẽ mặt. |
Câu 1
Video hướng dẫn giải
Nêu các đặc điểm của tuồng đồ được thể hiện qua văn bản Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ văn bản.
- Đọc kĩ đặc điểm của tuồng đồ tại phần Tri thức Ngữ Văn.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Các đặc điểm của tuồng đồ được thể hiện qua văn bản Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến.
- Đề tài: Lấy đề tài trong cuộc sống đời thường. Ở đây chính là việc 3 nhân vật Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu ham mê nữ sắc để rồi phải tự gánh hậu quả
- Nhân vật: Các nhân vật chính thường có danh xưng nghề nghiệp Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu. Tính cách nhân vật không thay đổi. xuyên suốt cả đoạn tuồng
- Lời thoại: có cả đối thoại, độc thoại, bàng thoại.
- Được dựng nên từ tích truyện Nghêu, Sò, Ốc, Hến.
Giới nghiên cứu nói chung quan niệm tuồng đồ là loại tuồng hài (tuồng gây cười), được xây dựng trên cảm hứng hài kịch, thiên về châm biếm, đả kích, không bị ràng buộc vào những điển luật nghiêm ngặt
+ Đề tài: Lấy đề tài trong cuộc sống đời thường. Ở đây chính là việc 3 nhân vật Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu ham mê nữ sắc để rồi phải tự gánh hậu quả
+ Nhân vật : Các nhân vật chính thường có danh xưng nghề nghiệp Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu . Tính cách nhân vật không thay đổi, xuyên suốt cả đoạn tuồng
+ Lời thoại : có cả đối thoại, độc thoại, bàng thoại.
- Đề tài: Lấy đề tài trong cuộc sống đời thường. Ở đây chính là việc 3 nhân vật Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu ham mê nữ sắc để rồi phải tự gánh hậu quả
- Nhân vật: Các nhân vật chính thường có danh xưng nghề nghiệp Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu. Tính cách nhân vật không thay đổi. xuyên suốt cả đoạn tuồng
- Lời thoại: có cả đối thoại, độc thoại, bàng thoại.
- Được dựng nên từ tích truyện Nghêu, Sò, Ốc, Hến.
Câu 2
Video hướng dẫn giải
Phân tích nguyên nhân làm nảy sinh, phát triển mâu thuẫn giữa các nhân vật và cách giải quyết mâu thuẫn trong văn bản trên.
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Nguyên nhân làm nảy sinh, phát triển mâu thuẫn giữa các nhân vật: cả ba nhân vật Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu đều ham mê Thị Hến.
- Cách giải quyết mâu thuẫn: cả ba nhân vật trên đều bị Thị Hện cho vào tròng, tự phân xử với nhau.
- Nguyên nhân: cả ba nhân vật Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu đều ham mê Thị Hến.
- Cách giải quyết mâu thuẫn: cả ba nhân vật trên đều bị Thị Hện cho vào tròng, tự phân xử với nhau.
+ Nguyên nhân: cùng ham mê nhan sắc Thị Hến
+ Các giải quyết: cả 3 nhân vật đều bị Thị Hến lừa vào tròng, tự mình phán xử, tự mình nhận tội
Câu 3
Video hướng dẫn giải
Phân tích tính cách của nhân vật Thị Hến trong lớp tuồng XIX.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ văn bản.
- Chú ý những lời thoại của nhân vật Thị Hến.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
- Thị Hến là một người phụ nữ góa chồng, thông minh và nhiều mưu mẹo, bản lĩnh. Khi biết cả ba người đàn ông Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu đều mê mẩn minh, cô đã tìm cách lừa cả ba ông và khiến cho ba ông tự xử lỗi lầm của mình. (Kế hoan nhiên! Kế hoan nhiên).
- Tuy nhiên, Thị Hến cũng là người biết giữ gìn phẩm hạnh: Giữ tiết hạnh một đường cho toại/ Nỗi nhân duyên đôi chữ không màng.
+ Một người phụ nữ góa chồng thông minh, ma mãnh: ''Kế hoan nhiên! Kế hoan nhiên'', lừa được cả 3 tên đàn ông vào bẫy và khiến chúng tự cúi mình nhận tội. Một người phụ nữ có bản lĩnh
+ Thị Hến còn là một người biết gìn giữ phẩm hạnh :''Giữ tiết hạnh một đường cho toại/ Nỗi nhân duyên đôi chữ không màng''
Câu 4
Video hướng dẫn giải
Bình luận về tiếng cười toát ra từ tình huống mắc lỡm của các nhân vật Thầy Nghêu, Đề Hầu, Huyện Trìa trong lớp tuồng này.
Phương pháp giải:
Chú ý tình huống mắc lỡm của ba nhân vật trên.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Tiếng cười toát ra từ tình huống mắc lỡm của ba nhân vật Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu là ba tiếng cười châm biếm, mỉa mai khi vì quá ham mê sắc đẹp mà tự mình làm hại mình. Tiếng cười ấy còn là sự chế giễu khi ba người chức cao vọng trọng, đứng đầu một huyện lại có những hành vi vi phạm thuần phong mĩ tục.
Là ba tiếng cười châm biếm, mỉa mai khi vì quá ham mê sắc đẹp mà tự mình làm hại mình. Tiếng cười ấy còn là sự chế giễu khi ba người chức cao vọng trọng, đứng đầu một huyện lại có những hành vi vi phạm thuần phong mĩ tục.
Tiếng cười phát ra từ tình huống mắc lỡm của 3 người này là tiếng cười đầy mỉa mai, châm biếm. Chỉ vì thói đam mê nữ sắc mà ự mình nhận lấy một kết quả đáng xấu hổ. 3 người lần lượt tự nhìn thấy tội lỗi của mình trong khi cả 3 mang danh Thầy, Đề, Huyện Trìa. những người có danh, có quyền nhưng hành xử không hề phù hợp với thuần phong mỹ tục
Câu 5
Video hướng dẫn giải
Ở một số dị bản khác, nhân vật Thầy Nghêu được thay bằng nhân vật lí trưởng (Lí Hà), vở tuồng kết thúc trong cảnh các bà vợ của Huyện Trìa, Đề Hầu, Lí Hà bất ngờ xuất hiện và sỉ vả các ông chồng dại gái. Sự khác biệt giữa các dị bản giúp bạn hiểu thêm gì về đặc điểm của tuồng đồ?
Phương pháp giải:
Nêu lên quan điểm cá nhân.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Sự khác biệt giữa các dị bản như vậy giúp người đọc hiểu về một trong những đặc điểm của tuồng đồ là phương thức truyền miệng. Chính phương thức đó khiến các vở tuồng có nhiều dị bản khác nhau.
Có thể thấy đặc điểm của tuồng đồ chính là phương thức truyền miệng. Mỗi vở tuồng lại được truyền miệng, tạo ra nhiều dị bản khác nhau, có thể thay đổi hoặc thêm thắt nhân vật nhưng nội dung cốt lõi vẫn được bảo toàn
Câu 6
Video hướng dẫn giải
Có người cho rằng Nghêu, Sò, Ốc, Hến có đến hai cảnh xử án, cảnh thứ nhất do Huyện Trìa xét xử ở lớp XIII, cảnh thứ hai, do Thị Hến và Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu xử lẫn nhau. Cho biết ý kiến của bạn về nhận định trên.
Phương pháp giải:
Đọc hai văn bản Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến và Huyện Trìa xử án.
Lời giải chi tiết:
Cách 1
Theo em, ý kiến trên là đúng. Trong văn bản Huyện Trìa xử án là do Huyện Trìa xử án vụ giữa vợ chồng Trùm Sò và Thị Hến. Đến văn bản Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến, cả ba thầy đã mắc bẫy của Thị Hến và tự xét xử lẫn nhau.
Đây là một nhận định khá đúng đắn. Trước đó là ta thấy được cảnh Huyện Trìa xét xử vụ án giữa Thị Hến và vợ chồng Trùm Sò. Mặc dù là xử án nhưng rốt cục cũng chả có phân minh tội lỗi rõ ràng, đúng đắn. tất cả là do cảm tính và ham muốn của Huyện Trìa. Còn đến lớp cuối, đây là đúng khoảnh khắc xét tội. Tự phạm nhận nhận ra lỗi của mình, tự mình chấp nhận hình phạt
Bài tập sáng tạo
Video hướng dẫn giải
Vẽ tranh hoặc dựng một hoạt cảnh lấy cảm hứng từ vở tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến.
Phương pháp giải:
Dựa vào khả năng của bản thân.
Lời giải chi tiết:
Ví dụ:
E2 năng na năng Ngn, IS.
“3u X MA
Bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá tác phẩm "Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến" – một bài ca dao quen thuộc nhưng ẩn chứa nhiều giá trị văn hóa và nhân văn sâu sắc. Bài ca dao này thuộc thể loại trữ tình dân gian, phản ánh cuộc sống lao động và tình cảm của người dân Việt Nam xưa.
Bài ca dao kể về cuộc gặp gỡ tình cờ giữa Huyện Trìa, Đề Hầu và Thầy Nghêu với Thị Hến. Qua những câu hỏi đáp dí dỏm, hài hước, bài ca dao đã thể hiện sự thông minh, lanh lợi của Thị Hến và sự ngưỡng mộ của các chàng trai đối với cô gái.
1. Miêu tả Thị Hến:
2. Miêu tả Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu:
3. Ý nghĩa của bài ca dao:
1. Sử dụng ngôn ngữ dân gian:
Bài ca dao sử dụng nhiều từ ngữ, hình ảnh quen thuộc, gần gũi với đời sống hàng ngày của người dân. Điều này tạo nên sự hấp dẫn, dễ hiểu cho tác phẩm.
2. Sử dụng các biện pháp tu từ:
3. Sử dụng nhịp điệu và vần điệu:
Bài ca dao có nhịp điệu nhanh, nhẹ nhàng, vần điệu hài hòa, tạo nên âm hưởng vui tươi, lạc quan.
Câu 1: Nêu ý nghĩa của hình ảnh "Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến".
Câu 2: Phân tích các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài ca dao.
Hy vọng với bản soạn chi tiết này, các em học sinh sẽ hiểu rõ hơn về tác phẩm "Huyện Trìa, Đề Hầu, Thầy Nghêu mắc lỡm Thị Hến" và có thể tự tin hơn trong quá trình học tập. Hãy truy cập tusach.vn để khám phá thêm nhiều tài liệu học tập hữu ích khác!
Tải sách PDF tại TuSach.vn mang đến trải nghiệm tiện lợi và nhanh chóng cho người yêu sách. Với kho sách đa dạng từ sách văn học, sách kinh tế, đến sách học ngoại ngữ, bạn có thể dễ dàng tìm và tải sách miễn phí với chất lượng cao. TuSach.vn cung cấp định dạng sách PDF rõ nét, tương thích nhiều thiết bị, giúp bạn tiếp cận tri thức mọi lúc, mọi nơi. Hãy khám phá kho sách phong phú ngay hôm nay!
Sách kỹ năng sống, Sách nuôi dạy con, Sách tiểu sử hồi ký, Sách nữ công gia chánh, Sách học tiếng hàn, Sách thiếu nhi, tài liệu học tập