Thoại Ngọc Hầu: Cuộc Đời và Sự Nghiệp Qua Các Nghiên Cứu
Thoại Ngọc Hầu là một trong những danh tướng kiệt xuất của lịch sử Việt Nam. Ông nổi tiếng với tài năng quân sự, được xem là “công thần vọng các” và có đóng góp quan trọng trong việc phò tá Nguyễn Ánh, khôi phục Gia Định và thu phục đất Nghệ An. Bên cạnh đó, ông còn có công trấn thủ và bảo vệ vững chắc biên cương phía Bắc trong những năm đầu triều Gia Long. Đặc biệt, Thoại Ngọc Hầu ba lần đảm nhận trọng trách Bảo hộ Cao Miên, được vua Minh Mạng đánh giá cao về uy đức, góp phần củng cố biên giới quốc gia.
Không chỉ là một nhà quân sự tài ba, Thoại Ngọc Hầu còn là một nhà ngoại giao xuất sắc. Ông đã bảy lần được cử đi sứ sang Xiêm, ít nhất hai lần sang Lào, thành công trong việc thuyết phục vua Xiêm và các bộ tộc Lào hỗ trợ Nguyễn Vương vượt qua những giai đoạn khó khăn, tạo tiền đề cho quá trình mở rộng lãnh thổ về phía Bắc. Song song với đó, ông còn là một nhà kinh tế có tầm nhìn chiến lược, đóng vai trò then chốt trong việc đào kênh Vĩnh Tế, kênh Thoại Hà, thu hút dân cư đến khai khẩn, biến vùng đất Châu Đốc từ một vùng “cỏ hoang bát ngát” trở thành một khu vực dân cư sầm uất với “ruộng vườn bao quanh chân núi, hơi lam tuôn cuốn lẫn khói nấu cơm, chùa chiền trên chót hương tỏa mây lồng, thật không kém gì phong cảnh trung châu”. Trong suốt cuộc đời, dấu ấn của Thoại Ngọc Hầu đã in sâu trên khắp mọi miền đất nước, từ Cao Miên đến Vạn Tượng, Xiêm La.
Nghiên Cứu Về Thoại Ngọc Hầu: Từ Cuốn Biên Khảo Đầu Tiên Đến Những Phát Hiện Mới
Năm 1972, cuốn sách biên khảo đầu tiên về Thoại Ngọc Hầu, mang tênThoại Ngọc Hầu với công cuộc khai phá miền Hậu Giangcủa học giả Nguyễn Văn Hầu, đã được xuất bản và nhận được lời bình giá cao từ nhà nghiên cứu Bửu Kế: “Sự phong phú của sách khiến không còn ai có thể viết về vấn đề nầy làm gì nữa”. Lời nhận xét này thể hiện sự tâm huyết, nỗ lực và thành công lớn của học giả Nguyễn Văn Hầu trong quá trình thu thập và biên soạn tài liệu.
Tuy nhiên, lời nhận xét đó không đồng nghĩa với việc mọi khía cạnh về Thoại Ngọc Hầu đã được làm sáng tỏ hoàn toàn. Bởi lẽ, khoa học là một hành trình khám phá không ngừng. Hơn bốn mươi năm sau, nhà nghiên cứu trẻ Trần Hoàng Vũ giới thiệu đến độc giả cuốn biên khảo thứ hai về Thoại Ngọc Hầu với tựa đềThoại Ngọc Hầu qua những tài liệu mới. Để hoàn thành cuốn sách này, tác giả đã dành nhiều thời gian và công sức để tìm kiếm những tài liệu mới, rải rác trong biên niên sử hoàng gia Xiêm, Cao Miên, các công trình du khảo của người phương Tây, và các bài văn bia liên quan đến Thoại Ngọc Hầu ở khắp mọi nơi.
Kế thừa những thành tựu nghiên cứu trước đây, kết hợp với nguồn tài liệu mới được thu thập, tác giả đã đính chính và bổ sung nhiều thông tin quan trọng về cuộc đời và sự nghiệp của Thoại Ngọc Hầu, tạo nên một cuốn biên khảo công phu và hấp dẫn.
Lời Giới Thiệu Của Nhà Xuất Bản
Trân trọng những nỗ lực và tâm huyết của nhà nghiên cứu trẻ Trần Hoàng Vũ, Nhà xuất bản Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh xin giới thiệu đến bạn đọc cuốn sáchThoại Ngọc Hầu qua những tài liệu mới. Chúng tôi hy vọng rằng cuốn sách đầu tay của tác giả sẽ nhận được sự đón nhận và những ý kiến đóng góp quý báu từ độc giả gần xa, góp phần làm phong phú thêm những hiểu biết của chúng ta về lịch sử dân tộc.
NHÀ XUẤT BẢN TỔNG HỢP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
