1. Trang Chủ
  2. Tài Liệu Học Tập
  3. Soạn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Kết nối tri thức - siêu ngắn

Soạn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản SGK Ngữ Văn 10 tập 1 Kết nối tri thức - siêu ngắn

Soạn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản Ngữ Văn 10 tập 1 - Kết nối tri thức

Bài soạn này cung cấp đáp án chi tiết và ngắn gọn cho các câu hỏi trong sách giáo khoa Ngữ Văn 10 tập 1, chương trình Kết nối tri thức.

Chúng tôi tập trung vào việc giúp học sinh hiểu rõ nội dung, nghệ thuật của chùm thơ hai-cư Nhật Bản một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Hãy nhận diện hình ảnh trung tâm ở từng bài thơ hai-cư trên và cho biết đặc điểm chung của các hình ảnh ấy.

Nội dung chính

    Ba bài thơ thể hiện những rung cảm của con người trước thiên nhiên.


    Trước khi đọc

      Bài thơ ngắn nhất mà bạn từng đọc là bài thơ nào? Điều gì khiến nó được lưu mãi trong tâm trí bạn?

      Phương pháp giải:

      Dựa vào các bài thơ đã đọc

      Lời giải chi tiết:

      Bài thơ ngắn nhất đã từng đọc là một bài thơ Vận nước của thiền sư Đỗ Pháp:

      Quốc tộ như đằng lạc,

      Nam thiên lí thái bình

      Vô vi cư điện các

      Xứ xứ tức đao binh.

      → Bài thơ tuy ngắn gọn, âm điệu nhẹ nhàng, chứa đựng tình yêu quê hương đất nước sâu sắc của nhà thơ.

      Xem thêm cách soạn khác

      Trong khi đọc Câu 1

        Hình dung về màu sắc, không khí của khung cảnh được gợi tả trong bài thơ.

        Phương pháp giải:

        Xem lại bài thơ thứ nhất

        Lời giải chi tiết:

        Học sinh tự tưởng tượng

        Gợi ý:

        - Màu sắc: màu nâu (củi), màu đen (quạ), màu vàng (chiều thu)

        - Không khí: buồn, vắng lặng

        Xem thêm cách soạn khác

        Trong khi đọc Câu 2

          Ấn tượng mà hình ảnh “hoa triêu nhan” và “dây gàu” gợi cho bạn là gì?

          Phương pháp giải:

          Đọc kĩ văn bản trang 45

          Lời giải chi tiết:

          Bài thơ thứ hai gợi lên trong tâm trí người đọc hình ảnh những bông hoa triêu nhan tím quấn vào sợi dây gàu bên giếng.

          Xem thêm cách soạn khác

          Trong khi đọc Câu 3

            Khi nhắc đến “con ốc” và “núi Fu-ji”, người ta thường nghĩ đến những đặc điểm nào của chúng?

            Phương pháp giải:

            Liên hệ thực tế để trả lời

            Lời giải chi tiết:

            “Con ốc” gợi lên hình ảnh một con vật nhỏ bé, chậm chạp, sống thụ động.

            “Núi Fu-ji” gợi lên sự hùng vĩ, tráng lệ của tự nhiên.

            Xem thêm cách soạn khác

            Sau khi đọc Câu 1

              Hãy nhận diện hình ảnh trung tâm ở từng bài thơ hai-cư trên và cho biết đặc điểm chung của các hình ảnh ấy.

              Phương pháp giải:

              Xem lại ba bài thơ và xác định hình ảnh trung tâm.

              Lời giải chi tiết:

              Bài thơ

              Hình ảnh trung tâm

              Bài 1

              Con quạ

              Bài 2

              Hoa triêu nhan

              Bài 3

              Con ốc nhỏ

              Nhận xét: Nhân vật trung tâm trong các bài thơ là những sự vật, hiện tượng nhỏ bé, bình thường.

              Xem thêm cách soạn khác

              Sau khi đọc Câu 2

                Xác định mối quan hệ giữa hình ảnh trung tâm trong bài thơ của Ba-sô với các yếu tố thời gian và không gian.

                Phương pháp giải:

                Xem lại ba văn bản đã học.

                Lời giải chi tiết:

                Hình ảnh cánh quả đậu trên cành khô trong bài thơ thứ nhất gợi lên một không gian chiều thu vắng lặng, đơn sơ, nhẹ nhàng.

                Xem thêm cách soạn khác

                Sau khi đọc Câu 3

                  Bài thơ của Chi-ô được triển khai xoay quanh phát hiện nào? Theo bạn, vì sao phát hiện này lại dẫn dắt nhân vật trữ tình sang “xin nước nhà bên”?

                  Phương pháp giải:

                  Xem lại bài thơ số 2

                  Lời giải chi tiết:

                  - Nhà thơ phát hiện dây hoa triêu nhan đang quấn quanh sợi dây gàu bên thành giếng. 

                  - Nhà thơ nhìn thấy sự sống, nhìn thấy cái đẹp, nhìn thấy Phật tánh trong đóa triêu nhan nhỏ nhoi nhưng bền bỉ. Trước cái đẹp, trước sự sống, nhà thơ nâng niu, trân trọng, không nỡ làm tổn thương nên bà chọn giải pháp “xin nước nhà bên”, để sự sống và cái đẹp được hiện hữu.

                  Xem thêm cách soạn khác

                  Sau khi đọc Câu 4

                    Từ những đặc điểm thường được liên hệ khi hình dung về “con ốc” và núi “Fu-ji”, hãy nhận xét về tương quan giữa hai hình ảnh này.

                    Phương pháp giải:

                    Xem lại bài thơ thứ 2 và rút ra nhận xét

                    Lời giải chi tiết:

                    Hình ảnh con ốc nhỏ bé đang trèo lên núi Fu-ji là hình ảnh biểu tượng con người trên quãng đường chinh phục ước mơ lớn lao của cuộc đời.

                    Xem thêm cách soạn khác

                    Sau khi đọc Câu 5

                      Khoảnh khắc được thể hiện trong bài thơ của Ba-sô có thể khơi gợi những cảm xúc gì ở người đọc?

                      Phương pháp giải:

                      Xem lại bài thơ số 1

                      Lời giải chi tiết:

                      Cành cây, con quạ, chiều thu toát ra sự cô tịch. Hình ảnh con quạ cô đơn đậu trên cành cây trơ trụi giữa một chiều thu mênh mông đã đưa người đọc vào cảnh giới u huyền và cô tịch, một thế giới hư không rỗng rang.

                      Xem thêm cách soạn khác

                      Sau khi đọc Câu 6

                        Từ bài thơ của Chi-ô, hãy bình luận về ý nghĩa triết lí trong cách ứng xử của con người đối với thiên nhiên mà bài thơ gợi ra.

                        Phương pháp giải:

                        Xem lại bài thơ số 2

                        Lời giải chi tiết:

                        Thiền Ni Chiyo ra giếng lấy nước. Bà thấy hoa triêu nhan (loài có thân dây leo) đang quấn quanh dây gầu. Thương hoa, trân trọng vẻ đẹp mong manh, thuần khiết của hoa, bà không nỡ dùng gầu múc nước mà sang nhà hàng xóm xin nước để dùng. 

                        → Triết lí về cách ứng xử của con người đối với thiên nhiên: trân trọng sự sống tự nhiên dù là nhỏ bé.

                        Xem thêm cách soạn khác

                        Sau khi đọc Câu 7

                          Bạn cảm nhận như thế nào về hành trình “chậm rì” của con ốc trong bài thơ của Ít-sa?

                          Phương pháp giải:

                          Xem lại bài thơ số 3

                          Lời giải chi tiết:

                          Hành trình con ốc trèo lên núi Phú Sĩ gợi lên cuộc hành trình chinh phục ước mơ, hoài bão, khát vọng của con người. Trên thực tế cuộc sống, mỗi người đều là chú ốc nhỏ bé bình dị nhưng đều ấp ủ một giấc mơ cháy bỏng của riêng cuộc đời mình. 

                          Điều mà chúng ta cần làm đó chính là luôn luôn cố gắng không ngừng nghỉ trên hành trình, nỗ lực hết sức mình trên hành trình chinh phục lý tưởng sống của mình. 

                          Xem thêm cách soạn khác

                          Kết nối đọc - viết

                            Từ việc đọc ba bài thơ trong chùm thơ hai-cư, hãy viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày về điều bạn cảm thấy thú vị nhất ở thể thơ hai-cư

                            Phương pháp giải:

                            Xem lại thơ hai cư

                            Lời giải chi tiết:

                            Gợi ý:

                            Một bài Haiku Nhật luôn tuân thủ hai nguyên lý tối thiểu, đó là bốn mùa của thiên nhiên và tính tương quan giữa hai ý tưởng. Trong thơ bắt buộc phải có kigo (quý ngữ) nghĩa là từ miêu tả mùa màng một cách gián tiếp. Trong bài không thì không nói rõ xuân, hạ, thu, đông nhưng sẽ nhắc đến hoa anh đào, lá úa vàng, tuyết phủ trắng... Ngoài ra bài thơ sẽ liên kết một hình ảnh bao la của vũ trụ ăn khớp với một hình ảnh bé nhỏ của đời thường. Đây chính là điểm đặc biệt, hấp dẫn của bài thơ hai-cư.

                            Xem thêm cách soạn khác

                            Soạn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản Ngữ Văn 10 tập 1 - Kết nối tri thức: Tổng hợp và Phân tích Chi Tiết

                            Chùm thơ hai-cư Nhật Bản là một phần quan trọng trong chương trình Ngữ Văn 10 tập 1, sách Kết nối tri thức. Bài học này giới thiệu đến học sinh những nét đặc trưng của thể thơ hai-cư, một thể thơ truyền thống của Nhật Bản, đồng thời giúp học sinh hiểu thêm về văn hóa và tư tưởng Nhật Bản qua những vần thơ tinh tế.

                            I. Giới thiệu chung về Chùm thơ hai-cư Nhật Bản

                            Chùm thơ này bao gồm các bài thơ hai-cư tiêu biểu, được chọn lọc để giới thiệu đến học sinh. Thể thơ hai-cư (Haiku) có nguồn gốc từ Nhật Bản, thường chỉ gồm 17 âm tiết, được chia thành ba dòng với cấu trúc 5-7-5. Hai-cư thường tập trung vào việc miêu tả thiên nhiên, cuộc sống thường nhật và những cảm xúc tinh tế.

                            II. Nội dung chính của các bài thơ trong chùm

                            Mỗi bài thơ trong chùm mang một thông điệp riêng, nhưng đều thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa con người và thiên nhiên. Các bài thơ thường sử dụng những hình ảnh giản dị, gần gũi để gợi lên những cảm xúc sâu lắng trong lòng người đọc.

                            • Bài 1: (Ví dụ: Bài thơ về con chim sẻ) - Thể hiện sự yêu mến, trân trọng đối với những sinh vật nhỏ bé trong cuộc sống.
                            • Bài 2: (Ví dụ: Bài thơ về cơn mưa) - Miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên và những cảm xúc của con người trước sự thay đổi của thời tiết.
                            • Bài 3: (Ví dụ: Bài thơ về ánh trăng) - Gợi lên những suy tư về cuộc đời, về sự vô thường của vạn vật.

                            III. Nghệ thuật của Chùm thơ hai-cư Nhật Bản

                            Nghệ thuật của thể thơ hai-cư Nhật Bản nằm ở sự cô đọng, súc tích và khả năng gợi hình, gợi cảm. Các nhà thơ thường sử dụng những từ ngữ đơn giản, nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc. Việc sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, nhân hóa cũng góp phần làm cho bài thơ trở nên sinh động và hấp dẫn hơn.

                            IV. Hướng dẫn Soạn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản Ngữ Văn 10 tập 1 - Kết nối tri thức

                            Để soạn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản một cách hiệu quả, học sinh cần:

                            1. Đọc kỹ các bài thơ trong chùm, nắm bắt nội dung chính và ý nghĩa của từng bài.
                            2. Phân tích các yếu tố nghệ thuật được sử dụng trong bài thơ, như hình ảnh, ngôn ngữ, nhịp điệu.
                            3. Trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa một cách chính xác và đầy đủ.
                            4. Rèn luyện kỹ năng cảm thụ văn học, biết cách diễn đạt cảm xúc của mình một cách chân thành và sâu sắc.
                            Ví dụ Soạn một số câu hỏi:

                            Câu 1: Nêu đặc điểm của thể thơ hai-cư Nhật Bản.

                            Trả lời: Thể thơ hai-cư Nhật Bản (Haiku) có đặc điểm:

                            • Số lượng âm tiết: 17 âm tiết.
                            • Cấu trúc: Chia thành ba dòng với cấu trúc 5-7-5 âm tiết.
                            • Nội dung: Thường miêu tả thiên nhiên, cuộc sống thường nhật và những cảm xúc tinh tế.

                            Câu 2: Bài thơ nào trong chùm thơ hai-cư Nhật Bản mà em yêu thích nhất? Vì sao?

                            Trả lời: (Học sinh tự trả lời dựa trên cảm nhận cá nhân)

                            V. Kết luận

                            Soạn bài Chùm thơ hai-cư Nhật Bản Ngữ Văn 10 tập 1 - Kết nối tri thức là cơ hội để học sinh khám phá vẻ đẹp của văn hóa Nhật Bản và rèn luyện kỹ năng cảm thụ văn học. Hy vọng rằng, với bài soạn này, các em sẽ có thêm kiến thức và yêu thích môn Ngữ Văn hơn.

                            Tải sách PDF tại TuSach.vn mang đến trải nghiệm tiện lợi và nhanh chóng cho người yêu sách. Với kho sách đa dạng từ sách văn học, sách kinh tế, đến sách học ngoại ngữ, bạn có thể dễ dàng tìm và tải sách miễn phí với chất lượng cao. TuSach.vn cung cấp định dạng sách PDF rõ nét, tương thích nhiều thiết bị, giúp bạn tiếp cận tri thức mọi lúc, mọi nơi. Hãy khám phá kho sách phong phú ngay hôm nay!

                            VỀ TUSACH.VN