Tế Hanh, một trong những nhà thơ xuất sắc của thơ ca hiện đại Việt Nam, đã để lại dấu ấn đặc biệt với những tác phẩm thơ giàu hình ảnh và ngôn ngữ tự nhiên, giản dị. Ông luôn truyền tải những cảm xúc tha thiết và tình yêu quê hương trong mỗi câu thơ. "Bài thơ "Quê hương" được Tế Hanh sáng tác vào năm 1939, thời điểm ông còn đang học tại Huế. Đây là một tác phẩm tiêu biểu, vinh danh tình yêu quê hương của nhà thơ. Khi đọc bài thơ, người đọc sẽ cảm nhận một cách rõ nét sự sâu nặng của tình yêu quê hương trong lòng nhà thơ. Trên trang giấy, Tế Hanh đã khéo léo vẽ nên một bức tranh sắc nét về quê hương, với một làng chài ven biển sống động và tràn đầy sức sống. Những hình ảnh về cuộc sống người dân chài và công việc đánh cá được diễn tả một cách chân thực và sinh động. Từ những chi tiết nhỏ nhặt như màu xanh của nước, màu bạc của cá, màu vôi của cánh buồm, bài thơ chứa đựng tình yêu và sự gắn bó chân thành với quê hương. Tế Hanh đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, tự nhiên nhưng đầy tác động để truyền đạt tình cảm của mình. Những từ ngữ và hình ảnh đơn giản nhưng sâu sắc đã tạo nên một không gian thơ mộc mạc, mang đến cho người đọc trải nghiệm đẹp và sâu lắng về tình yêu quê hương. Bài thơ "Quê hương" của Tế Hanh không chỉ đơn thuần là một miêu tả về làng chài và cuộc sống người dân ven biển mà còn chứa đựng một thông điệp sâu sắc về tình yêu quê hương và sự gắn bó với nguồn gốc. Tác phẩm như một lời tri ân sâu sắc đến quê hương và những người dân chân chất, chất phác đã dày công lao động và sống tạo nên một cội nguồn đặc biệt. Bài thơ cũng khơi gợi trong lòng độc giả sự nhớ nhung về quê hương, về tuổi thơ và những kỷ niệm ngọt ngào. Nó làm cho chúng ta suy ngẫm về giá trị của quê hương, về sự quan trọng của việc gìn giữ và yêu thương nguồn gốc của mình.
"Làng tôi nơi đàn chài mỏi tay
Nước bao vây cách biển nửa chặng sông"
Với hai câu thơ ngắn gọn nhưng ý đồ sâu xa, Tế Hanh đã tạo ra một bức tranh toàn diện về quê hương của mình. "Làng tôi" là cách gọi trìu mến, tràn đầy tình cảm của nhà thơ dành cho quê hương. Từ đó, nhà thơ khéo léo vẽ nên đặc điểm và vị trí của quê hương. Cụm từ "đàn chài mỏi tay" cho thấy quê hương của Tế Hanh là một làng chài, nơi mà nghề đánh cá đã truyền thống từ lâu đời. Đồng thời, vị trí của làng chài nằm gần biển, chỉ "cách biển nửa chặng sông", như một cách định vị không gian quen thuộc với người dân miền biển - dùng thời gian để đo lường không gian. Như vậy, tác giả đã giới thiệu một cách ngắn gọn, tự nhiên và giản dị về quê hương. Đằm thắm trong lời giới thiệu đó là tình yêu thương và tự hào về quê hương của Tế Hanh. Tình yêu quê hương của Tế Hanh còn được thể hiện qua sự nhớ và miêu tả khung cảnh sinh hoạt, lao động của người dân làng chài trên mảnh đất quê hương. Hình ảnh đầu tiên hiện ra trong tâm trí của nhà thơ là đoàn thuyền ra khơi đánh cá vào mỗi buổi sáng.
"Khi trời xanh, gió nhẹ, sớm mai rạng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá."
Hai câu thơ này mở ra một không gian và thời gian cho những chiếc thuyền của người dân làng chài ra khơi đánh cá. Đó là một buổi sớm mai với ánh mặt trời ấm áp và ánh nắng hồng tỏa sáng khắp nơi. Khoảng thời gian này mang lại niềm tin và hy vọng cho người dân. Trong không gian của "trời xanh" và "gió nhẹ", những người dân làng chài lướt sóng ra khơi đánh cá. Hình ảnh những chiếc thuyền tự tin và mạnh mẽ được tác giả khắc họa một cách độc đáo:
"Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang."
Hình ảnh này tạo ra sự tươi vui và sự mạnh mẽ của những người dân làng chài. Cánh buồm cũng xuất hiện trong miêu tả của tác giả, gợi lên hình ảnh sự bay lượn, huyền ảo của nó:
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió."
Hình ảnh cánh buồm trắng như một mảnh hồn mang đến sức sống và sức mạnh cho làng chài. Tế Hanh biết cách sử dụng từ ngữ và phép tu từ để tạo nên một hình ảnh lãng mạn, thể hiện sự tự hào và niềm tin vào quê hương. Những ngày xa cách, trái tim Tế Hanh vẫn luôn tràn đầy nỗi nhớ quê hương, như một ánh lửa cháy mãnh liệt không dứt. Trong bài thơ cuối cùng, nhà thơ trực tiếp bộc lộ tình yêu mãnh liệt đối với quê hương thông qua sự nhớ mong không nguôi:
"Trái tim cô đơn khắc khoải nhớ thương
Nhớ màu biển xanh, cá bạc, buồm vôi
Thuyền chèo vượt sóng, xa vời đầu nguồn
Mùi mặn mà tràn ngập, làn gió êm."
Trái tim Tế Hanh tràn đầy cảm xúc, nhớ nhung và thương nhớ về màu biển xanh, những con cá bạc lung linh và chiếc buồm trắng như vôi. Hình ảnh của những con thuyền chèo vượt sóng, một cách xa vời và ngoạn mục, mang đến cảm giác của sự xa lạ và đầy mạo hiểm. Nhưng trong lòng nhà thơ, mùi mặn mà của biển cả vẫn tràn ngập và làn gió êm dịu mang lại cho nhà thơ một cảm giác an lành và yên bình. Bằng cách sử dụng những hình ảnh tươi sáng và ngôn ngữ tinh tế, Tế Hanh đã tạo nên một bức tranh tình yêu quê hương chân thật và sâu sắc. Những cảm xúc và hình ảnh trong bài thơ "Quê hương" đã giúp độc giả hiểu rõ hơn về tình yêu quê hương mãnh liệt và đậm sâu của nhà thơ. Bài thơ này cũng nhắc nhở chúng ta về sự quan trọng và giá trị của quê hương trong cuộc sống của mỗi người.
Trên đường phát triển của đất nước, thật đáng buồn khi nhìn thấy nhiều người sống trong sự vô nghĩa, bất chấp và đảo lộn những chân giá trị quý báu của dân tộc. Họ đã quên đi nguồn gốc của mình, thay vào đó, họ mải mê theo đuổi những lợi ích cá nhân, xa rời đạo lý truyền thống "uống nước nhớ nguồn, ăn cây táo rào cây sung". Điều này khiến cho họ trở nên cô đơn và lạc lõng giữa những con người cùng dòng máu, trong một cộng đồng rộng lớn.
