Vô Ngã Vô Ưu
Đây là một tác phẩm nền tảng dành cho những ai mong muốn tìm thấy hạnh phúc và sự bình yên trong cuộc sống thông qua con đường tâm linh. Giáo lý của Đức Phật rất đơn giản, phù hợp với tất cả mọi người. Bất kỳ ai, với lòng quyết tâm và thiện ý, đều có thể bước đi trên con đường này để đạt được tự do và giải thoát cho cả thân lẫn tâm. Hành trình này đòi hỏi sự chuẩn bị cả về thể chất lẫn tinh thần để vượt qua “cái Ngã”. Thân để cảm nhận, và tâm để nhận biết, tổng kết, phân loại.
Khi chúng ta có thể vượt qua những phản ứng cảm xúc và an trú trong lòng từ bi, tâm hồn ta sẽ mở rộng để đón nhận những chân lý sâu sắc về ý nghĩa của vũ trụ. Càng hướng về những chân lý này, chúng ta càng dễ dàng đạt đến sự giải thoát tâm linh. Hy vọng rằng cuốn sách này sẽ giúp bạn tiến bước trên con đường Đạo, theo giáo lý của Đức Phật, và làm cho hành trình tìm Đạo của bạn trở nên nhẹ nhàng hơn.
Nội dung dưới đây là tổng hợp các bài giảng của Ni sư trong khóa tu Thiền mười ngày tại Kundasale, Sri Lanka. Cuốn sách này được hoàn thành với sự đóng góp công sức của nhiều người.
Tác giả:
Ni sư Ayya Khema là một vị tu sĩ thọ giới xuất gia tại Sri Lanka và là một trong những người tiên phong trong việc đấu tranh cho quyền lợi của nữ giới trong tăng đoàn. Ni sư là tác giả của khoảng 25 đầu sách về Thiền và giáo lý của Đức Phật. Tác phẩm “Being Nobody, Going Nowhere” là một trong những cuốn sách về Phật giáo bán chạy nhất ở Mỹ và đã vinh dự nhận giải thưởng Christmas Humphrey dành cho sách tôn giáo hay nhất năm 1988.
Trích dẫn sách:
Tại sao chúng ta cần hành Thiền? Thiền có ý nghĩa gì? Chắc hẳn bạn cũng đang tự hỏi điều này, nếu không bạn đã không đọc những dòng này. Tôi muốn nhấn mạnh rằng Thiền không phải là một hoạt động rảnh rỗi, mà ngược lại, Thiền là điều tối cần thiết cho một cuộc sống hạnh phúc và an lành. Con người thường có thói quen suy nghĩ về tương lai hoặc quá khứ. Người trẻ hướng tới tương lai phía trước, trong khi người già thường nhớ về những gì đã trải qua. Tuy nhiên, để thực sự trải nghiệm cuộc đời, chúng ta cần phải sống trọn vẹn trong hiện tại. Cuộc sống không tồn tại trong quá khứ, đó chỉ là những kỷ niệm, hoài ức. Cuộc sống cũng không xảy ra trong tương lai, đó chỉ là những dự định. Thời điểm duy nhất chúng ta thực sự sống là hiện tại trước mắt, và chúng ta cần phải học cách sống như vậy. Cuộc đời có thể kéo dài 60 hoặc 70 năm, nhưng chúng ta phải học cách sống ngay trong từng khoảnh khắc hiện tại. Cuộc sống sẽ bớt phiền toái nếu chúng ta chỉ tập trung vào hiện tại. Nói thì dễ, nhưng thực hành lại vô cùng khó khăn. Ai đã từng thử chắc hẳn đã cảm nhận được điều này, và ai chưa từng thử sẽ tự mình khám phá ra nó. Đây là một lời khuyên đơn giản, nhưng không hề dễ thực hiện. Và không có phương pháp nào hiệu quả hơn Thiền trong việc giúp chúng ta sống trọn vẹn từng giây phút hiện tại.
Tất cả chúng ta đều biết tầm quan trọng của việc giữ cho cơ thể sạch sẽ. Chúng ta tắm rửa mỗi ngày, ít nhất một lần, và mặc quần áo sạch sẽ khi ra ngoài. Buổi tối, chúng ta cần nghỉ ngơi để cơ thể có đủ sức khỏe đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống. Chúng ta cần một mái nhà để che chở khỏi mưa, gió, nóng, lạnh. Nếu thiếu những điều này, cơ thể sẽ không thể chịu đựng được. Chúng ta cũng bồi dưỡng cơ thể bằng những thức ăn bổ dưỡng, tập thể dục để giữ cho thân thể cường tráng và khỏe mạnh. Ngay cả khi không tập luyện, chúng ta vẫn đi đứng và hoạt động, vì nếu không, chân tay sẽ teo tóp. Tâm hồn cũng cần được chăm sóc như vậy.
Thực tế, chúng ta cần chăm sóc tâm hồn hơn cả cơ thể, vì tâm hồn là chủ, còn cơ thể chỉ là người đầy tớ. Một người đầy tớ khỏe mạnh, cường tráng, năng nổ nhưng có một ông chủ yếu đuối, thiếu kiên quyết, không biết mình phải làm gì, thì khó có thể làm nên việc lớn. Người chủ phải biết điều khiển và chỉ huy người đầy tớ của mình. Ngay cả khi người đầy tớ không được khỏe mạnh, nhưng ông chủ khôn ngoan và giỏi giắn, thì “ngôi nhà” của chúng ta vẫn được ổn định. Tâm hồn và cơ thể tạo nên “ngôi nhà” của chúng ta. Nếu ngôi nhà nội tâm không được yên bình, thì ngôi nhà bên ngoài của chúng ta cũng khó ổn định. Sự an khang của ngôi nhà nội tâm quyết định đến cuộc sống và công việc của chúng ta. Người chủ, người điều khiển, phải sống trong những điều kiện hoàn hảo nhất. Không có gì trong vũ trụ này có thể so sánh hoặc thay thế được tâm hồn. Tâm hồn tạo ra mọi thứ. Nhưng tất cả chúng ta đều coi thường tâm hồn mình. Đây là một nghịch lý của cuộc đời. Không ai coi thường cơ thể mình, nếu nó bệnh, chúng ta vội vã đi khám bác sĩ. Nếu nó mệt mỏi, chúng ta vội vã cho nó nghỉ ngơi. Nhưng chúng ta đã làm gì cho tâm hồn? Có lẽ chỉ có các vị Thiền sư mới thực sự chú trọng đến tâm hồn của họ. Để tâm hồn phát triển sâu rộng, chúng ta cần phải chăm sóc nó. Nếu không, tâm hồn ta luôn nhìn cuộc đời bằng con mắt nhị nguyên: tốt, xấu; ngày mai hay hôm qua; yêu thích hay không ưa; sở hữu hay không sở hữu. Chỉ khi tâm hồn đã được rèn luyện, chúng ta mới có thể thay đổi cách nhìn của mình để thấy được những khía cạnh khác của sự vật.
Việc đầu tiên chúng ta cần làm cho tâm hồn là thanh lọc, tắm gội cho nó, không chỉ mỗi ngày một hoặc hai lần như đối với cơ thể, mà trong mỗi giây phút tỉnh thức. Để làm được điều đó, chúng ta cần phải biết phương pháp. Đối với cơ thể, điều này khá dễ dàng, chỉ cần dùng xà phòng và nước. Chúng ta đã quen làm như vậy từ khi còn nhỏ. Nhưng tâm hồn chỉ có thể được thanh lọc bằng tâm hồn. Những gì tâm hồn đã tiếp nhận, chỉ có tâm hồn mới có thể loại bỏ. Mỗi giây phút tỉnh thức trong thiền là mỗi giây phút tâm hồn được sàng lọc, vì may mắn thay, tâm hồn không thể làm hai việc cùng một lúc. Dù rằng, như Đức Phật đã nói, trong một khoảnh khắc, chúng ta có thể có hàng ngàn ý tưởng dấy lên, nhưng thực tế ít ai nghĩ nhiều đến vậy, và đặc biệt là không thể có tất cả những suy tưởng đó trong cùng một lúc. Chúng tiếp nối nhau, cái này sau cái khác, thoáng qua nhanh chóng trong đầu ta.
(Trích từ “THIỀN: Lý Do Và Phương Pháp”)
Mục lục
- 1. Thiền: Lý do và phương pháp
- 2. Ảnh hưởng của thiền đến đời sống của chúng ta
- 3. Thanh tịnh và tỉnh giấc
- 4. Tứ vô lượng tâm
- 5. Từ bi quán
- 6. Năm chướng ngại
- 7. Nghiệp và luân hồi
- 8. Kinh từ bi
- 9. Bốn hỉ lạc
- 10. Ngũ uẩn
- 11. Mười điều thiện
- 12. Tứ diệu đế và bát chính đạo
- 13. Một cuộc bắt đầu mới
```
