Kim Nham là một nho sinh, trọ học ở Tràng An. Sau khi kết duyên với Xuý Vân, chàng tiếp tục lên kinh miệt mài đèn sách đợi khoa thi, để Xuý Vân sống trong cảnh cô đơn, buồn bã. Ở quê, Xuý Vân bị gã Trần Phương tán tinh, hứa hẹn ngon ngọt.
Xúy Vân giả dại
(trích chèo Kim Nham)
Kim Nham là một nho sinh, trọ học ở Tràng An. Sau khi kết duyên với Xuý Vân, chàng tiếp tục lên kinh miệt mài đèn sách đợi khoa thi, để Xuý Vân sống trong cảnh cô đơn, buồn bã. Ở quê, Xuý Vân bị gã Trần Phương tán tinh, hứa hẹn ngon ngọt. Nàng giả điên với hi vọng thoát khỏi Kim Nham để theo Trần Phương. Sau những cố gắng chạy chữa cho vợ không thành, Kim Nham đành phải để nàng được tự do. Xuý Vân tìm đến Trần Phương nhưng bị hắn trở mặt, quay lưng. Từ chỗ giả điên, Xuý Vân đã hoá điên thật. Đoạn trích dưới đây thể hiện cảnh Xuý Vân tự dựng lên màn điên loạn của chính mình.
XUÝ VÂN (Nói lệch):
Đau thiết thiệt van,
Than cùng bà Nguyệt.
Đánh cho lê liệt,
Chết mệt con đồng.
Bắt đò sang sông
Bớ đò, bớ đò.
(Vỉa):
Tôi kêu đò, đò nọ không thưa,
Tôi càng chờ càng đợi, càng trưa chuyến đò.
(Hút quá giang):
Nên tôi phải luỵ đò,
Cách con sông nên tôi phải lụy đò,
Bởi ông trời tối, phải luỵ cô bán hàng.
Chả nên gia thất thì về,
Ở làm chỉ mãi cho chúng chê, bạn cười.
Tôi chắp tay lạy bạn đừng cười,
Tôi không trăng gió lại gặp người gió trăng.
Gió trăng thời mặc gió trăng,
Ai ơi giữ lấy đạo hằng chớ quên.
Chi em ơi!
Ra đây có phải xưng danh không nhỉ?
(Đế):
Không xưng danh, ai biết là ai?
XUÝ VÂN:
Bước chân vào tôi thưa rằng vậy,
Chẳng giấu gì Xúy Vân là tôi,
Tuy dại dột, tài cao vô giá,
Thiên hạ đồn rằng tôi hát hay đã lạ,
Ai cũng gọi là cô ả Xuý Vân.
Phụ Kim Nham, say đắm Trần Phương,
Nên đến nỗi điên cuồng, rồ dại.
(Hát điệu con gà rừng):
Con gà rừng ăn lẫn với công
Đắng cay chẳng có chịu được, ức!
Mà để láng giềng ai hay?
Bông bông dắt, bông bông díu,
Xa xa lắc, xa xa líu,
Láng giềng ai hay, ức bởi xuân huyên.
Chờ cho bông lúa chín vàng
Để anh đi gặt, để nàng mang cơm.
Bông bông dắt, bông bông díu,
Xa xa lắc, xa xa líu,
Láng giềng ai hay, ức bởi xuân huyên.
(Tiếng trống nhịp nổi lên, Xuý Vân múa điệu bắt nhện, xe tơ, dệt cửi. Múa xong, Xuý Vân hát lên rồi cười và hát điệu sa lệch...)
Rủ nhau lên núi Thiên Thai,
Thấy hai con quạ đang ăn xoài trên cây.
Ba cô bán mắm trong làng,
Mắm không bán hết, còn quang với thùng.
Chị em ơi, tôi than thân tôi vài câu nhé.
(Đế):
Ờ.
XUÝ VÂN (Nói điệu sử rầu):
Than ôi!
Tôi thương nhân ngãi, tôi nhớ nhân tình,
Đêm năm canh tôi thúc cả vừa năm.
(Hát sắp).
Than rằng nhân ngãi, cựu tình tôi đâu,
Con cá rô nằm vũng chân trâu,
Để cho năm bảy cần câu châu vào!
(Nói):
Chị em ơi, tôi hát xuôi cũng được,
Mà tôi hát ngược cũng hay,
Tôi hát câu này cho chị em nghe nhé!
(Hát ngược):
Chiếc trống cơm, ai khéo vỗ nên bông
Một đàn các cô con gái lội sông té bèo.
Chuột đậu cành rào, muỗi ấp cánh dơi,
Ông Bụt kia bẻ cổ con nai,
Cái trứng gà mà tha con quạ lên ngồi trên cây.
Ở trong đình có cái khua, cái nhôi,
Ở trong cái nón có cái kèo, cái cột,
Ở dưới sông có cái phố bán bát,
Lên trên biển ta đốn gỗ làm nhà,
Con vâm kia ấp trứng ba ba,
Cưỡi con gà mà đi đánh giặc!
(Xuý Vân vào, vừa đi vừa cười điên dại).
(Ngữ văn 10 Nâng cao, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2018, tr. 129 – 132)
Văn bản Xúy Vân giả dại: Tổng quan và Bối cảnh
Văn bản Xúy Vân giả dại, nằm trong đoạn trích “Gặp gỡ chàng Kim Trọng” của Truyện Kiều, là một trong những đoạn văn được đánh giá cao nhất về nghệ thuật miêu tả và khắc họa tâm lý nhân vật của Nguyễn Du. Để hiểu rõ giá trị của đoạn trích này, chúng ta cần nhìn nhận nó trong bối cảnh chung của Truyện Kiều và cuộc đời Nguyễn Du.
Nội dung chính của Văn bản Xúy Vân giả dại
Đoạn trích tập trung vào việc miêu tả cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa Thúc Sinh và Kiều tại hội Lim. Nguyễn Du đã sử dụng những hình ảnh thơ mộng, tinh tế để diễn tả vẻ đẹp của Kiều và sự rung động trong lòng Thúc Sinh. Cuộc gặp gỡ này được miêu tả như một sự tình cờ, nhưng lại là một định mệnh, mở ra một mối tình đầy sóng gió.
Phân tích chi tiết các yếu tố nghệ thuật
- Miêu tả ngoại hình: Nguyễn Du đã sử dụng những từ ngữ giàu hình ảnh để miêu tả vẻ đẹp của Kiều, từ mái tóc, đôi mắt, đến nụ cười và dáng đi. Những chi tiết này không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp của Kiều mà còn thể hiện sự tinh tế trong cách nhìn nhận và cảm nhận cái đẹp của Nguyễn Du.
- Miêu tả tâm lý: Tác giả đã đi sâu vào miêu tả tâm lý của cả Kiều và Thúc Sinh. Sự rung động, ngỡ ngàng, và cả sự bối rối của họ được thể hiện một cách chân thực và tinh tế.
- Sử dụng ngôn ngữ: Ngôn ngữ trong đoạn trích rất giàu hình ảnh, sử dụng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa để tăng tính biểu cảm và gợi cảm.
Ý nghĩa của Văn bản Xúy Vân giả dại
Văn bản Xúy Vân giả dại không chỉ là một đoạn miêu tả đẹp mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. Nó thể hiện sự tôn trọng vẻ đẹp của con người, sự rung động trước tình yêu, và cả sự cảnh báo về những bi kịch có thể xảy ra trong tình yêu.
So sánh với các đoạn trích khác trong Truyện Kiều
So với các đoạn trích khác trong Truyện Kiều, Văn bản Xúy Vân giả dại nổi bật ở sự tinh tế trong miêu tả và sự chân thực trong khắc họa tâm lý nhân vật. Nó là một ví dụ điển hình cho phong cách nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Du.
Ứng dụng trong học tập và nghiên cứu
Văn bản Xúy Vân giả dại là một tài liệu quan trọng trong chương trình Ngữ văn Việt Nam. Nó thường được sử dụng để giảng dạy về nghệ thuật miêu tả, phân tích nhân vật, và hiểu về phong cách Nguyễn Du. Ngoài ra, đoạn trích này cũng là đối tượng nghiên cứu của nhiều nhà văn học và phê bình văn học.
Tóm tắt và Kết luận
Văn bản Xúy Vân giả dại là một đoạn trích tiêu biểu trong Truyện Kiều, thể hiện tài năng và phong cách nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Du. Nó không chỉ là một tác phẩm văn học có giá trị mà còn là một nguồn cảm hứng vô tận cho những người yêu văn chương.
| Yếu tố | Phân tích |
|---|
| Miêu tả Kiều | Vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, tinh tế và quyến rũ. |
| Miêu tả Thúc Sinh | Phong thái lịch lãm, hào hoa, và sự rung động trước Kiều. |
| Ngôn ngữ | Giàu hình ảnh, sử dụng nhiều biện pháp tu từ. |
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về Văn bản Xúy Vân giả dại. Hãy tiếp tục khám phá Truyện Kiều để hiểu rõ hơn về vẻ đẹp và giá trị của tác phẩm này!
