Bạn có thể mua sách tại Shopee, Lazada, TiKi, Fahasa theo liên kết ở dưới để ủng hộ tác giả bạn nhé.
Sự Khan Hiếm Của Bằng Cử Nhân Hán Học Ở Nam Kỳ Thời Nguyễn
Trong suốt 51 năm lịch sử (từ năm 1813 đến năm 1864), số lượng Cử nhân Hán học được ghi nhận ở 6 tỉnh thuộc vùng Nam Kỳ chỉ vỏn vẹn 257 vị. Con số này cho thấy một sự chênh lệch đáng kể so với các vùng miền khác trong cả nước. Nguyên nhân chính của tình trạng này xuất phát từ đặc điểm của vùng đất mới Nam Kỳ, nơi mà cuộc sống của người dân chủ yếu xoay quanh công việc đồng áng, mưu sinh để đảm bảo cuộc sống hàng ngày, thay vì tập trung vào việc học hành, nghiên cứu kinh điển tại các trường Khổng giáo.
Sự Ưu Ái Của Triều Đình Và Những Hạn Chế
Mặc dù triều đình nhà Nguyễn đã dành sự quan tâm đặc biệt cho Nam Kỳ, coi đây là vùng đất hưng nghiệp và có những chính sách khuyến khích việc mở mang dân trí, ví dụ như việc cử một vị Tiến sĩ triều Lê vào làm Đốc học tại thành Gia Định, nhưng những nỗ lực này vẫn chưa đủ để thay đổi tình hình. Thực tế cho thấy, việc học hành và thi cử thời bấy giờ gặp nhiều khó khăn, thậm chí có những học trò phải trải qua đến tám khóa học mà vẫn chưa đạt đủ tiêu chuẩn để đỗ đạt. Nhiều người chấp nhận thi đỗ "tạm khế khóa" để được miễn trừ nghĩa vụ quân sự, sau đó xin gia ân để được ghi danh vào sổ khóa sinh.
So Sánh Với Các Vùng Miền Khác Và Thời Đại Ngày Nay
Khi so sánh với các tỉnh ở miền Trung và miền Bắc, tổng số Cử nhân Hán học của 6 tỉnh Nam Kỳ chỉ tương đương với số lượng Cử nhân của một hoặc hai tỉnh ở miền ngoài. Sự khác biệt này càng trở nên rõ rệt khi nhìn vào số lượng lớn các Cử nhân, Kỹ sư, Thạc sĩ và Tiến sĩ được đào tạo từ các trường đại học hiện đại ngày nay. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc thi đỗ Cử nhân Hán học trong quá khứ là một quá trình vô cùng gian nan, có thể chiếm cả nửa cuộc đời của một người. Do đó, những vị Cử nhân và Tiến sĩ Hán học thời bấy giờ thực sự là những "hạt kim cương" quý giá trên vùng đất sông Cửu Long và sông Đồng Nai, xứng đáng được các thế hệ con cháu trân trọng và ngưỡng mộ.
Mục Đích Biên Soạn Cuốn Sách
Với tinh thần tôn vinh những giá trị văn hóa và lịch sử, cuốn sách này được biên soạn để giới thiệu đến độc giả, đặc biệt là độc giả ở Nam Bộ, tiểu sử và hành trạng của các vị khoa bảng. Mục đích của việc này là vừa để tôn vinh công lao của từng cá nhân, vừa để con cháu của họ có thể tự hào về những đóng góp của tiền nhân.
Giá trị tinh thần và sự trân trọng quá khứ: Đánh giá cuốn sách về các vị khoa bảng Nam Kỳ
Trong dòng chảy lịch sử, những thành tựu văn hóa, khoa học luôn là niềm tự hào của dân tộc. Cuốn sách mà chúng ta đang nhắc đến là một minh chứng cho điều đó, một nỗ lực đáng trân trọng nhằm tôn vinh những người con ưu tú của đất Nam Kỳ xưa – những vị khoa bảng Hán học.
Bối cảnh lịch sử và sự khan hiếm của tri thức
Tác giả Nguyễn Đình Tư đã mở đầu bằng một con số đáng suy ngẫm: chỉ có 257 vị Cử nhân Hán học trong suốt 51 năm (1813-1864) ở 6 tỉnh Nam Kỳ. Con số này cho thấy sự khó khăn trong việc tiếp cận tri thức và con đường học vấn gian nan đến nhường nào. Khác với miền Trung và miền Bắc, Nam Kỳ thời bấy giờ là vùng đất mới, cuộc sống mưu sinh vất vả khiến việc học hành, thi cử trở thành một điều xa xỉ đối với nhiều người.
Dù triều đình Nguyễn có những chính sách ưu ái, cử các Tiến sĩ vào làm Đốc học để mở mang dân trí, nhưng việc thay đổi nhận thức và thói quen của người dân không phải là một sớm một chiều. Tác giả đã khéo léo chỉ ra thực tế rằng, dù có sự quan tâm từ triều đình, việc học hành vẫn còn gặp nhiều trở ngại.
Giá trị của những tấm bằng khoa cử xưa
Cuốn sách không chỉ dừng lại ở việc thống kê số lượng, mà còn đi sâu vào giá trị của những tấm bằng Cử nhân Hán học. Trong một thời đại mà việc thi đỗ đã là một kỳ công, thì những người vượt qua được kỳ thi này thực sự là những người xuất sắc, những “hạt kim cương trên bãi cát” như lời tác giả. Họ đã phải trải qua quá trình học tập khổ luyện, thậm chí là “hết nửa cuộc đời” để đạt được thành công.
Ý nghĩa của việc biên soạn và trân trọng quá khứ
Tác giả Nguyễn Đình Tư đã thể hiện rõ mục đích biên soạn cuốn sách: vừa để tôn vinh những vị khoa bảng, vừa để con cháu có thể tự hào về tiền nhân. Đây là một việc làm ý nghĩa, góp phần khơi dậy lòng tự hào dân tộc và truyền thống hiếu học. Trong bối cảnh hiện tại, khi số lượng người có bằng cấp cao ngày càng nhiều, việc nhìn lại quá khứ, trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống càng trở nên quan trọng.
Kết luận
Cuốn sách về các vị khoa bảng Nam Kỳ không chỉ là một công trình nghiên cứu lịch sử, mà còn là một lời nhắc nhở về giá trị của tri thức, sự cần cù và lòng tự hào dân tộc. Đây là một tác phẩm đáng đọc đối với những ai quan tâm đến lịch sử, văn hóa và truyền thống của đất nước, đặc biệt là những người con của miền Nam Bộ.
