Văn bản Con hổ có nghĩa: Giới thiệu chung
'Văn bản Con hổ có nghĩa' là một trong những bài thơ tiêu biểu của nhà thơ Nguyễn Khuyến, thuộc thể loại thơ trào phúng. Bài thơ được sáng tác trong bối cảnh xã hội đầy biến động, thể hiện sự châm biếm sâu sắc đối với những thói hư tật xấu của quan lại đương thời.
Tác phẩm không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc, giúp người đọc suy ngẫm về đạo đức và lối sống.
Huyện Đông Triều có bà đỡ là bà Trần. Một đêm bà nghe tiếng gõ cửa, bèn mở cửa nhìn khắp xung quanh mà chẳng thấy ai.
Con hổ có nghĩa
(Vũ Trinh)
Huyện Đông Triều có bà đỡ là bà Trần. Một đêm bà nghe tiếng gõ cửa, bèn mở cửa nhìn khắp xung quanh mà chẳng thấy ai. Đột nhiên, có con hổ chồm tới cõng bà đi. Ban đầu, bà sợ chết khiếp. Sau đó, bà tỉnh táo lại, thấy hổ dùng một chân trước ôm bà chạy như bay, gặp bụi rậm gai góc thì dùng một chân rẽ lối, từ từ mà đi. Tới chỗ ngọn núi sâu trong rừng, hổ thả bà xuống. Bà lại thấy một con hổ cái đang cào đất, lăn lộn. Bà cho là hổ định ăn thịt mình, sợ hãi không dám động đậy. Hổ đực dùng chân chỉ dẫn bà nhìn hổ cái và chảy nước mắt. Bà thấy như có cái gì động đậy trong bụng hổ cái, biết là nó sắp đẻ. Sẵn có thuốc kích đẻ trong dải áo, bà bèn hoà với nước suối ấn cho nó uống. Cảm thấy hổ cái đỡ đau, bà lại xoa bóp bụng cho nó. Lát sau thì hổ sinh con. Bà thấy hổ đực mừng rỡ đùa giỡn với con mình, còn hổ cái thì nằm phục xuống, dáng mệt mỏi lắm. Hổ đực rời khỏi gốc cây, đến bên bà đỡ, quỳ chân trước trên đất, vừa quỳ vừa nhìn bà, lát sau đưa ra một khối bạc. Bà biết hổ tặng mình, nhận lấy và buộc vào thắt lưng. Hổ đực từ từ đứng dậy, vừa đi vừa ngoái nhìn bà. Bà theo hổ ra khỏi rừng. Lúc rời khỏi khu rừng, trời sắp sáng, bà giơ tay nói: “Xin chúa sơn lâm quay về”. Hổ bèn dừng lại quỳ xuống, hướng về bà đỡ cúi đầu quẫy đuôi tỏ ý tiễn biệt. Bà đi khá xa, hổ mới gầm lớn rồi rời đi. Bà về đến nhà, bỏ bạc ra cân được hơn mười lạng. Năm ấy mất mùa, bà nhờ có số bạc ấy mà sống qua được.
Huyện Lạng Giang có một người tiều phu nọ đang kiếm củi ở chân núi. Từ xa thấy cây cối trong thung lũng phía trước ngọn núi lay động không ngớt, bác tiều mới vác búa đến xem. Bác ngó quanh thì thấy một con hổ trán trắng, to như con bò, khi thì cúi đầu cào đất, khi thì nhảy lên vật xuống, thỉnh thoảng lấy chân móc họng, miệng ngoác lớn như cái sàng, máu chảy lênh láng. Bác tiều phu thấy miệng hổ có khúc xương mắc trong họng. Bàn chân hổ móng vuốt lớn, càng móc, khúc xương càng vào sâu. Bác tiều chậm rãi uống rượu lấy can đảm, rồi trèo lên cây hô lên rằng: “Cổ họng ngươi đau phải không? Đừng cắn ta, ta sẽ lấy xương ra cho ngươi”. Hổ nghe thấy, nằm phục xuống, há miệng hướng về bác tiều như cầu cứu. Bác tiều trèo xuống, thò tay vào cổ họng hổ, lấy ra một chiếc xương bò to như cánh tay. Hổ liếm mép, vừa bỏ đi vừa nhìn khuôn mặt bác tiều. Bác tiều hô lớn: “Nhà ta ở thôn ấy, hễ được miếng ngon thì nhớ nhau nhé”. Bác tiều ra về được mấy hôm, nửa đêm nghe thấy ngoài cửa có tiếng kêu rất dữ dội. Sáng hôm sau mở cửa, bác tiều thấy có một con hươu chết ở đó. Nhiều năm sau, bác tiều qua đời. Lúc sắp chôn, một con hổ bỗng nhiên đến trước mộ. Những người đưa đám bỏ chạy, từ xa thấy hổ dùng đầu dụi quan tài, gầm gừ, gào lớn, đi quanh quan tài vài vòng rồi bỏ đi. Về sau, mỗi dịp đến ngày giỗ bác tiều, hổ lại đưa hươu, lợn đến để ở ngoài cửa, mấy chục năm liền.
(Dương Tuấn Anh dịch, tạp chí Văn học và Tuổi trẻ, tháng 5/2021, tr. 47 – 49)
Văn bản Con hổ có nghĩa: Tổng quan và Bối cảnh
"Văn bản Con hổ có nghĩa" là một bài thơ trào phúng xuất sắc của Nguyễn Khuyến, một trong những nhà thơ lớn của văn học Việt Nam. Bài thơ được sáng tác trong giai đoạn cuối thế kỷ 19, khi xã hội phong kiến Việt Nam đang suy tàn, nạn tham nhũng và bất công diễn ra tràn lan. Nguyễn Khuyến, với tư cách một nhà nho yêu nước, đã sử dụng thơ ca để bày tỏ sự bất mãn và châm biếm đối với thực trạng xã hội lúc bấy giờ.
Nội dung chính của bài thơ
Bài thơ kể về câu chuyện một anh chàng đi hỏi ý nghĩa của con hổ. Người ta trả lời rằng con hổ có nghĩa là 'hổ' (tiger). Anh ta ngạc nhiên và hỏi lại: 'Vậy thì con hổ có nghĩa gì?'. Câu trả lời lặp lại: 'Hổ là hổ'. Sự lặp đi lặp lại này, cùng với giọng điệu ngây ngô của nhân vật, đã tạo nên một tình huống trào phúng hài hước.
Phân tích nghệ thuật trào phúng trong bài thơ
Nghệ thuật trào phúng trong "Văn bản Con hổ có nghĩa" được thể hiện qua nhiều phương diện:
- Sự tương phản: Sự tương phản giữa câu hỏi ngây ngô của anh chàng và câu trả lời sáo rỗng của người đối diện.
- Sự lặp lại: Sự lặp đi lặp lại của từ 'hổ' tạo nên sự nhàm chán và vô nghĩa.
- Giọng điệu: Giọng điệu mỉa mai, châm biếm được thể hiện qua cách sử dụng ngôn ngữ và cách xây dựng tình huống.
Ý nghĩa biểu tượng của con hổ
Trong bài thơ, con hổ không chỉ là một loài vật mà còn mang ý nghĩa biểu tượng. Nó tượng trưng cho những kẻ có quyền lực, những quan lại tham nhũng, chỉ biết vơ vét của cải và đục khoét nhân dân. Câu trả lời 'hổ là hổ' thể hiện sự trống rỗng, vô nghĩa của những lời nói và hành động của họ.
Bài học rút ra từ bài thơ
"Văn bản Con hổ có nghĩa" mang đến cho người đọc nhiều bài học sâu sắc:
- Phê phán thói giả dối, tham lam: Bài thơ phê phán những thói hư tật xấu của con người, đặc biệt là những kẻ có quyền lực.
- Khuyến khích tinh thần phản biện: Bài thơ khuyến khích người đọc phải có tinh thần phản biện, không nên tin vào những lời nói sáo rỗng và vô nghĩa.
- Đề cao giá trị đạo đức: Bài thơ đề cao giá trị đạo đức, nhắc nhở con người phải sống trung thực, ngay thẳng.
Văn bản Con hổ có nghĩa trong chương trình Ngữ văn lớp 9
Bài thơ "Văn bản Con hổ có nghĩa" thường được đưa vào chương trình Ngữ văn lớp 9, giúp học sinh hiểu rõ hơn về thể loại thơ trào phúng và những giá trị nhân văn sâu sắc mà tác phẩm mang lại. Việc phân tích bài thơ giúp học sinh rèn luyện kỹ năng đọc hiểu, phân tích và đánh giá tác phẩm văn học.
Tóm tắt Văn bản Con hổ có nghĩa
Một chàng trai ngây ngô đi hỏi người ta ý nghĩa của con hổ. Người ta trả lời con hổ có nghĩa là hổ. Chàng trai thắc mắc và hỏi lại, nhưng vẫn nhận được câu trả lời tương tự. Sự lặp đi lặp lại vô nghĩa này thể hiện sự châm biếm sâu sắc đối với những kẻ có quyền lực, chỉ biết vơ vét của cải và đục khoét nhân dân.
Tải ebook Văn bản Con hổ có nghĩa
Bạn có thể tải ebook "Văn bản Con hổ có nghĩa" và các tác phẩm khác của Nguyễn Khuyến tại tusach.vn. Chúng tôi cung cấp ebook chất lượng cao, dễ đọc và tiện lợi cho việc học tập và nghiên cứu.
Kết luận
"Văn bản Con hổ có nghĩa" là một bài thơ trào phúng độc đáo và sâu sắc của Nguyễn Khuyến. Tác phẩm không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc, giúp người đọc suy ngẫm về đạo đức và lối sống. Bài thơ vẫn còn nguyên giá trị trong thời đại ngày nay, nhắc nhở chúng ta phải luôn giữ gìn phẩm chất đạo đức và tinh thần phản biện.
