Soạn bài Đọc mở rộng theo thể loại: Nắng đã hanh rồi SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Chân trời sáng tạo - chi tiết

Câu 1

Thiên nhiên trong bài thơ được quan sát, miêu tả ở thời điểm nào? Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh thể hiện điều đó.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ toàn bộ bài thơ.

- Chú ý những chi tiết, từ ngữ chỉ thời gian.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Thiên nhiên trong bài thơ được quan sát, miêu tả vào thời điểm mùa đông.

- Dấu hiệu:

+ Nắng hanh: vừa nắng vừa lạnh. Đây là một kiểu thời tiết đặc trưng của mùa đông “Nắng đã vàng hanh như phấn bay”.

+ Tiếng sếu vọng sông ngày: theo như dân gian, khi nghe tiếng sếu kêu nghĩa là báo hiệu mùa đông.

+ Xuân sắp sang rồi, xuân sắp qua: mùa xuân sắp tới, từ đó thấy được hiện tại chính là mùa đông

Thiên nhiên trong bài thơ được miêu tả vào thời điểm một ngày mùa đông nắng hanh:

+ Nắng hanh: vừa nắng vừa lạnh. Đây là một kiểu thời tiết đặc trưng của mùa đông ''Nắng đã vàng hanh như phấn bay''

+ Tiếng sếu vọng sông ngày: khi nghe tiếng sếu kêu nghĩa là báo hiệu mùa đông

+ Xuân sắp sang rồi, xuân sắp qua: mùa xuân sắp tới, từ đó thấy được hiện tại chính là mùa đông

Thiên nhiên trong bài thơ được tác giả miêu tả vào một buổi chiều mùa đông có nắng hanh:

- Nắng hanh: Vừa nắng nhưng vẫn lạnh. Đây là kiểu thời tiết rất đặc trưng của mùa đông “Nắng đã vàng hanh như phấn bay”.

- Tiếng sếu vọng sông ngày: Tiếng sếu kêu là sự báo hiệu cho mùa đông tới.

- Xuân sắp sang rồi, xuân sắp qua: Câu thơ chỉ ra rằng mùa xuân sắp tới. Từ câu thơ này, ta thấy được hiện tại chính là mùa đông.

Câu 2

Bài thơ là lời của ai nói với ai? Điều đó có tác dụng thế nào trong việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ toàn bộ bài thơ.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Bài thơ là lời của “anh” nói với “em” ở nơi xa. Có thể là người chồng / người yêu nói với vợ / người yêu mình.

- Điều đó càng nhấn mạnh và làm chân thực nỗi nhớ, tâm trạng, cảm xúc của chủ thể trữ tình trong bài thơ.

Bài thơ như lời bày tỏ của nhân vật ''anh'' đến nhân vật ''em'' thông qua miểu tả, cảm nhận thiên nhiên xung quanh. Những câu từ như một lời mời gọi, mời ''em'' đến với không gian, thiên nhiên ngày nắng. Điều làm cho việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tifnh nên độc đáo, giàu màu sắc và cảm xúc

Bài thơ Nắng đã hanh rồi như lời bày tỏ của nhân vật trữ tình “anh” đến nhân vật “em” thông qua các miêu tả, cảm nhận về cảnh vật thiên nhiên xung quanh. Những câu từ trong bài thơ như một lời mời gọi, mời “em” đến với không gian, cảnh quan thiên nhiên ngày nắng hanh mùa đông. Điều này khiến cho việc thể hiện tình cảm, cảm xúc của chủ thể trữ tình trở nên thêm độc đáo và giàu màu sắc, cảm xúc hơn.

Câu 3

Nhận xét về cách gieo vần và tác dụng của cách gieo vần đó trong bài thơ.

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ toàn bộ bài thơ.

- Chú ý cách gieo vần.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Qua các khổ thơ, ta thấy được tác giả chú trọng về việc gieo vần ở cuối câu thơ, tạo nên một nhịp cố định cho cả bài thơ. Như khổ 1, vần được gieo là vần “ay”': bay, gày, hay. Hay như khổ 2, vần được gieo ở đây là vần “anh”: tranh, lành, cành. Mỗi vần sẽ được gieo ở câu 1, 2 và 4 của khổ thơ. Từ đó, ta có thể dễ dàng bắt được nhịp điệu, âm tiết của bài thơ.

Qua các khổ thơ, ta thấy được tác giả chú trọng về việc gieo vần ở cuối câu thơ, tạo nên một nhịp cố định cho cả bài thơ. Như khổ 1, vần được gieo là vần ''ay'': bay, gày, hay. Hay như khổ 2, vần được gieo ở đây là vần ''anh'': tranh, lành, cành. Mỗi vần sẽ được gieo ở câu 1,2 và 4 của khổ thơ. Từ đó, ta có thể dễ dàng bắt được nhịp điệu, âm tiết của bài

Qua 4 khổ thơ, chúng ta thấy được tác giả chú trọng về việc gieo vần ở cuối mỗi câu thơ. Điều này đã tạo nên một nhịp cố định xuyên suốt cả bài thơ. Ví dụ, ở khổ 1, tác giả đã gieo vần “ay” ở cuối câu: bay, gày, hay. Hay ở khổ 2 với vần “anh”: tranh, lành cành. Mỗi vần thường sẽ được gieo ở câu số 1, 2 và 4 của khổ thơ. Từ đó, ta có thể dễ dàng bắt được nhịp điệu và âm tiết của bài thơ.

Câu 4

Xác định chủ đề, cảm hứng chủ đạo của bài thơ. Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh có tác dụng quan trọng trong việc thể hiện chủ đề và cảm hứng ấy.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ toàn bộ bài thơ.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Chủ đề: Không gian thiên nhiên ngày nắng hanh.

- Cảm hứng chủ đạo: nỗi nhớ trong tình yêu và nhưng rung cảm, cảm nhận trong không gian thiên nhiên.

- Biểu hiện:

+ “Nắng đã vàng hanh”, “tiếng sếu vọng sông gày”: những dấu hiệu của một ngày vừa nắng vừa se lạnh. Đây chính là cảm hứng của bài thơ.

+ “Em ở xa nhà, em có hay”: ở kia, liệu người đó có biết nỗi niềm. Khung cảnh nắng hanh, mây trôi như mở ra không gian, như một lời nhắn của “anh” đến với “em”.

- Chủ đề: Không gian thiên ngày nắng hanh

- Cảm hứng chủ đạo: cảm xúc trong tình yêu và nhưng rung cảm, cảm nhận trong không gian thiên nhiên

''Nắng đã vàng hanh'',''tiếng sếu vọng sông gày'': những dấu hiệu của một ngày vừa nắng vừa se lạnh. 

''Em ở nhà xa, em có hay'': ở kia, liệu người đó có biết nỗi niềm. Khung cảnh nắng hanh, mây trôi như mở ra không gian, như một lời nhắn của ''anh'' đến với ''em''

- Chủ đề: Không gian thiên nhiên vào một buổi chiều mùa đông có nắng hanh

- Cảm hứng chủ đạo của bài thơ: Những rung cảm trước không gian thiên nhiên xen lẫn với các cảm xúc trong tình yêu của nhân vật trữ tình.

2 câu thơ ”Nắng đã vàng hanh” và ”tiếng sếu vọng sông gày” đã thể hiện được cảm hứng của bài thơ với sự miêu tả những dấu hiệu của một ngày vừa nắng vừa se lạnh

”Em ở nhà xa, em có hay”: thể hiện được tâm sự của tác giả. Ở nơi kia, liệu người đó có biết nỗi niềm. Khung cảnh nắng hanh, mây trôi như mở ra không gian, như một lời nhắn của ”anh” đến với ”em”.