chiến binh cầu vồng (tái bản 2020)

Chiến binh cầu vồng- “Hơi thở của GIÁO DỤC và linh hồn của một chốn được gọi là TRƯỜNG HỌC” Mình thích văn học Việt Nam vô cùng nhưng “Chiến binh cầu vồng” của nhà văn người Indonesia Andrea Hirata đã chinh phục được mình. Đây là cuốn sách được viết dựa trên cuộc đời thực của chính tác giả. Lấy bối cảnh ở đảo Belitong, câu chuyện kể về trường tiểu học Muhammadiyah, một ngôi trường làng ọp ẹp có thể đổ xuống bất cứ khi nào, nhưng chính từ nơi đây vẻ đẹp của tri thức và giáo dục, được sinh ra. Chỉ có mười em học sinh nhưng dưới sự dìu dắt của người thầy Harfan và cô giáo Mus đã tạo ra sức mạnh phi thường, thầy cô đã khơi dậy ánh sáng tri thức trong tâm hồn các em- những đứa trẻ chỉ biết tới việc hái tiêu thuê, đi làm culi cùi dừa khô,… giờ đây lại say mê học tập: có cậu bé đạp xe 40km từ tờ mờ sáng để đến trường, phải trải qua một đầm lầy lúc nhúc cá sấu ăn thịt người nhưng vẫn miệt mài với những con chữ, trở thành thiên tài toán học, niềm tự hào của ngôi trường làng, có cậu bé với bàn tay bóng loáng dầu vì đi làm culi mài dừa lại mang tâm hồn của một thiên tài nghệ thuật, … Cô giáo Mus gọi mười học sinh của mình là “Chiến binh cầu vồng” và luôn thắp sáng trong các em niềm tin về tương lai tốt đẹp, rằng cầu vồng sẽ đến sau những cơn mưa. Nhưng cầu vồng liệu có đến với các em khi “Định mệnh có tính xoay vần”, ngôi trường một trăm năm tuổi ấy nằm trên một mảnh đất đầy thiếc luôn lăm le những kẻ trực phá hủy, và cả sự quyến rũ của đồng tiền trong cuộc sống đói nghèo liệu có che mất niềm say mê học tập và ước mơ của những đứa trẻ hay không? Câu chuyện còn là hiện thực cuộc sống với sự phân biệt giai cấp giàu nghèo, về những người dân mất niềm tin vào giáo dục, những thầy cô giáo mất đi niềm tự hào vào sứ mệnh của mình, và đặc biệt hơn cả là nỗi buồn của người nghèo : “ Tôi là một em bé nghèo, một đứa trẻ nghèo, một thiếu niên nghèo và giờ là một người nghèo”. Dù vậy, câu chuyện vẫn đẹp bởi ánh sáng lung linh của tri thức, của giáo dục, của tình yêu học trò, của tình bạn, … Tác phẩm đã thay đổi cái nhìn của mọi người về việc học và giáo dục rằng: “ Học thức thể hiện lòng tự trọng, rằng giáo dục thể hiện lòng sùng kính với đấng tạo hóa, rằng học tập không phải lúc nào cũng buộc chặt với những mục tiêu như lấy được bằng cấp hay trở nên giàu có. Học tập là cao quý, là ca tụng nhân bản, là niềm vui khi được cắp sách tới trường và là ánh sáng văn minh”… Câu chuyện thực sự đã đem lại động lực cho mình trong những ngày quá chán nản về việc học. “Tao sẽ không làm cha mẹ mình phải thất vọng, Ikal à. Họ muốn tao tiếp tục đi học. Tụi mình phải biết ước mơ, những ước mơ cao đẹp, Boi, và học là con đường để chúng ta đi đến những ước mơ ấy. Đừng bỏ cuộc, Boi. Đừng bao giờ bỏ cuộc… Tụi mình phải tiếp tục đi học, để cho con cái tụi mình sau này không phải đi học trong một ngôi trường như thế này, để tụi mình không bị đối xử bất công. Đừng bỏ học, Boi. Đừng.” #langmotsach_review P/s: Ở Indonesia có những người đã dùng cuốn sách này để cầu hôn thay cho chiếc nhẫn.

Quyển này mình mua cũng khá lâu rồi bây giờ mới có thời gian để đọc. Quả thực trước khi cầm nó trên tay mình đã đọc vô số các bài nhận xét về cuốn sách này, và biết được sách đã có rất nhiều giải thưởng và tiếng vang đặc biệt ở Indonesia. Cảm nhận rõ nhất là khát khao được đi học của những đứa trẻ con nghèo tại vùng đất nghèo nhất Indonesia, chúng có thể vượt cả chục cây số, chấp nhận học nơi tàn nhất để có một tương lai tươi sáng, ít nhất là hơn bố mẹ chúng, chứ không phải là một cu li sống mãi trong kiếp nghèo khổ.

Những tưởng chưa buông được cảm xúc từ “Người Đua Diều” thì “Chiến Binh Cầu Vồng” lại đến, mang theo nhiều nốt thăng lẫn nốt trầm của dòng cảm xúc mới, có cả những tiếng cười, những nỗi buồn và một chút căm phẫn lẫn sự bất mãn trong đó. Quá đặc biệt, quá nhiều cảm xúc và nhiều thứ đáng học hỏi, cho một cuốn sách hay và đáng đọc này. CBCV, so với “Tottochan bên cửa sổ”- cuốn sách khiến bản thân m suýt xoa thích thú lâu giờ - thì hiện tại, CBCV đã soán ngôi vương. Nếu ở Tottochan, đó là câu chuyện đầy tính nhân văn rằng không để một ai bị bỏ lại phía sau chỉ vì sự khác biệt thì ở CBCV, đó không chỉ là không để ai bị bỏ lại, mà còn là câu chuyện nghiệt ngã về con người, khi giáo dục chẳng thể thay đổi số phận của những đứa trẻ ở một hòn đảo xinh đẹp bị lãng quên – Belitong – nơi tận cùng của sự phân biệt giàu nghèo, chủ nghĩa thực dụng gặm dần những đứa trẻ hiếu học, những nhà giáo tận tâm và chính cả hệ thống giáo dục ở đó. Cuốn sách nhỏ bé chứa đựng bên trong những nghị lực phi thường của 10 đứa trẻ nghèo đói (nhưng ham học mãnh liệt), một người cha đánh cá nghèo khổ (phải gồng mình nuôi 14 miệng ăn trong nhà nhưng dám-can-đảm cho con trai của mình đi học), một người thầy hiệu trưởng (yêu nghề, yêu học trò đến khi nhắm mắt vẫn không yên) và một cô giáo (dám đương đầu với những thế lực, cửa quyền để bảo vệ đến cùng ngôi trường xiêu vẹo). Bản thân m chưa từng được biết về giáo dục một cách hay đến thế này, cho tới khi đọc được định nghĩa hết sức thú vị về nó của thầy Harfan, thầy nói rằng: “Học không phải là phương tiện để thăng tiến, kiếm tiền hay làm giàu, thầy xem học tập là ca tụng nhân bản, là thanh cao, là niềm vui khi cắp sách đến trường và là ánh sáng văn minh.” Và bản thân cho rằng, cách thầy Harfan định nghĩa đó, thật sự là hơi thở của Giáo Dục và linh hồn của một chốn được gọi là Trường Học. So với nền giáo dục hiện hành không còn giữ quan điểm về học tập như thầy, trường học ngày nay không còn là nơi để xây dựng nhân cách, mà là một phần của kế hoạch tư bản, nơi khoe khoang địa vị của chủ nghĩa thực dụng – kẻ thù số một đối lập. Một điều khá buồn. Những nét của một bức tranh tả thực về giáo dục, khiến người ta trong mạch xúc động thương cảm, rồi lại phì cười bởi những tình huống đậm chất trẻ thơ, của những trò đùa tinh quái, là mối tình đầu cùng chứng bệnh tương tư :))) của cậu bé Ikal lần đầu biết yêu, là những lần Mahar và Flo bị mê hoặc, tin vào Shaman giáo (thuyết đa thần), tin vào những chuyến phiêu lưu chết người theo tiếng gọi của ngài pháp sư bí ẩn trên đảo Hải Tặc, với lời thỉnh cầu xin điểm để giúp tụi nó khỏi bị đuổi học, và một cái kết không thể nào buồn cười và bất ngờ hơn từ ông thầy pháp sư ấy – người mà chúng nó tin sái cổ :))). Là không phải ai cũng như Samson, biết mình muốn gì ngay từ nhỏ và nỗ lực từng ngày. Là sự xúc động với hình ảnh người cha có dáng người cây thông chạy nhanh đến ủy ban xã để nhờ người giúp câu hỏi của đứa con trai:”Cha ơi, bốn nhân bốn bằng mấy cha?”, người cha ấy của cậu bé Lintang muốn bẻ gãy cái vòng lẩn quẩn – rằng đứa con trai cả, Lintang, sẽ không trở thành một ngư dân như cha nó – một cái vòng lẩn quẩn của đói nghèo. Cứ tỉ tê, tỉ tê tự nhiên theo giọng kể chứa đầy cảm xúc của tác giả, khiến người đọc càng đọc càng thấy thương, rằng cuộc sống nghèo khổ cứ lại vây bám những con người đáng thương ấy, rằng bao giờ họ mớip thoát ra khỏi cái nghịch lý đau lòng của cái giàu, cái nghèo, của quyền lực và cửa quyền đáng sợ. Hình ảnh nối tiếp hình ảnh. Người thầy Harfan với tấm lòng bao la như trời biển trút hơi thở cuối cùng nơi mà thầy gắn bó và dành trọn tâm huyết cả đời ở đó – là trường học của mình, là khi cô giáo Mus với đàn học sinh đứng lên đấu tranh chống lại vua Thiếc. Để rồi hình ảnh cuối cùng đọng lại trong tâm trí người đọc như m là câu hỏi: “Ai là người tài giỏi đích thực? Lintang-người luôn đứng đầu lớp hay Kucai-luôn đứng bét?” – Ngỡ rằng hiện thực như một cú tát mạnh vào mặt! Đó là 3 lời hứa của Lintang – cậu bé dù lốp xe đạp có mòn, dù hai lượt đi về 80km đối mặt với đầm lầy và cá sấu tấn công, vẫn chiến đấu tới cùng, luôn là người tới sớm nhất và về muộn nhất lớp, cứ ngỡ sau cơn mưa là cầu vồng xuất hiện, nhưng không, rồi cuối cùng, cũng chẳng thể nào thắng nổi nỗi lo miếng ăn của mười mấy con người mà nghỉ học. Quá thương và buồn, bất mãn khi nỗ lực được đi học, được thoát nghèo, được trở thành một nhà toán học của Lintang đã không thể thoát khỏi định mệnh của cái nghèo dai dẳng ấy. Thực tế cuộc sống ác nghiệt đến mức bóp tan tành và vùi dập giấc mơ của một đứa trẻ, để rồi lời hứa cuối cùng của Lintang khi nói với Ikal bạn mình rằng: “Buồn làm gì Ikal, ít nhất thì mình cũng đã giữ lời hứa với cha, là mình sẽ không làm nghề đánh cá.” Chấp nhận là chấp nhận thế nào được??? Cho tới khi đọc xong cuốn sách này, bản thân m vẫn thường tưởng tượng cảnh Lintang trở thành một nhà toán học, vì vẫn chưa chấp nhận được cái hiện thực tăm tối đó. Thấy thất vọng vì có quá nhiều đứa trẻ thông minh buộc phải bỏ học giữa chừng vì lí do tài chính, cười cho tất cả những kẻ ngu dốt mà cứ làm ra vẻ thông minh, ghét những đứa trẻ con nhà giàu không chịu học hành đàng hoàng. Và còn rất nhiều những điều khác nữa. Và câu kết không thể ám ảnh hơn “Mọi công dân đều có quyền học hành” (Hiến pháp nước cộng hòa Indonesia, Điều 33) đã khép lại cuốn sách như một lời nhắc nhở nhân văn nhất. Tựu chung, sau khi đọc xong cuốn sách, bản thân tự cảm thấy mình còn quá may mắn khi được đi học. Và hình ảnh 11 chiến binh với những tính cách khác nhau, vẫn sẽ đọng nguyên trong tâm trí, là cô bé Sahara cá tính, là A Kiong, là lớp trưởng Kucai – người duy nhất đạt được ước mơ của mình sau 12 năm, là Syahdan, là Mahar, Flo – cặp đôi luôn tin vào Shaman giáo, là Samson, là cậu bé Trapani với ước mơ trở thành thầy giáo, là Harun – một người lớn bị nhốt trong tâm trí của một đứa trẻ, luôn dành sự yêu thích với con số 3, là “nhà toán học” Lintang, được tác giả miêu tả 12 năm sau “là người mà giờ đây là một cư dân sống trong một cái lán dành cho culi, ngồi đợi đến ca làm nặng nhọc”; là Ikal – người đã vượt qua sức cám dỗ khôn cưỡng từ những đồng tiền còm kiếm được nhờ công việc culi toàn thời gian, để rồi 12 năm sau cậu cố gắng đạt được Học bổng Thạc sĩ tại một nước thuộc Liên minh châu Âu và rồi sau đó cậu chính là tác giả của cuốn sách “Chiến Binh Cầu Vồng”. Thực sự đong đầy cảm xúc với những con người đã nỗ lực chiến đấu như những chiến binh thực sự và đẹp hệt như dải cầu vồng trên bầu trời sau cơn mưa!

 "Chiến binh cầu vồng" - Andrea Hitara là một câu chuyện thật gần gũi, thật chân thực,thật đáng ngưỡng mộ và đầy sinh động. 'Chiến binh cầu vồng' kể về 10 đứa trẻ học tại trường tiểu học Muhammadiyah - ngôi trường làng nghèo nhất Belitong, Indonesia và những câu chuyện liên tiếp xảy ra ở đó. Ngôi trường chỉ có đúng duy nhất 2 giáo viên, thầy hiệu trưởng Harfan và cô Mus, những con người, những giáo viên thực sự đáng kính trọng và phải nói là hết sức, hết sức tận tụy với nghề. Ngày khai giảng của cả nước, mọi nơi ai cũng đông vui chào đón ngày đầu tiên của năm học, những phụ huynh sắm sửa quần áo, sách vở, mới toanh cho con, song tại ngôi trường Muhammadiyah, họ, tất cả những học sinh phụ huynh có mặt tại đó, 2 người thầy cô đáng kính, họ chỉ nơm nớp lỗi sợ rằng ngày khai giảng này sẽ biến mất mãi mãi về sau, ngay ngôi trường cũng sẽ bị sụp đổ nếu không có đủ 10 học sinh đến học. May mắn thay, sự xuất hiện của Harun -một cậu bé thiểu năng trí tuệ đã cứu vớt được trước sự sụp đổ của ngôi trường. Tiếp theo của cuốn sách là những khó khăn trắc trở họ phải đối mặt. Tất cả những hành động, những việc làm, những cố gắng, hi sinh, tất cả chỉ đều hướng về một mục đích: giữ lấy ngôi trường nhỏ bé xập xệ này còn nguyên vẹn. Đọc xong cuốn này mình cảm thấy thật may mắn. May mắn vì được sống êm ấm trong gia đình, may mắn vì mình được học, được dạy. Những đứa trẻ trong 'Chiến binh cầu vồng' luôn có niềm tin, ham muốn mãnh liệt để được học hành tử tế. Mọi thành viên trong nhóm chiến binh cầu vồng thật đặc biệt, thật hồn nhiên. Mình thích tình bạn giữa những đứa trẻ sống trong nghèo đói, cùng nhau giúp đỡ một thành viên của lớp, cùng nhau vượt mặt cả trường PN, một ngôi trường sang trọng, chỉ những con nhà giàu mới đủ điều kiện để học ở đó, ... những trò đùa tinh quái của những đứa trẻ và đặc biệt là sự vĩ đại của hai người thầy cô đã dạy dỗ những em học sinh mặc thiếu thốn về của cải vật chất. Kết thúc buồn và đọc xong cuốn sách này mình cũng thấy rất buồn, bứt rứt trong lòng những khó chịu.

CHIẾN BINH CẦU VỒNG - ANDREA HIRATA Biết quyển này khá lâu rồi, nhưng lần đó là thấy chị gái mình đọc, mình đòi đọc nhưng chị không cho, kèm theo câu “Trẻ con đọc không hiểu đâu !!”. Tiếc ơi là tiếc mà không dám ho he gì vì hồi đấy mình cũng chưa lớn hẳn :)))) nhưng mà trong đầu mình đã nghĩ nhất định phải có ngày đọc quyển này. Và cuối cùng mình đã đọc được. Belitong - hòn đảo nhỏ giàu nhất Indonesia, thậm chí có thể giàu nhất thế giới. Nhưng điều gì lại khiến cho một đại bộ phận người dân ở đó sống trong thiếu thốn, vất vả với cái tên “dân đen” và trẻ em thì không có khả năng được đi học hoặc có thể nhưng trong điều kiện khắc nghiệt ? Nếu trong Tuổi thơ dữ dội mình trầm trồ và xúc động vì lòng dũng cảm của những thiếu niên tầm tuổi mình thì Chiến binh cầu vồng làm mình xúc động vì sự cố gắng miệt mài của những đứa trẻ nhỏ hơn mình rất nhiều và vì người giáo viên dốc hết tâm huyết bản thân dạy dỗ những đứa trẻ ấy mặc dù họ còn thiếu thốn hơn những người khác ! Mình buồn vì đây là một câu chuyện có thật. Có thể đây là một câu chuyện đẹp về tình bạn, tình yêu thương của thầy cô, sự nỗ lực, sự kiên trì, nhưng hiện thực trong đây lại quá đau lòng. Chúng ta thường nói học để thay đổi tương lai nhưng với Chiến binh cầu vồng thì giáo dục không đủ sức làm điều đó. Rốt cục thì cái gì đã kiềm giữ những chiến binh ấy thoát khỏi số phận ? [CÓ SPOIL] Điều khiến mình luyến tiếc nhất trong truyện là Lintang. Mình đọc đi đọc lại tiểu sử của tác giả với mong muốn tất cả chỉ là hư cấu vì nếu là thật thi quá là tiếc, quá là buồn cho số phận sau cùng của Lintang. Mình suýt khóc khi Lintang nói rằng ít nhất cậu không làm nghề đánh cá vì đó là lời hứa với cha cậu và mình thực sự khóc khi đọc đoạn cha cậu ấy chạy đi để hỏi cho cậu rằng 4 nhân 4 bằng mấy. Thật sự rất cảm động.