Bài viết này cung cấp bản soạn bài Vịnh khoa thi Hương thuộc chương trình Ngữ văn 8 tập 2, sách Cánh Diều một cách ngắn gọn, súc tích, giúp học sinh dễ dàng nắm bắt nội dung chính và chuẩn bị tốt cho bài học trên lớp.
Chúng tôi tập trung vào việc trình bày những ý chính, phân tích sâu sắc các yếu tố nghệ thuật và cung cấp những kiến thức bổ trợ cần thiết để bạn hiểu rõ hơn về tác phẩm này.
Đọc trước văn bản Vịnh khoa thi Hương; tìm hiểu, ghi chép lại những thông tin về nhà thơ Trần Tế Xương và bối cảnh lịch sử cuối thế kỉ XIX giúp cho việc đọc hiểu bài thơ này.
| Bài thơ ghi lại cảnh “nhập trường” vừa ghi lại cảnh lễ xướng danh qua đó nói lên tâm trạng đau đớn, chua xót của nhà thơ trước hiện thực mất nước, giao thời nhốn nháo, nhố nhăng. |
(trang 42, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Đọc trước văn bản Vịnh khoa thi Hương; tìm hiểu, ghi chép lại những thông tin về nhà thơ Trần Tế Xương và bối cảnh lịch sử cuối thế kỉ XIX giúp cho việc đọc hiểu bài thơ này.
Phương pháp giải:
Đọc trước văn bản và tìm hiểu thêm thông tin về tác giả
Lời giải chi tiết:
- Tác giả: Trần Tế Xương (1870- 1907) thường gọi là Tú Xương, quê làng Vị Xuyên, Mỹ Lộc, Nam Định. Sống 37 năm chỉ đỗ tú tài nhưng sự nghiệp thơ ca của ông trở thành bất tử. Sáng tác của ông gồm 2 mảng: trữ tình và trào phúng. - Bối cảnh lịch sử: Vào những năm 60 của thế kỉ XIX, Việt Nam rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng. Các cuộc khởi nghĩa của nông dân lại tiếp tục bùng nổ dữ dội trong những năm cuối thế kỉ XIX.
Xem thêm cách soạn khác
Câu 1 (trang 43, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Hãy nêu chủ đề và bố cục bài thơ Vịnh khoa thi Hương của Trần Tế Xương.
Phương pháp giải:
Đọc, tìm chủ đề và chia bố cục
Lời giải chi tiết:
Chủ đề | Những cảnh chướng tai, gai mắt ở trường thi phản ánh tình trạng suy đồi của Nho học và nỗi lòng đau xót, phẫn uất của tác giả. |
Bố cục | - Hai câu đề: Giới thiệu về kì thi - Hai câu thực: Cảnh tượng khi đi thi - Hai câu luận: Những ông to bà lớn đến trường thi - Hai câu kết: Thái độ phê bình của nhà thơ với kì thi |
Xem thêm cách soạn khác
Câu 2 (trang 43, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Xác định các đối tượng trào phúng mà bài thơ hướng tới. Thái độ của tác giả đối với các đối tượng đó được thể hiện như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
- Các đối tượng: giám khảo coi thi, sĩ tử đi thi.
- Thái độ: mỉa mai, châm biếm nhưng đến hai câu thơ cuối chuyển sang giọng điệu trữ tình
Xem thêm cách soạn khác
Câu 3 (trang 43, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Hai câu thơ đề cho thấy kì thi có gì đặc biệt?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ hai câu thơ đầu
Lời giải chi tiết:
- Hai câu thơ mở đầu có tính tự sự, nhằm kể lại cách thức tổ chức ô hợp kì thi: trường Nam thi lẫn với trường Hà.
- Dự báo tính chất không nghiêm túc, nhấn mạnh sự nhốn nháo, lộn xộn của trường thi.
Xem thêm cách soạn khác
Câu 4 (trang 43, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Phân tích ý nghĩa trào phúng của nghệ thuật sử dụng phép đối, nghệ thuật sử dụng ngôn từ ở hai câu thực và hai câu luận của bài thơ.
Phương pháp giải:
Đọc và phân tích hai câu thực và hai câu luận
Lời giải chi tiết:
- Những nhân vật trọng tâm của trường thi - sĩ tử và quan trường - được khắc hoạ rất sắc nét, bộc lộ tính cách kỳ thi và tính chất xã hội.
- Nghệ thuật đảo ngữ đã vẽ nên hình ảnh người thí sinh lôi thôi với những chai lọ trên vai thật là xốc xếch.
- Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu luận là “đối”. Đối lập với hình ảnh sĩ tử và quan trường là hình ảnh quan sứ và bà đầm.
- Biện pháp đảo ngữ kết hợp với nghệ thuật đối đã được vận dụng một cách triệt để, tạo nên sức mạnh đả kích, châm biếm dữ dội, sâu cay.
- Ngôn ngữ có tính chất khẩu ngữ, trong sáng, giản dị nhưng giàu sức biểu cảm.
=> Bốn câu thơ vạch trần sự nhếch nhác, tùy tiện của khoa cử lúc bấy giờ. Đồng thời ngầm thể hiện nỗi xót xa chua chát của nhà thơ và người đọc.
Xem thêm cách soạn khác
Câu 5 (trang 43, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Xác định sắc thái giọng điệu của tác giả trong hai câu kết. Qua hai câu kết cũng như cả bài thơ, có thể thấy được thái độ và nỗi lòng của Trần Tế Xương trước tình cảnh đất nước như thế nào?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ hai câu kết
Lời giải chi tiết:
- Sắc thái: trữ tình có tác dụng lay tỉnh lương tâm, lương tri của các sĩ tử.
- Tế Xương thấy rõ sự nhục nhã của hoàn cảnh, của thân phận mà căm ghét bọn giặc ngoại bang. Nhắc nhở đừng quên nỗi nhục mất nước.
Xem thêm cách soạn khác
Câu 6 (trang 43, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Theo em, sự kết hợp giữa cảm xúc trào phúng và trữ tình đã giúp nhà thơ thể hiện được điều gì?
Phương pháp giải:
Trả lời theo ý hiểu
Lời giải chi tiết:
Sự kết hợp giữa cảm xúc trào phúng và trữ tình đã giúp nhà thơ thể hiện được một cách trực tiếp các tâm tư, tình cảm, cảm xúc của nhà thơ Tế Xương trước hoàn cảnh nước nhà.
Xem thêm cách soạn khác
Bài thơ Vịnh khoa thi Hương của Chu Mạnh Tấn là một tác phẩm tiêu biểu trong dòng thơ trào phúng, châm biếm của văn học Việt Nam thời trung đại. Bài thơ không chỉ thể hiện tài năng thơ ca của tác giả mà còn phản ánh sâu sắc những bất công, tiêu cực trong xã hội thi cử lúc bấy giờ.
Bài thơ Vịnh khoa thi Hương miêu tả chân thực và sinh động cảnh tượng khoa thi Hương với những gian lận, hối lộ, và sự bất công đối với những người nghèo khó. Tác giả đã sử dụng những hình ảnh ẩn dụ, mỉa mai để vạch trần sự giả dối và thối nát của giới quan lại.
Bài thơ Vịnh khoa thi Hương sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật đặc sắc:
Bài thơ Vịnh khoa thi Hương có ý nghĩa tố cáo mạnh mẽ những bất công, tiêu cực trong xã hội thi cử thời trung đại. Bài thơ cũng thể hiện lòng trắc ẩn, sự đồng cảm của tác giả đối với những người nghèo khó, những người bị áp bức, bóc lột.
Bài thơ Vịnh khoa thi Hương nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của sự công bằng, chính trực trong mọi lĩnh vực của đời sống. Chúng ta cần phải đấu tranh chống lại những hành vi gian lận, hối lộ, và xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ.
| Từ khóa | Giải thích |
|---|---|
| Trào phúng | Biện pháp nghệ thuật sử dụng giọng điệu mỉa mai, châm biếm. |
| Ẩn dụ | Sử dụng hình ảnh để ám chỉ một sự vật, hiện tượng khác. |
| Đối lập | Đặt hai sự vật, hiện tượng trái ngược nhau để làm nổi bật. |
Hy vọng bản soạn bài Vịnh khoa thi Hương này sẽ giúp các bạn học sinh hiểu rõ hơn về tác phẩm và đạt kết quả tốt trong học tập. Hãy truy cập tusach.vn để xem thêm nhiều tài liệu học tập hữu ích khác!
Tải sách PDF tại TuSach.vn mang đến trải nghiệm tiện lợi và nhanh chóng cho người yêu sách. Với kho sách đa dạng từ sách văn học, sách kinh tế, đến sách học ngoại ngữ, bạn có thể dễ dàng tìm và tải sách miễn phí với chất lượng cao. TuSach.vn cung cấp định dạng sách PDF rõ nét, tương thích nhiều thiết bị, giúp bạn tiếp cận tri thức mọi lúc, mọi nơi. Hãy khám phá kho sách phong phú ngay hôm nay!
Sách kỹ năng sống, Sách nuôi dạy con, Sách tiểu sử hồi ký, Sách nữ công gia chánh, Sách học tiếng hàn, Sách thiếu nhi, tài liệu học tập