Phân tích cái hay của hình ảnh thơ: Lá vàng rơi trên giấy/ Ngoài trời mưa bụi bay

Ông Đồ đã bị xã hội bỏ rơi, ông đã gắng níu kéo cuộc đời thầm lặng bẽ bàng ngồi bên lề phố đông người qua nhưng so với thời đại mới đang sục sôi, bon chen thì ông chỉ là chiếc lá úa tàn đang rụng rơi cay đắng.

“Lá vàng rơi trên giấy

Ngoài giời mưa bụi bay”

Hình ảnh “lá vàng” gợi đến sự tàn phai, rơi rụng. Nhưng đầu xuân sao lại có “lá vàng”? "Lá vàng rơi trên giấy”, giấy ấy chính là “Giấy đỏ buồn không thắm”. Hình ảnh “lá vàng” gợi đến thân phận ông đồ trong bài thơ. Ông đã bị xã hội bỏ rơi, ông đã gắng níu kéo cuộc đời thầm lặng bẽ bàng ngồi bên lề phố “đông người qua” nhưng so với thời đại mới đang sục sôi, bon chen thì ông chỉ là chiếc lá úa tàn đang rụng rơi cay đắng. Nỗi buồn ấy âm thầm và tê tái, nó khiến cơn mưa xuân vốn chứa đựng sức sống bền bỉ, dai dẳng cũng trở thành đìu hiu, xót xa:

“Ngoài giời mưa bụi bay”.

“Giời” chứ không phải là “trời”. Đó là cách gọi của dân gian, của những “người muôn năm cũ", trong đó có ông đồ. Câu thơ gợi cái ngước nhìn buồn thẳm của ông trước làn mưa bụi nhạt nhòa. Dẫu chỉ là mưa bụi, mưa bay nhưng nó cũng đủ sức xóa mờ đi dấu vết của cả một lớp người. Âu cũng bởi lớp người ấy quá mong manh, bé nhỏ!

Thơ là tiếng lòng, và bài thơ "Ông Đồ" của Vũ Đình Liên thể hiện một tiếng lòng nức nở về một thời đại xã hội Việt Nam ngày trước, khi nền Nho học đang bị mai một dần. Trong bài thơ, ông Đồ trở thành biểu tượng của sự bất phùng thời, một di tích đáng thương của quá khứ đã phai nhạt.

Nhìn vào hai câu thơ:

"Mỗi năm hoa đào nở

Lại thấy ông đồ già"

chúng ta thấy sự đối lập giữa những ngày tháng vinh quang của ông Đồ trong quá khứ và sự phảng phất nỗi buồn, lụi tàn trong hiện tại:

"Lá vàng rơi trên giấy

Ngoài giời mưa bụi bay"

Hai câu thơ này tạo ra một bức tranh buồn thảm, thể hiện sự tàn phai của cuộc đời và nỗi buồn của con người đã thấm sâu vào cảnh vật. Đó là sự đối lập rõ rệt giữa quá khứ hào hoa của ông Đồ, được tán dương và ca ngợi, và hiện tại u tối, khi ông bị lãng quên và cuộc đời nhạt nhòa.

Trong mỗi cơn mưa xuân nhẹ nhàng, mưa bụi bay như một cái gật đầu thương cảm đến cho sự lụi tàn của nền văn học Nho học. Vũ Đình Liên đã khéo léo thể hiện sự đau đáu, nhớ nhung và tình cảm với những gì đang phai mờ. Ông đã mang đến cho chúng ta một bức tranh về sự sống và sự chết, nó còn sâu sắc hơn khi chúng ta không còn nhiều nữa.

Bài thơ "Ông Đồ" của Vũ Đình Liên như một tiếng lòng rộn ràng về nền văn học Nho học, bị sụp đổ bởi sự tàn phá của xã hội thực dân phong kiến Việt Nam ngày xưa. Trong bài thơ này, ông Đồ là hình ảnh trung tâm, một người sinh sống trong thời đại bất lợi, trở thành biểu tượng tiều tụy và di tích đáng thương của một thời đại đang dần phai mờ.

Hai câu thơ:

"Mỗi năm hoa đào nở

Lại thấy ông đồ già"

thể hiện sự đối lập rõ ràng giữa quá khứ và hiện tại. Quá khứ là thời kỳ vinh quang của ông Đồ, khi ông được ngợi khen với tài năng hoa tay thảo những nét, như phượng múa rồng bay, trong bức tranh xuân tươi sáng, rực rỡ và sôi động. Hiện tại, ông Đồ bị lãng quên, bức tranh xuân thảm đạm, u ám:

"…Lá vàng rơi trên giấy

Ngoài giời mưa bụi bay…"

Cảnh lá vàng rơi như một tấm hình buồn, chứa đựng nỗi đau của con người đã thấm sâu vào cảnh vật. Đây là một hình ảnh trái ngược hoàn toàn với sự sôi động của hai câu thơ đầu, khi xuân về và những người thơ ngợi khen tài.

Vũ Đình Liên đã khéo léo tái hiện nỗi buồn của ông Đồ không chỉ qua những dòng chữ mà còn là qua cảnh vật, khi mưa bụi bay ngoài trời như một biểu tượng cho sự lạnh lẽo, cô đơn và buồn tủi. Bức tranh mà ông vẽ không chỉ là một trang giấy, mà là một khung cảnh vô hình lan tỏa tràn ngập sâu thẳm trong không gian.

Điều đó cho thấy, nỗi buồn của ông Đồ không chỉ là nỗi buồn cá nhân mà còn là nỗi buồn chung của một thế giới đang dần chìm vào quên lãng. Mỗi câu thơ của Vũ Đình Liên đều mang đến những cảm xúc sâu sắc và làm cho người đọc cảm nhận được sự sống động và sức mạnh của thơ ca, khi nó có khả năng kể lại và tái hiện lại những cảm xúc vui buồn, sầu đắng của con người.

Trong bài thơ "Ông Đồ" của Vũ Đình Liên, thơ chính là tiếng lòng, phản ánh sâu sắc về một thời kỳ Nho học đang dần mai một dưới áp lực của xã hội thực dân phong kiến Việt Nam ngày trước. Đọc bài thơ này, người đọc cảm nhận được hình ảnh chính giữa của bài thơ là ông Đồ, một trong những người đã trải qua những thăng trầm của thời cuộc, trở thành biểu tượng đáng thương của một giai đoạn suy tàn. Hai câu thơ cuối:

"Lá vàng rơi trên giấy Ngoài giời mưa bụi bay"

tạo ra một bức tranh buồn thảm, nét buồn của con người lẫn vào cảnh vật, là một phản cảnh với hai câu thơ đầu tiên:

"Mỗi năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già"

Cảnh quá khứ rực rỡ của ông Đồ được miêu tả như một thời kỳ hoàng kim: ông có thể tự do sáng tác, như phượng múa rồng bay trong bức tranh xuân tươi thắm, đông vui và nhộn nhịp. Nhưng hiện tại, ông Đồ bị lãng quên, bức tranh xuân giờ chỉ còn là một bóng tối buồn:

"Lá vàng rơi trên giấy Ngoài giời mưa bụi bay"

Hai câu thơ này diễn tả sâu sắc cảnh lạc lõng của nghề viết và sự ám ảnh của thời kỳ suy tàn của Nho học, được viết bởi trái tim đầy cảm xúc và thương cảm.

Vũ Đình Liên qua bài thơ này cho chúng ta thấy, nỗi buồn của ông Đồ không chỉ còn đọng lại trong mực, trong bút, trên tờ giấy. Nó lan tỏa ra khắp không gian xung quanh. Trong mùa xuân, khi người đọc như dường như gặp lại cảm giác thu hiu hắt khi "lá vàng rơi trên giấy". Thường thì lá vàng rơi là biểu tượng của mùa thu, nhưng ở đây, giữa mùa xuân, nó trở thành nỗi buồn của con người, rơi rụng, thương cho một giai thoại đang dần bị lãng quên.

Bài thơ "Ông Đồ" của Vũ Đình Liên là một tác phẩm sâu sắc, với hai hình ảnh "lá vàng rơi trên giấy" và "ngoài giời mưa bụi bay", tạo nên một bức tranh xuân lặng lẽ, với gam màu nhạt nhòa, xám xịt và lạnh lẽo. Trong cuộc sống ồn ào, ông Đồ vẫn ngồi đấy, mang trên mình một bi kịch, một sự sụp đổ. Trời đất cũng buồn thương như lòng ông. Mọi người đã quên ông, và có vẻ như chính ông cũng chìm trong sự lãng quên, vì những tờ giấy đỏ của ông nắm giữ nỗi buồn của lá vàng rơi, ông cũng không thèm bận tâm vì không còn ai thuê viết...

"Ngoài giời mưa bụi bay", câu thơ bình dị nhưng vô cùng sâu sắc. Mưa không phải là mưa lớn, gió mạnh, mà chỉ là mưa bụi bay. Nó không mang lại sự ấm áp, tươi vui của mùa xuân mà chỉ là cảm giác lạnh lẽo, cô đơn.

Hai câu thơ này trong bài thơ của Vũ Đình Liên thực sự làm nổi bật sự sống động của thơ ca, không chỉ qua tài năng về ngôn ngữ mà còn qua sự đồng cảm sâu sắc với vui buồn của con người.