Đội Ngũ Hay Chỉ Là Nhóm Người?
Bạn có thực sự đang dẫn dắt một “đội ngũ”? Hay bạn chỉ đang tập hợp một nhóm người làm việc cạnh nhau?
Hàng ngày, hàng giờ, trong những văn phòng hiện đại hay xưởng sản xuất năng động, chúng ta dễ dàng bắt gặp các nhóm người cùng làm việc. Tuy nhiên, một thực tế đáng lo ngại là: làm việc chung không đồng nghĩa với việc hoạt động như một đội ngũ hiệu quả. Thường xuyên, chúng ta nhầm lẫn giữa việc mọi người cùng chia sẻ không gian làm việc, thuộc chung một phòng ban, hoặc báo cáo cho cùng một người quản lý – với việc họ thực sự phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ lẫn nhau và cam kết hướng tới một mục tiêu chung.
John C. Maxwell – một chuyên gia hàng đầu thế giới trong lĩnh vực lãnh đạo – đã dành cả cuộc đời để nghiên cứu và chia sẻ những kiến thức quý giá về nghệ thuật xây dựng đội ngũ. Trong cuốn sáchĐội Ngũ Hay Chỉ Là Nhóm Người?, ông đã cảnh báo về một sai lầm phổ biến trong quản trị: việc tin rằng chỉ cần tuyển dụng những cá nhân tài năng, xây dựng một cấu trúc tổ chức hoàn chỉnh và thiết lập các chỉ số KPI rõ ràng là đủ để tạo ra một đội ngũ mạnh mẽ.
Ông khẳng định một cách thẳng thắn: "Bạn có thể có một đội ngũ được thể hiện trên sơ đồ tổ chức, nhưng trên thực tế, bạn có thể chỉ đang sở hữu một nhóm người hoạt động theo quán tính. Họ thiếu sự đồng hành, thiếu sự thấu hiểu lẫn nhau và không cùng hướng về một mục tiêu chung."
Nếu không nhận ra điều này sớm, tổ chức của bạn có thể sẽ mãi chỉ là một tập hợp rời rạc – nơi những nhân viên giỏi dễ dàng cảm thấy nản lòng, những người mới khó gắn bó và người lãnh đạo luôn phải gồng gánh mọi trách nhiệm một mình.
Tác giả của những cuộc “chuyển hóa đội ngũ” khắp thế giới
John C. Maxwell không chỉ là một nhà lý thuyết suông. Ông là người đã trực tiếp đặt chân đến hàng nghìn tổ chức – từ các doanh nghiệp nhỏ, tập đoàn đa quốc gia, đến các cơ quan chính phủ và tổ chức phi lợi nhuận – để huấn luyện đội ngũ lãnh đạo và truyền cảm hứng, giúp họ chuyển hóa tổ chức từ gốc rễ.
Maxwell thấu hiểu những vấn đề âm thầm nhưng vô cùng nguy hiểm trong một đội nhóm: nhân viên làm việc chỉ vì nghĩa vụ thay vì đam mê sứ mệnh; mỗi cá nhân theo đuổi mục tiêu riêng thay vì đóng góp cho mục tiêu chung; những người tài năng rơi vào trạng thái “tự cô lập” vì không tìm được sự hòa hợp trong phối hợp.
Chính từ những kinh nghiệm thực tiễn quý báu đó, ông đã viết nên cuốn sách này như một bản hướng dẫn cụ thể – từng chương, từng phần, đều là lời giải đáp cho câu hỏi lớn: Làm thế nào để biến một nhóm người làm việc rời rạc thành một đội ngũ đoàn kết và hiệu quả?
Nhóm người và đội ngũ khác nhau ở đâu? Và tại sao sự khác biệt đó lại quan trọng đến vậy?
Maxwell không đưa ra những khái niệm chung chung. Ông phân tích một cách rõ ràng sự khác biệt mang tính sống còn giữa một nhóm người và một đội ngũ:
- Nhóm người:Làm việc cạnh nhau, nhưng không vì nhau. Mỗi người là một cá thể độc lập, tự xoay xở và chỉ quan tâm đến phần việc của mình. Khi gặp phải vấn đề, họ có xu hướng né tránh, đổ lỗi hoặc im lặng. Thành công hay thất bại đều được xem là chuyện “của người khác”.
- Đội ngũ:Làm việc cùng nhau, vì nhau và vì một mục tiêu lớn hơn bản thân mỗi cá nhân. Họ hiểu rõ vai trò của mình trong bức tranh tổng thể, biết cách phối hợp, chủ động hỗ trợ và cùng nhau chịu trách nhiệm. Khi đối mặt với khó khăn, họ đoàn kết chặt chẽ hơn. Khi đạt được thành công, họ cùng nhau chia sẻ niềm vui.
Maxwell không ngần ngại khẳng định: tổ chức chỉ thực sự trở nên vững mạnh khi nó chuyển đổi từ một nhóm người sang một đội ngũ. Đây không phải là một quá trình diễn ra tự nhiên theo thời gian, mà là một quá trình xây dựng chủ động – đòi hỏi chiến lược rõ ràng, hướng dẫn cụ thể và sự kiên trì từ người lãnh đạo.
Đội ngũ không tự hình thành – nó được xây dựng từ gốc rễ
Maxwell không đưa ra những lời khuyên sáo rỗng. Ông chỉ ra từng yếu tố cấu thành một đội ngũ thực sự:
Đầu tiên là một mục tiêu chung rõ ràng. Nhiều tổ chức thường chỉ coi “tầm nhìn” và “giá trị” như những khẩu hiệu. Tuy nhiên, Maxwell nhấn mạnh rằng, nếu không có ai trong đội ngũ thực sự tin vào những điều đó – thì mọi chiến lược đều trở nên vô nghĩa. Người lãnh đạo cần truyền đạt tầm nhìn bằng cách sống với nó, nhắc lại nó mỗi ngày và biến nó thành kim chỉ nam cho mọi quyết định.
Tiếp theo là vai trò rõ ràng và gắn kết. Mỗi thành viên cần biết không chỉ “mình làm gì” mà còn “vì sao công việc của mình lại quan trọng đối với phần còn lại của đội”. Khi hiểu rõ vị trí của mình trong hệ thống, con người sẽ trở nên chủ động hơn, có trách nhiệm hơn và sẵn sàng hỗ trợ người khác thay vì chỉ tập trung vào phần việc riêng.
Yếu tố then chốt tiếp theo là niềm tin. Không có sự tin tưởng – mọi quy trình đều trở nên hình thức. Maxwell cho rằng xây dựng niềm tin bắt đầu từ chính người lãnh đạo: bạn phải sống thật, nhất quán, biết lắng nghe, dám nhận sai và luôn công bằng. Khi niềm tin lan tỏa, đội ngũ sẽ hình thành một liên kết bền chặt, không bị phá vỡ bởi áp lực hay bất đồng.
Và cuối cùng là văn hóa phối hợp. Một đội ngũ tốt không chỉ có kỹ năng – họ còn có nhịp điệu. Họ biết cách giao tiếp, phản hồi, điều chỉnh và làm việc vì hiệu quả chung chứ không vì “cái tôi”. Văn hóa đó cần được xây dựng từng ngày – từ cách bạn tổ chức các cuộc họp đến cách bạn phản ứng khi ai đó mắc sai lầm.
Cuốn sách chính là bản kế hoạch chuyển hóa thực sự
Mỗi chương trong cuốn sách là một lời dẫn sâu sắc, đi kèm với các bài tập thực hành, ví dụ thực tế và công cụ để người lãnh đạo có thể đo lường, đánh giá và điều chỉnh tổ chức của mình.
Maxwell không chỉ để bạn đọc xong rồi... bỏ đó. Ông khuyến khích bạn hành động:
- Bạn đã thực sự truyền đạt mục tiêu chung một cách rõ ràng chưa?
- Vai trò của từng thành viên có đang bị chồng chéo, mơ hồ hay cô lập không?
- Niềm tin giữa các thành viên có đang tồn tại thật sự không, hay chỉ là “vỏ bọc xã giao”?
- Bạn có đang làm gương cho những giá trị mà bạn kỳ vọng người khác thực hiện không?
Khi trả lời những câu hỏi đó, bạn sẽ bắt đầu nhìn ra những điểm yếu trong cấu trúc tổ chức – và bạn sẽ biết mình cần bắt đầu từ đâu.
Một đội ngũ thực sự không tự nhiên xuất hiện – mà được rèn giũa bằng tư duy và hành động có chiến lược
CuốnĐội Ngũ Hay Chỉ Là Nhóm Người?là lời thức tỉnh cho mọi nhà lãnh đạo đang cảm thấy đội ngũ của mình thiếu kết nối, thiếu cam kết và thiếu sự phối hợp. Nó không đổ lỗi cho nhân viên – mà trao quyền cho người lãnh đạo. Nó không hứa hẹn những thay đổi trong một đêm – nhưng cung cấp cho bạn những công cụ để kiến tạo một đội ngũ bền vững.
Nếu bạn đang mệt mỏi vì phải kéo cả tổ chức đi bằng chính sức mình, nếu bạn thấy những người giỏi trong đội rời đi còn những người ở lại thì mất động lực, nếu bạn biết rằng “tổ chức này cần thay đổi” nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu – thì cuốn sách này chính là khởi đầu bạn cần.
```
