Soạn bài Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen SGK Ngữ Văn 7 tập 1 Chân trời sáng tạo - siêu ngắn

Câu 1 (trang 59, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Em có thể tham khảo sách báo, internet hoặc dựa vào hiểu biết của em

Lời giải chi tiết:

- Bài ca dao 1:

Hoa sen nở đẹp trong đầm

Mùi hương tinh khiết âm thầm tỏa bay

Yêu thương vun bón tháng ngày

Nay hoa hé nhụy lòng đầy nao nao

- Bài ca dao 2:

Xin cho sen sắc ngọt ngào

Ơn đời mưa nắng dạt dào tinh khôi

Tiếng cười luôn thắm trên môi

Dáng thanh tâm tịnh, đứng ngồi thoảng hương

- Bài ca dao 3:

Sen ơi giữ lấy tram đường

Gần bùn nhưng chẳng thấm vương mùi bùn

Nghĩa ân ghi nhớ bồi vun

Giàu sang không chuộng, khốn cùng chẳng khinh

Câu 2 (trang 59, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Em có thể vẽ tranh hoặc viết một đoạn văn

Lời giải chi tiết:

- Bức tranh:

⁄^

- Viết đoạn văn:

Bằng ngôn từ trong sáng, giản dị nhất, bài ca dao làm nổi bật hình ảnh bông sen thơm ngát, đang nở trên đầm lầy. Bông sen đơn sơ, chân chất như người dân lao động mang nét đẹp bình dị, thôn dã, lúc nào cũng ngan ngát tỏa hương, một thứ hương thơm đặc biệt tinh khiết không pha lẫn mùi vị nào khác dù hoa sen trong đầm. Đầm lầy càng u tối, thối tha thi bóng hoa lại càng đẹp đẽ, sáng chói. Thông qua bài ca dao, hình ảnh của người dân lao động Việt Nam hiện lên một cách tự nhiên, hợp lý đến tài tình. Tâm hồn của mỗi con người được ví như một bông hoa thơm ngát, dù sống ở đâu, trong hoàn cảnh nào cũng giữ riêng cho mình nét trong trắng, thanh cao nguyên vẹn.

Câu 1 (trang 60, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “Câu thứ hai…vừa mới nở”

Lời giải chi tiết:

- Ý kiến: “miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen để chứng minh cho câu thứ nhất”

- Lí lẽ 1: “quan sát từ ngoài vào trong, rất tự nhiên, hợp lí”

+ Bằng chứng 1: “Từ “lá xanh” qua “bông trắng” đến “nhị vàng”

- Lí lẽ 2: “nhấn mạnh sự đa dạng nhiều thành phần và màu sắc đáng chú ý của cây sen”

+ Bằng chứng 2: “Từ “lại” được dùng rất đắt”

- Lí lẽ 3: “một bông hoa sen vừa mới nở”

+ Bằng chứng 3: “Từ “chen” nói lên sự kết chặt giữa hoa và nhị”

Câu 2 (trang 61, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “Nhân dân lao động…từ ngàn đời nay”

Lời giải chi tiết:

Hình ảnh hoa sen trong nhiều bài ca dao khác nhằm phản ánh trung thực lẽ sống cao đẹp của người Việt Nam từ ngàn đời nay.

Câu 1 (trang 61, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “Trước hết, vẻ đẹp…hôi tanh mùi bùn”

Lời giải chi tiết:

Câu 2 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản từ “Trước hết, vẻ đẹp của sen…hôi tanh mùi bùn”

Lời giải chi tiết:

Câu ca dao mở đầu, tác giả dân gian sử dụng cụm từ "trong đầm" để làm giảm sự tuyệt đối hóa vẻ đẹp của sen, khiến vẻ đẹp ấy trở nên gần gũi, thuyết phục hơn.

Cách miêu tả của tác giả dân gian rất tinh tế, đi từ "lá xanh" đến "bông trắng", rồi "nhị vàng", như một cái nhìn quan sát từ ngoài vào trong, làm nổi bật vẻ đẹp tự nhiên, hài hòa của sen.

Câu thứ ba là câu chuyển ý quan trọng, báo hiệu sự chuyển đổi từ tả thực sang nghĩa bóng, từ vẻ đẹp của sen sang hình ảnh con người, thể hiện những triết lý nhân sinh sâu sắc.

Câu cuối cùng, hình ảnh "gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn" tượng trưng cho người quân tử sống thanh cao, dù ở hoàn cảnh khó khăn vẫn giữ được phẩm chất tốt đẹp.

Câu 3 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản để nắm được mục đích và nội dung chính của văn bản

Lời giải chi tiết:

- Mục đích: thuyết phục người đọc về vẻ đẹp của hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen

- Nội dung chính: Nhấn mạnh, khẳng định tầng nghĩa trực tiếp và tầng nghĩa biểu tượng của hình ảnh hoa sen trong bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen

Câu 4 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Lời giải chi tiết:

- Không thể vì sẽ làm xáo trộn mạch lập luận của văn bản, gây khó tiếp nhận cho người đọc

- Tác dụng: giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận, nắm bắt lập luận của văn bản, từ đó làm tăng sức thuyết phục của văn bản

Câu 5 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý từ ngữ

Lời giải chi tiết:

- Phương thức biểu đạt: nghị luận

- Mục đích: nhận xét, lí lẽ nhằm thuyết phục người đọc về vẻ đẹp của sen trong bài ca dao

- Sử dụng câu văn khẳng định

- Nêu lên các ý kiến, lí lẽ và dẫn chứng để chứng minh cho ý kiến

Câu 6 (trang 62, SGK Ngữ văn 7, tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ bài ca dao và văn bản trên, hãy nêu cảm nhận của em

Lời giải chi tiết:

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

Từ bao đời nay, nét trong sáng cao đẹp, phẩm chất đáng quý của con người Việt Nam luôn được ca ngợi. Qua tục ngữ, ca dao ta thấy hiện lên từng nét đẹp của tâm hồn giúp ta hiểu được chân giá trị của con người. Bằng ngôn từ trong sáng, giản dị nhất, bài ca dao làm nổi bật hình ảnh bông sen thơm ngát, đang nở trên đầm lầy nước đọng. Bông sen đơn sơ chân chất như người dân lao động mang nét đẹp bình dị, thôn dã lúp nào cũng ngan ngát. Hương thơm đặc biệt tinh khiết không pha lẫn một vị nào khác dù hoa sen ở trong đầm. Đầm lầy càng u tối, hôi hám thì bông sen càng đẹp đẽ sáng tươi. Thông qua bài ca dao, hình ảnh của con người Việt Nam hiện lên một cách thật tự nhiên, hợp lí đến tài tình. Tâm hồn của mỗi con người được ví như một bông hoa thơm ngát dù sống ở đâu, trong hoàn cảnh nào cũng giữ riêng cho mình nét trong trắng, thanh cao nguyên vẹn.