đứa trẻ được nuôi trong chuồng chó - và những ghi chép khác của một bác sĩ tâm thần nhi

Đứa Trẻ Được Nuôi Trong Chuồng Chó - Và Những Ghi Chép Khác Của Một Bác Sĩ Tâm Thần Nhi

Câu chuyện về mất mát, tình thương và chữa lành đến từ trẻ em gặp sang chấn.

Trong những giai đoạn đầu của lĩnh vực tâm thần học trẻ em, quan điểm phổ biến cho rằng trẻ em có khả năng tự phục hồi sau các sự kiện gây sang chấn. Tuy nhiên, các nghiên cứu sâu rộng của bác sĩ tâm thần nhi Bruce D. Perry và cộng sự đã chứng minh rằng sang chấn tác động đến trẻ em mạnh mẽ hơn so với người lớn, và sang chấn xảy ra ở độ tuổi càng sớm thì càng có khả năng gây ra những hậu quả nghiêm trọng và kéo dài. Những cảm xúc, suy nghĩ mà các em không thể diễn đạt bằng lời thường biểu hiện qua các phản ứng mang tính bản năng, vô thức, ảnh hưởng đến tính cách và hành vi hàng ngày – đôi khi khiến người lớn lầm tưởng các em mắc các vấn đề bẩm sinh về thể chất hoặc các rối loạn tâm lý như ADHD, ADD…

Ngay từ khi bước vào nghề y, bác sĩ Perry đã xác định sẽ dành trọn sự nghiệp để tìm hiểu về những tác động của sang chấn lên trẻ em, đồng thời xây dựng các phương pháp mới để giúp các em vượt qua những ảnh hưởng tiêu cực từ những trải nghiệm bất lợi trong thời thơ ấu. Trong nhiều năm điều trị cho những trẻ em từng trải qua những bi kịch đau lòng, bác sĩ tâm thần nhi Bruce D. Perry đã chứng kiến những khía cạnh tăm tối nhất của con người, nhưng đồng thời cũng nhìn thấy ánh sáng từ sức mạnh và tâm hồn đầy trắc ẩn của trẻ em. Từ những trải nghiệm đó, cuốn sách “Đứa trẻ được nuôi trong chuồng chó” ra đời. Trong cuốn sách này, bác sĩ Perry hợp tác cùng nhà báo Maia Szalavitz để giải quyết ba câu hỏi quan trọng: Sang chấn ảnh hưởng đến sự phát triển tính cách và hành vi của trẻ em như thế nào? Làm thế nào để giúp trẻ em đối phó tốt hơn với sang chấn? và Làm thế nào để ngăn ngừa trẻ em khỏi những sự kiện bi thảm?

Cuốn sách “Đứa trẻ được nuôi trong chuồng chó” là tập hợp những ca điển hình trong quá trình làm việc của bác sĩ Perry, mỗi ca bệnh sẽ phân tích một vấn đề cụ thể về tác động của sang chấn lên trẻ em. Những sự kiện gây sang chấn, từ việc bị tấn công tình dục nghiêm trọng, bạo lực, lạm dụng, cho đến bị bỏ bê hoặc chứng kiến tội ác kinh hoàng – tất cả đều tạo ra những tác động phức tạp, khó lường và kéo dài đối với các em. Các câu chuyện trong sách được sắp xếp theo trình tự thời gian, cung cấp một cái nhìn tổng quan về sự phát triển của ngành sang chấn học, lĩnh vực tâm thần nhi và quá trình trưởng thành của bác sĩ Perry khi ông và các đồng sự nghiên cứu, xây dựng và áp dụng thành công Mô hình trị liệu thần kinh tuần tự – một phương pháp trị liệu tập trung vào việc tìm hiểu lịch sử của bệnh nhân, xác định những thiếu hụt và tổn thương mà bộ não phải chịu trong quá trình phát triển, từ đó đưa ra các biện pháp bù đắp và chữa trị phù hợp.

Theo bác sĩ Perry, để hiểu rõ về sang chấn thời thơ ấu và những tác động lâu dài của nó, chúng ta cần hiểu cách bộ não phát triển. Não bộ phát triển theo một trình tự nhất định, bắt đầu với các vùng đơn giản nhất, sau đó dần trở nên phức tạp hơn theo tuổi tác. Thân não phát triển đầu tiên, tiếp theo là não trung gian, hệ viền và cuối cùng là vỏ não. Bất kỳ vùng nào đang phát triển hoặc chưa phát triển hoàn thiện trong giai đoạn xảy ra sự kiện sang chấn đều có thể gặp phải những khiếm khuyết nhất định về sau.

Trong cuốn sách này, độc giả sẽ được đọc về những đứa trẻ phi thường, với những câu chuyện có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất và sức mạnh của mối quan hệ giữa người với người. Đồng thời, cuốn sách cũng hé lộ cách bộ não của trẻ em được phát triển và định hình bởi những người xung quanh; vạch trần sự vô tâm, nghèo đói, bạo lực, lạm dụng tình dục, môi trường sống hỗn loạn và sự bỏ bê có thể hủy hoại những nhân cách còn non trẻ và những bộ não đang trong quá trình phát triển.

Mặc dù những đứa trẻ này đã phải trải qua những biến cố khủng khiếp hơn rất nhiều so với những gì mà phần lớn các gia đình gặp phải, nhưng những bài học từ câu chuyện của các em vẫn có thể giúp các bậc cha mẹ hỗ trợ con em mình đối mặt với những tình huống căng thẳng và biến cố không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Qua cuốn sách, chúng ta thấy rõ hơn những vết hằn mà trải nghiệm gây sang chấn để lại, những ảnh hưởng của các sang chấn đến nhân cách cũng như khả năng phát triển cảm xúc và thể chất của trẻ. Từ đó, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn những gì mà trẻ em cần từ chúng ta – các bậc cha mẹ, người giám hộ, bác sĩ của các em hay chính phủ – để các em có thể có một cuộc đời trọn vẹn và lành mạnh.

Mặc dù chứa đựng lượng kiến thức khoa học thần kinh khổng lồ, nhưng trong “Đứa trẻ được nuôi trong chuồng chó” những câu chuyện không hề khô khan mà đầy trắc ẩn và tình thương, nhờ sự cân bằng hài hòa giữa kể chuyện và truyền đạt thông tin. Bác sĩ Perry đã làm sáng tỏ một thực tế rằng chỉ khi thấu hiểu quá trình phát triển của não bộ và cơ chế hoạt động của tâm trí, chúng ta mới có hy vọng ngăn ngừa và chữa lành nỗi đau tinh thần của trẻ em.

* Về tác giả:

Tiến sĩ, bác sĩ Bruce D. Perry (1955) là giảng viên, chuyên gia lâm sàng và nhà nghiên cứu tích cực về sức khỏe tâm thần của trẻ em và khoa học thần kinh. Ông đảm nhiệm nhiều vị trí học thuật khác nhau. Nghiên cứu của ông về tác động của việc lạm dụng, bỏ bê và chấn thương đối với bộ não đang phát triển đã tác động đến thực hành lâm sàng, các chương trình và chính sách trên toàn thế giới. Ông là thành viên cấp cao của ChildTrauma Academy, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Houston, và từng nghiên cứu, giảng dạy tại Trường Y thuộc Đại học Chicago, Đại học Y Baylor ở Houston, Texas, Đại học Northwestern ở Chicago. Ông từng là trưởng khoa Tâm thần của Bệnh viện Nhi đồng Texas và Phó chủ tịch Nghiên cứu của khoa Tâm thần học.

Tiến sĩ Perry là tác giả của hơn 500 bài báo, chương sách và kỷ yếu khoa học. Ông nhận được nhiều giải thưởng và bằng danh dự chuyên môn, bao gồm Giải thưởng Vận động về Sức khỏe Tâm thần Trẻ sơ sinh T. Berry Brazelton, Giải thưởng Lãnh đạo về Phúc lợi Trẻ em Công cộng và Huy chương trăm năm của Alberta.

Maia Szalavitz (1965) là một tác giả và nhà báo từng đoạt giải thưởng, chuyên viết về chứng nghiện và khoa học thần kinh. Nhờ những đóng góp của mình, bà từng giành được các giải thưởng lớn từ các tổ chức uy tín như Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ, Liên minh Chính sách Ma túy và Trường Cao đẳng Dược lý Thần kinh Hoa Kỳ.