Thư Giãn Và Nhận Biết - Pháp Thiền Chánh Niệm Cho Tâm Sáng Tỏ, Tự Tin Và Trí Tuệ
Cuốn sách mỏng này được biên soạn với mục đích hỗ trợ những người thực hành thiền theo phương pháp nguyên thủy mà Đức Phật đã truyền dạy – một quá trình khám phá bản chất của thực tại, không giới hạn trong thời gian thiền tọa mà còn lan tỏa trong từng khoảnh khắc của cuộc sống thường nhật.
“Thiền quan trọng đến mức chúng ta cần thực hành mọi lúc”, Sayadaw U Tejaniya thường nhấn mạnh. Thiền sư hiện đại đến từ Myanmar này chia sẻ cách sử dụng chính những khoảnh khắc bình dị nhất trong cuộc sống hàng ngày làm động lực cho sự tỉnh thức.
Sayadaw U Tejaniya đã có đóng góp to lớn khi giới thiệu một phương pháp rõ ràng và thực tế để sống tỉnh thức, liên tục tìm hiểu sâu sắc hơn về bản chất tự nhiên của thân và tâm, đồng thời cho phép chúng ta, ở bất kỳ thời điểm nào, chiêm nghiệm nguồn gốc tinh tế nhất của hạnh phúc và khổ đau.
Đây là một phương pháp khai sáng con người ngay cả khi họ đang giặt giũ, sử dụng thang máy, trò chuyện, thưởng trà, hay đơn giản chỉ là hít thở một cách có ý thức. Bằng cách này, mỗi hoạt động sống, dù nhỏ bé đến đâu, cũng có thể soi sáng cách chúng ta tự tạo ra khổ đau và từ đó tìm cách chấm dứt nó.
Ba mươi mốt bài hướng dẫn thiền hàng ngày trong cuốn sách này được xây dựng dựa trên những hướng dẫn mà Sayadaw sử dụng để khởi đầu một ngày mới trong các khóa thiền. Mục tiêu là củng cố những thói quen lành mạnh của việc nhận biết và thẩm sát liên tục, giúp mọi người có thể tự nhiên áp dụng chúng vào cuộc sống sau khi kết thúc khóa thiền. Chính việc ứng dụng quá trình này vào từng hoàn cảnh riêng biệt của mỗi cá nhân sẽ mang lại sự tiến bộ thực sự.
Doug McGill
Trích đoạn sách hay:
CON ĐƯỜNG CỦA TRÍ TUỆ
Nguyên tắc 1 - Nỗ lực đúng : Kiên trì một cách thư giãn
… Trong giáo lý của Đức Phật, suy nghĩ được xem là giác quan thứ sáu. Mỗi khi một cảm giác được tiếp nhận, một “giác quan” – tức một “cánh cửa” cảm giác (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, tâm) – tiếp xúc với một đối tượng (cảnh tượng, âm thanh, mùi, vị, xúc chạm, suy nghĩ). Mỗi sự tiếp xúc ở mỗi giác quan khởi sinh một khoảnh khắc ý thức, khi đó đối tượng được nhận biết.
Nỗ lực để duy trì nhận biết không đòi hỏi quá nhiều năng lượng. Việc nhận biết không khó, điều khó là duy trì sự nhận biết liên tục! Bạn không cần phải biết mọi chi tiết về trải nghiệm của mình. Chỉ cần tỉnh thức và nhận biết về điều bạn đang nhận biết.
Điều quan trọng là bạn không nên gắng sức, ví dụ như cố gắng tập trung vào một đối tượng hay cố tạo ra một trạng thái tâm lý dễ chịu. Nỗ lực quá mức khiến chúng ta kiệt sức. Hãy bảo tồn năng lượng để bạn có thể duy trì thực hành trong suốt cả ngày…
Nguyên tắc 2 - Cái thấy đúng : Tâm là tự nhiên, không phải “Tôi”
… Tâm không phải là một bản thể (self). Tâm không mang tính cá nhân, không phải tôi, hay của tôi. Không có ai ở đó. Đây là góc nhìn đúng, và chúng ta thực hành để ngộ ra điều đó.
Góc nhìn đúng cần hiện diện trong tâm thậm chí trước cả sự nhận biết, bởi nếu sự nhận biết thiếu góc nhìn đúng, bạn sẽ bị dính mắc vào tham, sân và si. Khi chúng ta nhìn nhận “điều đang là” một cách chân thực thông qua việc thực hành nhận biết với góc nhìn đúng, trí tuệ bắt đầu phát triển. Điều này giúp chúng ta hình dung rõ ràng về cách mọi thứ đang tồn tại, vốn là bản chất của thực tại mà Đức Phật đã chỉ ra. Đây là cách để phát triển góc nhìn đúng.
Thế giới quan đã được định hình và củng cố bởi những điều kiện và thói quen của chúng ta cho rằng tiến trình của tâm và thân này là “tôi”. Tôi đang nhìn “tôi”. Tôi biết “tôi”. Nhưng, chúng ta không thể thiền để phát triển trí tuệ với góc nhìn này. Nếu chúng ta coi thân hay tâm là “tôi”, thì tham, sân và si sẽ nảy sinh. Nếu chúng ta nghĩ rằng mình đang có một trải nghiệm tốt đẹp, chúng ta sẽ bắt đầu dính chấp vào trải nghiệm đó và cố gắng tạo ra thêm những điều tương tự; đó là tham. Nếu chúng ta cho rằng mình đang có một trải nghiệm tồi tệ, chúng ta sẽ bắt đầu chối bỏ, né tránh, hoặc đẩy nó ra xa; đó là sân. Nếu tâm bị phân tán và bỏ lỡ mọi thứ, hoặc bận rộn lý giải và bào chữa cho những ham muốn hay ghét bỏ của chúng ta, đó là si…
Tác giả:
Sayadaw U Tejaniya là một thiền sư nổi tiếng người Myanmar, được biết đến với phương pháp dạy thiền hiện đại và sáng tạo. Nhờ được học thiền vipassana từ nhỏ với cố thiền sư Shwe Oo Min, Ngài đã áp dụng thiền để thẩm sát, thấu hiểu và vượt qua những khó khăn của cuộc sống thế tục khi trưởng thành. Do đó, phương pháp của Ngài không tập trung vào các hình thức thiền tọa hay thiền hành, mà nhấn mạnh vào tâm nhận biết nhẹ nhàng, liên tục trong mọi tình huống của cuộc sống thường nhật. Ngài chính thức xuất gia năm 1996 và hiện đang giảng dạy tại trung tâm thiền Shwe Oo Min tại Yangon, Myanmar.
```
