Gió lạnh đầu mùa - Thạch Lam

Gió lạnh đầu mùa - Một kiệt tác của Thạch Lam

Truyện ngắn 'Gió lạnh đầu mùa' là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà văn Thạch Lam, được sáng tác năm 1937. Tác phẩm khắc họa một cách tinh tế cuộc sống nghèo khó, nhưng đầy tình người của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám.

Với lối văn giản dị, giàu cảm xúc, Thạch Lam đã thành công trong việc tái hiện bức tranh làng quê Việt Nam với những hình ảnh gần gũi, quen thuộc.

Gió lạnh đầu mùa - Thạch Lam bao gồm tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm cùng sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp các em học tốt môn văn 6

Tác giả

1. Tiểu sử

- Thạch Lam (1910 – 1942) sinh ra và học tập tại Hà Nội nhưng thuở nhỏ sống ở phố huyện Cẩm Giàng - Hải Dương.

- Sau khi đỗ Tú tài, ông thôi học về làm báo với anh và gia nhập Tự lực văn đoàn.

- Là người thông minh, trầm tĩnh, điềm đạm, đôn hậu và rất tinh tế.

2. Sự nghiệp văn học

a. Quan điểm sáng tác

Theo Thạch Lam văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực, nó tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm của con người. Ông quan niệm: “Đối với tôi văn chương không phải là một cách đem đến cho người đọc sự thoát ly hay sự quên, trái lại văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo và thay đổi một cái thế giới giả dối và tàn ác, làm cho lòng người được thêm trong sạch và phong phú hơn".

b. Tác phẩm chính

- Ông để lại các tác phẩm tiêu biểu như: “Gió đầu mùa” (1937), “Nắng trong vườn”(1938), “Sợi tóc” (1942), “Ngày mới” (1939), “Theo dòng” (1941), “Hà Nội ba sáu phố phường” (1943), ...

c. Phong cách nghệ thuật

- Sáng tác thường hướng vào cuộc sống cơ cực của những người dân thành thị nghèo và vẻ đẹp nên thơ của cuộc sống thường nhật.

- Cốt truyện đơn giản thuộc hoặc không có cốt truyện.

- Thạch Lam đi sâu vào thế giới nội tâm nhân vật.

- Có sự hòa quyện tuyệt vời giữa hai yếu tố hiện thực và lãng mạn, tự sự và trữ tình.

Sơ đồ tư duy nhà văn Thạch Lam:

Thạc Sĩ Lem: Văn học không chỉ là kỹ thuật mà còn là một phương tiện để thể hiện những giá trị tinh thần sâu sắc, tác động mạnh mẽ đến tư tưởng và tình cảm của con người.
Ông quan niệm: “Đối với tôi, văn chương không phải là một cách đem đến cho lợi ích.”
Ông đề lại các tác phẩm tiêu biểu như: “Gió đầu mùa” (1957), “Nắng trong vườn”.
Các tác phẩm của ông có cốt truyện đơn giản hoặc thậm chí không có cốt truyện.
Có sự hòa quyện tuyệt vời giữa hai yếu tố hiện thực và lãng mạn, tự sự và trữ tình trong các tác phẩm của ông.

Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- Trích trong tập Gió lạnh đầu mùa, in trong Văn chương Tự lực văn đoàn, tập ba, NXB giáo dục, Hà Nội, 2001.

b. Bố cục:3 phần

+ Phần 1 (Từ đầu đến rơm rớm nước mắt): Cảnh sinh hoạt trong gia đình Sơn ngày gió đầu mùa.

+ Phần 2 (Tiếp đến ấm áp vui vui): Cảnh hai chị em Sơn cùng vui chơi và chia sẻ áo ấm cho Hiên.

+ Phần 3 (Còn lại): Sự lo lắng của Sơn và cảnh mẹ Hiên trả lại áo.

c. Tóm tắt

Một ngày đầu đông, hai chị em Lan và Sơn ra chợ chơi với lũ bạn. Mấy đứa trẻ nhà nghèo lại gần, giương mắt ngắm và trầm trồ quần áo mới của Sơn. Lũ bạn của Sơn ăn mặc rách ruới, da thịt thâm tím. Còn cái Hiên, đứa con gái bên hàng xóm bạn chơi với Lan và Duyên, nó chỉ mặc một manh áo rách tả tơi, đứng co ro bên cột quản. Khi nghe cái Hiên bịu xịu nói ‘hết áo rồi, chỉ còn cái áo này’, Sơn mới chợt nhớ ra mẹ cái Hiên rất nghèo. Sơn động lòng thương, lại gần chị Lan thì thầm. Rồi chị Lan hăm hở chạy về nhà lấy cái áo bông em Duyên đem cho cái Hiên… Vú già biết chuyện. Hai chị em Sơn và Lan lo mẹ đánh đòn, mãi đến chập tối mới dắt tay nhau khép nép về nhà. Mẹ cái Hiên đem áo đến trả. Mẹ Sơn cho mẹ cái Hiên vay năm hào về may áo cho con. Bà nhẹ nhàng, âu yếm ôm hai con vào lòng mà bảo: ‘Hai con tôi quỷ quá, dám tự do lẩy áo đem cho người ta, không sợ mẹ mắng ư?’.

d. Thể loại: truyện ngắn.

e. Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm.

2. Giá trị nội dung và nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Qua câu chuyện cho áo và cho vay tiền mua áo, Thạch Lam ca ngợi những tấm lòng thơm thảo thương yêu nhau, giúp đỡ nhau trong cảnh bần hàn.

b. Giá trị nghệ thuật

Nghệ thuật tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm tinh tế cùng các thủ pháp đối lập, miêu tả tâm lí xuất sắc.

Gió lạnh đầu mùa - Thạch Lam: Phân Tích Chi Tiết và Ý Nghĩa Sâu Sắc

"Gió lạnh đầu mùa" của Thạch Lam là một truyện ngắn xuất sắc, thuộc dòng văn học hiện thực, phản ánh chân thực cuộc sống của người nông dân Việt Nam trong giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám. Tác phẩm không chỉ là một bức tranh về cảnh vật nông thôn mà còn là một lời ca ngợi những phẩm chất cao đẹp của con người lao động.

1. Tóm Tắt Nội Dung Truyện

Truyện kể về cuộc sống của một gia đình nông dân nghèo khó trong một buổi chiều đông lạnh giá. Người ông, người cha và người con trai cùng nhau chuẩn bị bữa cơm tối. Những chi tiết nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày, như việc nhóm lửa, nấu cơm, chuẩn bị thức ăn, được miêu tả một cách tỉ mỉ, chân thực, thể hiện sự gắn bó, yêu thương giữa các thành viên trong gia đình.

2. Phân Tích Nhân Vật

Người ông: Là hình ảnh tiêu biểu cho sự lam lũ, cần cù và đức hy sinh của người nông dân. Ông luôn quan tâm, lo lắng cho gia đình, dù cuộc sống khó khăn đến đâu.
Người cha: Là một người cha tận tụy, yêu thương con cái. Anh luôn cố gắng làm việc để nuôi sống gia đình, dù phải chịu đựng nhiều vất vả.
Người con trai: Là một đứa trẻ ngoan ngoãn, hiểu chuyện. Em luôn giúp đỡ cha và ông trong công việc, thể hiện sự kính trọng và yêu thương đối với gia đình.

3. Nghệ Thuật Miêu Tả

Thạch Lam sử dụng ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc để miêu tả cảnh vật và con người. Ông đặc biệt chú trọng đến việc miêu tả những chi tiết nhỏ nhặt, những cảm xúc tinh tế của nhân vật. Cách miêu tả này giúp cho tác phẩm trở nên chân thực, sống động và gần gũi với người đọc.

4. Ý Nghĩa Của Truyện

"Gió lạnh đầu mùa" không chỉ là một câu chuyện về cuộc sống của người nông dân nghèo khó mà còn là một lời ca ngợi những phẩm chất cao đẹp của con người lao động. Tác phẩm thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của Thạch Lam đối với những người nghèo khổ, bất hạnh. Đồng thời, tác phẩm cũng khẳng định giá trị của tình yêu thương, sự gắn bó gia đình trong cuộc sống.

5. Chủ Đề Chính

Chủ đề chính của truyện là cuộc sống nghèo khó nhưng đầy tình người của người nông dân Việt Nam. Tác phẩm cũng đề cập đến những vấn đề xã hội như sự bất công, sự bóc lột và sự nghèo đói.

6. Liên Hệ Với Các Tác Phẩm Khác Của Thạch Lam

"Gió lạnh đầu mùa" có nhiều điểm tương đồng với các tác phẩm khác của Thạch Lam, như "Hai đứa trẻ" và "Vợ chồng A Phủ". Các tác phẩm này đều phản ánh cuộc sống của người nông dân Việt Nam trong giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám, đồng thời thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của Thạch Lam đối với những người nghèo khổ, bất hạnh.

7. Tại Sao Nên Đọc "Gió lạnh đầu mùa"?

"Gió lạnh đầu mùa" là một tác phẩm văn học kinh điển, có giá trị nghệ thuật và ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Đọc tác phẩm này, bạn sẽ có cơ hội hiểu thêm về cuộc sống của người nông dân Việt Nam trong giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám, đồng thời cảm nhận được vẻ đẹp của tình yêu thương, sự gắn bó gia đình.

Hãy khám phá thêm nhiều tác phẩm văn học Việt Nam khác tại tusach.vn!