Soạn bài Trở gió SGK Ngữ văn 7 tập 1 Kết nối tri thức - chi tiết

Câu 1

Câu 1 (trang 46 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Gió chướng được tác giả miêu tả qua những chi tiết, hình ảnh nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các đoạn viết về gió chướng theo gợi ý:

- Âm thanh của gió được tác giả miêu tả như thế nào?

- Tác giả đã sử dụng những từ ngữ, hình ảnh nào để làm nổi bật “tính cách”, “tâm trạng”, “cảm xúc” của gió chướng?

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Nhà văn đã sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa để miêu tả gió chướng, làm cho gió chướng hiện lên sống động, giống như con người: hơi thở gió rất gần; âm thanh ấy sẽ sàng từng giọt tinh tang, thoảng và e dè, như ai đó đứng đằng xa ngoắc tay nhẹ một cái, như đang ngại ngần không biết người xưa có còn nhớ ta không; mừng húm; hừng hực; dạt dào; cồn cào; nồng nhiệt; dịu dàng…

- Gió chướng được tác giả miêu tả qua những chi tiết, hình ảnh:

+ Mới đầu thì gió nhẹ nhàng, e dè thông qua âm thanh chuông gió “âm thanh từng giọt tinh tang, thoảng và e dè”.

+ Về sau gió thành dòng, vội vàng, gấp rút. Gió mạnh cồn cào, nồng nhiệt mà cũng “thiệt dịu dàng”.

Gió chướng được tác giả miêu tả qua những chi tiết, hình ảnh:

• hơi thở gió rất gần;
• âm thanh ấy sẽ càng từng giọt tinh tang, thoảng và e dè, như ai đó đứng đằng xa ngoắc tay nhẹ một cái, như đang ngại ngần không biết người xưa có còn nhớ ta không;
• mừng húm;
• hừng hực, dạt dào;
• Cồn cào. Nồng nhiệt. Mà thiệt dịu dàng

Câu 2

Câu 2 (trang 46 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Hãy chỉ ra những biểu hiện của tâm trạng “lộn xộn, ngổn ngang” ở nhân vật “tôi” khi gió chướng về. Theo em, lí do nào khiến nhân vật “tôi” luôn mong ngóng, chờ đợi gió chướng?

Phương pháp giải:

Đọc lại đoạn thứ hai và thứ ba của văn bản để tìm ý và trả lời

Lời giải chi tiết:

Cách 1

- Biểu hiện của tâm trạng “lộn xộn, ngổn ngang” ở nhân vật “tôi”:

+ Vừa mừng vừa bực: "mừng rồi đó, bực rồi đó"

+ Vương vấn những nỗi buồn khó tả.

+ Lo sợ khi nghĩ về sự chảy trôi của thời gian: "sắp già thêm một tuổi, mỗi lần gió về lại cảm giác mình mất một cái gì đó không rõ ràng, không giải thích được"

+ Khẩn trương trong tất cả những hành động của mình.

- Lí do khiến nhân vật “tôi” luôn mong ngóng, chờ đợi gió chướng:

+ Khi gió về, lũ con nít nhảy cà tưng, mừng vì sắp được quần áo mới.

+ Mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch.

+ Gió chướng về đồng nghĩa với gió Tết.

+ Gợi nhắc đến quê hương, gắn liền với quê hương.

- Những biểu hiện của tâm trạng "lộn xộn, ngổn ngang" ở nhân vật “tôi” khi gió chướng về:

+ Mừng vui khi gió chướng về vì gió chướng về là sắp đến Tết, được sắm quần áo mới.

+ Bực bội, buồn khi gió về bởi gió chướng về là già thêm một tuổi, cảm giác như mất đi một cái gì đó.

- Lí do khiến nhân vật “tôi” luôn mong ngóng, chờ đợi gió chướng là mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch.

- Những biểu hiện của tâm trạng “lộn xộn, ngổn ngang” ở nhân vật “tôi” khi gió chướng về: Mừng đó, rồi bực đó; Tôi cũng buồn, buồn muốn chết; Cảm giác mình mất một cái gì đó không rõ ràng, không giải thích được, như ai đó đuổi theo đằng sau.

- Lí do khiến nhân vật “tôi” luôn mong ngóng, chờ đợi gió chướng:

• Sự chờ đợi đã thành thói quen thời thơ dại: Lũ con nít nhảy cà tưng, háo hức vỗ tay cười, vậy là gần được sắm quần áo, dép mới rồi.
• Gió chướng là gió Tết.
• Gió chướng cũng là khi mùa lúa cũng vừa chín tới.
• Gợi nhớ về quê hương.

Câu 3

Câu 3 (trang 46 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Vì sao tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch”?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ đoạn văn thứ tư để tìm ý và trả lời.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch” bởi vì khi gió chướng về cũng là lúc những nông sản bước vào vụ thu hoạch. Lúa thì chín tới, mía cũng kịp già, vú sữa đến độ chín rộ, dưa hấu cũng đủ già để thu hoạch

- Tác giả khẳng định “mùa gió chướng cũng là mùa thu hoạch” là bởi khi gió chướng về: 

+ là lúc lúa vừa chín tới, hi vọng rực lên theo màu lúa.

+ mía già, ngọt nước và trĩu, cầm khúc mía trên tay nghe nặng trịch.

+ vú sữa chín cây lúc lỉu, căng bóng.

+ dưa hấu chín.

Gió chướng vào mùa thì lúa cũng vừa chín tới, hi vọng rực lên theo màu lúa. Mùi thơm rơm ràn rụa thổi ngang đồng, nỗi buồn lo của má tan không thành tiếng, tan mau như sương.

Liếp mía đặt từ hồi tháng Hai, tháng Ba, đợi gió ngả mới chịu già, nước ngọt và trĩu.

Vú sữa chín cây lúc lỉu, căng bóng…

Còn dưa hấu nữa…

Câu 4

Câu 4 (trang 47 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Câu văn cuối cùng của văn bản gợi cho em suy nghĩ gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ câu văn cuối, kết hợp với nội dung văn bản và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Câu văn cuối bài gợi cho em suy nghĩ về tình yêu quê hương của tác giả. Khi đi xa, tác giả vẫn thấy trong siêu thị chất đầy những dưa hấu, dưa kiệu, dưa hành, bánh chưng, bánh tét, ... Đó là những món ăn truyền thống. Thế nhưng, tác giả vẫn thấy thiếu mùa gió chướng, thiếu gió chướng tức là thiếu hương vị quê hương xứ sở.

Câu văn cuối của văn bản: “Ở đó, siêu thị chất đầy dưa hấu, dưa hành, dưa kiệu, bánh chưng, bánh tét, liệu ở đó có ai bán một mùa gió cho tôi?” gợi cho em suy nghĩ về một cái Tết ấm no, đủ đầy nơi phố thị xa hoa. Tuy nhiên ở nơi xa hoa đó lại không có những kí ức tuổi thơ, không có mùa gió chướng mà nhân vật tôi vẫn mong đợi. Qua đó người đọc thấy được nỗi nhớ quê hương lúc nào cũng thường trực ở nhân vật tôi.

Câu văn cuối cùng của văn bản gợi về tình cảm dành cho quê hương của tác giả. Dù xã hội ngày càng phát triển, nhưng nhà văn vẫn nhớ về quê hương, nơi lưu giữ những kỉ niệm đẹp đẽ của mình.

Câu 5

Câu 5 (trang 47 SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Nêu cảm nhận của em về tình cảm, cảm xúc của tác giả được thể hiện trong văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, xác định chủ đề văn bản và trình bày cảm xúc của mình.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Tình cảm với gió chướng cũng chính là tình cảm của tác giả với quê hương. Đó là tình yêu, sự gắn bó tha thiết với con người, cảnh sắc quê hương và tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, có khả năng cảm nhận được những thay đổi rất nhỏ, rất khẽ khàng của tạo vật cũng như của tâm trạng con người mỗi khi gió chướng về

Qua văn bản văn bản Trở gió (Nguyễn Ngọc Tư) người đọc hình dung được sự thay đổi của cảnh vật dịp cuối năm và cũng thấy được sự thay đổi trong cách cảm, cách nghĩ của con người. Thông qua cách cảm nhận đó chúng ta tình yêu quê hương, đất nước tha thiết của tác giả. Phải yêu quê hương, nặng lòng với quê hương thì mới có những cảm nhận sâu sắc, tỉ mỉ đến như vậy.

Tác giả đã bộc lộ tình yêu quê hương tha thiết, sâu sắc cũng như một tâm hồn tinh tế, nhạy cảm trước sự thay đổi của thiên nhiên.