Văn bản Nói với con - Tiếng lòng của người cha
Văn bản Nói với con là một bài thơ nổi tiếng của nhà thơ Nguyễn Khuyến, thể hiện tình yêu thương sâu sắc và những lời khuyên răn chân thành của người cha dành cho con trai.
Bài thơ không chỉ là một tác phẩm văn học giá trị mà còn là một bài học về đạo làm người, về cách sống và đối nhân xử thế.
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Nói với con
(Y Phương)
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gặp ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
Văn bản Nói với con: Tổng quan và Giá trị
Văn bản Nói với con của Nguyễn Khuyến là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất trong phong trào thơ trào phúng cuối thế kỷ XIX. Bài thơ không chỉ nổi tiếng về giá trị nội dung mà còn về nghệ thuật độc đáo, sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi nhưng lại vô cùng sâu sắc và tinh tế.
Nội dung chính của Văn bản Nói với con
Bài thơ Nói với con thể hiện tình cảm yêu thương, lo lắng của người cha dành cho con trai. Người cha khuyên con nên sống ngay thẳng, trung thực, không gian dối, không nịnh bợ, không chạy theo những giá trị vật chất phù du. Đồng thời, bài thơ cũng thể hiện sự phê phán sâu sắc đối với xã hội thối nát, đầy rẫy những thói hư tật xấu.
Phân tích chi tiết các đoạn trong bài thơ
- Đoạn 1: Lời khuyên về đạo đức, lối sống: Nguyễn Khuyến khuyên con trai phải sống thật thà, ngay thẳng, không gian dối, không xu nịnh. Những lời khuyên này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của người cha đối với tương lai của con.
- Đoạn 2: Phê phán xã hội: Nhà thơ phê phán những kẻ giả dối, nịnh bợ, chỉ biết chạy theo danh lợi. Ông khuyên con trai nên tránh xa những kẻ này để giữ gìn phẩm chất đạo đức của mình.
- Đoạn 3: Khẳng định giá trị của sự chân thật: Nguyễn Khuyến khẳng định rằng sự chân thật là một đức tính quý báu, là nền tảng của một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa.
Ý nghĩa của Văn bản Nói với con trong bối cảnh hiện đại
Mặc dù được sáng tác cách đây hơn một thế kỷ, nhưng Văn bản Nói với con vẫn có giá trị thời sự sâu sắc trong bối cảnh hiện đại. Trong xã hội ngày nay, khi mà những giá trị vật chất đang được đề cao, thì lời khuyên về đạo đức, lối sống của Nguyễn Khuyến càng trở nên quý giá hơn bao giờ hết. Bài thơ nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của sự chân thật, ngay thẳng, và lòng trung thực.
Nghệ thuật của Văn bản Nói với con
Nguyễn Khuyến đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi, nhưng lại vô cùng sâu sắc và tinh tế. Ông sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, châm biếm, trào phúng để tăng cường hiệu quả biểu đạt. Đặc biệt, việc sử dụng thể thơ lục bát đã tạo nên một âm hưởng dân dã, gần gũi, dễ đi vào lòng người.
Tóm tắt Văn bản Nói với con
Bài thơ Nói với con của Nguyễn Khuyến là lời khuyên răn chân thành của người cha dành cho con trai. Người cha khuyên con nên sống thật thà, ngay thẳng, không gian dối, không nịnh bợ, không chạy theo những giá trị vật chất phù du. Đồng thời, bài thơ cũng thể hiện sự phê phán sâu sắc đối với xã hội thối nát, đầy rẫy những thói hư tật xấu.
Ứng dụng Văn bản Nói với con trong học tập và cuộc sống
Văn bản Nói với con là một tác phẩm văn học quan trọng, thường được đưa vào chương trình học của học sinh lớp 9 và lớp 10. Việc học và hiểu bài thơ này giúp học sinh nâng cao nhận thức về đạo đức, lối sống, và có thêm những bài học quý giá về cách sống và đối nhân xử thế. Ngoài ra, bài thơ cũng có thể được ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày để nhắc nhở bản thân và những người xung quanh về tầm quan trọng của sự chân thật, ngay thẳng, và lòng trung thực.
Tài liệu tham khảo thêm về Văn bản Nói với con
- Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 9/10
- Các trang web về văn học Việt Nam
- Các bài viết phân tích, bình luận về tác phẩm
