Lớp Trứng Vịt (4 – 5 tuổi): Khám phá thế giới qua Dự án V-MTC
Cuốn sách “Lớp Trứng Vịt” dành cho trẻ 4 – 5 tuổi là một phần trong Dự án “Trứng” – Mô hình V – MTC, một phương pháp dạy học chú trọng quá trình, dựa trên dự án. V-MTC, viết tắt của Vân – Mẹ trẻ con, hay Vietnamese – Mother Of Child (Việt Nam – Mẹ của trẻ con), là triết lý nuôi dạy con cái được xây dựng bởi những người mẹ Việt Nam. Mô hình này không ngừng phát triển, mỗi bước đi là một bài học quý giá cho dự án.
Giai đoạn 1: Khơi gợi hứng thú và quan sát
Thông thường, một dự án sẽ bắt đầu bằng việc giáo viên đưa ra một chủ đề nghiên cứu dựa trên nhu cầu, sở thích, khả năng và kinh nghiệm của trẻ. Tuy nhiên, với trẻ dưới 3 tuổi, vốn từ vựng và hiểu biết về thế giới còn hạn chế, việc chia sẻ trải nghiệm cá nhân có thể gặp khó khăn. Do đó, giáo viên sẽ tập trung vào việc tạo ra các hoạt động khơi gợi hứng thú liên quan đến chủ đề đã chọn, tạo cơ hội cho trẻ khám phá. Sau đó, giáo viên dành thời gian quan sát và lắng nghe những nhận xét, cuộc trò chuyện của trẻ để hiểu rõ hơn về suy nghĩ và cảm xúc của các em.
Giai đoạn 2: Khám phá và trải nghiệm
Ở giai đoạn thứ hai của dự án, trẻ em bắt đầu tìm kiếm câu trả lời cho những thắc mắc của mình. Trẻ lớn hơn có thể tìm kiếm thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, trong khi trẻ nhỏ chủ yếu học hỏi thông qua trải nghiệm trực tiếp, sử dụng các giác quan. Giáo viên sẽ lên kế hoạch cho những trải nghiệm ban đầu, đồng thời quan sát và ghi lại các hoạt động của trẻ. Dựa trên những quan sát này, giáo viên sẽ điều chỉnh và cung cấp những trải nghiệm tiếp theo phù hợp với sự khám phá của từng trẻ. Cần lưu ý rằng, ở độ tuổi này, trẻ thường tập trung vào các hoạt động cá nhân hơn là hoạt động nhóm.
Giai đoạn 3: Đánh giá và chia sẻ
Trong giai đoạn cuối cùng của dự án, giáo viên xem xét lại các ghi chép của mình để đánh giá quá trình nghiên cứu của trẻ. Đồng thời, sự tiến bộ của mỗi trẻ cần được chia sẻ với phụ huynh để họ có thể hiểu rõ hơn về những gì con mình đang học và cùng đồng hành với trẻ trong các dự án tiếp theo. Ngay cả những em bé nhỏ tuổi cũng rất hào hứng và tự hào khi được công nhận thành tích của mình. Việc trưng bày sản phẩm hoặc chia sẻ kết quả nghiên cứu trong một buổi tổng kết dự án sẽ là động lực lớn để nuôi dưỡng niềm đam mê khám phá của trẻ.
Tập 5 “Lớp Trứng Vịt” giai đoạn 4 – 5 tuổi tập trung vào các mục tiêu phát triển sau:
- Phát triển nhận thức:
- Trẻ nhận biết nhiều loại trứng khác nhau: trứng gà, trứng vịt, trứng cút, trứng ngỗng, trứng đà điểu, trứng ba ba, trứng cá hồi…
- Trẻ biết các loài vật đẻ trứng: chim, côn trùng, nhện, cóc, ếch, cá, tắc kè, rắn, thằn lằn, rùa, cá sấu.
- Trẻ hiểu trứng có thể được tìm thấy ở nhiều nơi khác nhau, tùy thuộc vào tập tính đẻ trứng và môi trường sống.
- Trẻ nhận thức được trứng là giai đoạn đầu tiên trong chu kỳ hình thành con vật.
- Trẻ hiểu trứng được tạo ra bởi con cái.
- Phát triển ngôn ngữ:
- Trẻ hiểu các từ: trứng, ấp trứng, ủ, máy ấp trứng.
- Phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội:
- Trẻ biết chia sẻ, tôn trọng bạn bè và giải quyết mâu thuẫn.
- Phát triển thẩm mỹ:
- Trẻ sử dụng các vật liệu khác nhau để tạo ra các hoạt động nội trợ, sắm vai.
- Trẻ sử dụng đất sét để tạo hình trứng và trang trí màu sắc.
- Trẻ sử dụng nhiều màu sắc và chất liệu để trang trí vỏ trứng.
- Trẻ tái chế vỏ trứng thành đồ dùng, đồ chơi, chậu trồng cây hoặc vật trang trí.
- Phát triển nhận thức về bản thân:
- Trẻ biết đưa ra quyết định, tự đánh giá kết quả và trân trọng sản phẩm của mình.
- Trẻ rèn luyện khả năng giải quyết vấn đề độc lập.
Thông tin tác giả:
Bùi Thị Thu Vân, được biết đến với biệt danh “mẹ của vọn trẻ con”, đã có 19 năm kinh nghiệm nghiên cứu về Giáo dục đầu đời. Bà là người sáng lập mô hình dạy học V-MTC – Dạy học dựa trên Dự án theo hướng Chú trọng quá trình. Bà là một trong những giáo viên mầm non đầu tiên tại Việt Nam được đào tạo chuyên sâu và ứng dụng các phương pháp dạy học dựa trên dự án, Montessori và Reggio Emilia vào chương trình giáo dục mầm non.
Bà Vân hiện là Giám đốc đào tạo của Vietnamese Training Academy và đã xây dựng, cố vấn chuyên môn cho hơn 40 trường mầm non/hệ thống trường mầm non tại Việt Nam.
