Soạn bài Nội dung ôn tập cuối học kì I SGK Ngữ văn 6 tập 1 Cánh diều siêu ngắn

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

Trả lời câu 1 (trang 107 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Em xem lại mục lục, liệt kê các kiểu văn bản và tên tác phẩm của học kì 1.

Lời giải chi tiết:

- Truyện: Thánh Gióng, Thạch Sanh, Sự tích Hồ Gươm.

- Thơ: À ơi tay mẹ, Về thăm mẹ, ca dao Việt Nam

- Kí: Trong lòng mẹ, Đồng Tháp Mười mùa nước nổi, thơ ấu của Hon-đa

- Văn bản nghị luận: Nguyên Hồng- nhà văn của những người cùng khổ, vẻ đẹp của một bài ca dao, Thánh Gióng- tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước.

- Văn bản thông tin: Hồ Chí Minh và "Tuyên ngôn Độc lập", "Diễn biến Chiến dịch Điện Biên Phủ", giờ Trái Đất.

Trả lời câu 2 (trang 107 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Em kẻ bảng trên vào vở, sau đó rà soát lại các tác phẩm kì 1 và điền vào bảng sao cho phù hợp.

Lời giải chi tiết:

Thánh Gióng: Truyện ca ngợi lòng yêu nước, tinh thần dũng cảm đánh giặc ngoại xâm để bảo vệ độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam thời cổ đại.

Thạch Sanh: Truyện ngợi ca những chiến công và phẩm chất cao đẹp của người anh hùng dân gian, thể hiện ước mơ về một cuộc sống tốt đẹp và những giá trị đạo đức của nhân dân.

Sự tích Hồ Gươm: Truyện ca ngợi tính chính nghĩa, sức mạnh của nhân dân và chiến thắng trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống giặc Minh. Truyện cũng giải thích tên gọi của hồ Hoàn Kiếm và thể hiện khát vọng hòa bình của dân tộc.

Ma Nối: Truyện thể hiện tình cảm bao la, vô bờ bến của người mẹ dành cho con.

Văn học về mẹ: Kể lại những khó khăn, tủi cực và tình yêu thương sâu sắc của nhà văn thời thơ ấu dành cho mẹ.

Đồng Tháp Mười: Văn bản miêu tả chuyến đi và vẻ đẹp của Đồng Tháp Mười.

Thơ ấu của Honda: Kể về những kỷ niệm thời thơ ấu và niềm đam mê với xe Honda.

Nguyên Hồng: Chứng minh Nguyên Hồng là nhà văn luôn quan tâm, đồng cảm với những người nghèo khổ.

Bài ca dao: Phân tích vẻ đẹp của bài ca dao "Đứng bên ni đồng...".

Thánh Gióng: Chỉ ra nội dung và ý nghĩa của truyện Thánh Gióng, coi đó là biểu tượng vĩnh cửu của lòng yêu nước.

Hồ Chí Minh và Tuyên ngôn Độc lập: Thuật lại diễn biến dẫn đến sự kiện Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945.

Chiến dịch Điện Biên Phủ: Diễn biến lịch sử của chiến dịch Điện Biên Phủ.

Giờ Trái Đất: Sự tham gia hưởng ứng của mọi người trên toàn thế giới để bảo vệ Trái Đất.

Trả lời câu 3 (trang 108 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Từ những bài học em đã học ở kì 1, tự rút ra những kinh nghiệm và lưu ý khi đọc các thể loại này.

Lời giải chi tiết:

- Lưu ý khi đọc truyện truyền thuyết, cổ tích:

+ Nhận biết được một số yếu tố hình thức: chi tiết, cốt truyện, nhân vật, yếu tố hoang đường,…

+ Nhận biết được một số yếu tố nội dung: đề tài, chủ đề, ý nghĩa, thái độ người kể.

- Lưu ý khi đọc thơ lục bát:

+ Nhận biết được một số yếu tố hình thức: vần, nhịp, dòng và khổ thơ,…

+ Nhận biết được một số yếu tố nội dung: đề tài, chủ đề, cảm xúc, ý nghĩa,… của bài thơ lục bát.

- Lưu ý khi đọc kí:

+ Nhận biết được một số yếu tố hình thức: ngôi kể thứ nhất, tính xác thực, cách kể sự việc, hình thức ghi chép,…

+ Nhận biết được một số yếu tố nội dung: đề tài, chủ đề, tình cảm, cảm xúc người viết,…

Trả lời câu 4 (trang 108 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Nhớ lại các vấn đề, nội dung mà các văn bản đề cập trong kì 1.

Lời giải chi tiết:

- Theo em, trong sách Ngữ văn 6, tập 1, có những nội dung gần gũi và có tác dụng với đời sống hiện nay và với chính bản thân em là vấn đề về trái đất, môi trường.

- Văn bản Giờ Trái Đất là văn bản khuyến khích một cộng đồng toàn cầu hãy liên kết với nhau để chia sẻ những cơ hội và thách thức của việc tạo ra một thế giới phát triển bền vững. Chiến dịch Giờ Trái Đất góp phần không nhỏ vào việc tiết kiệm điện năng, giảm thiểu khí thải CO2, giảm hiệu ứng nhà kính, chống biến đổi khí hậu.

VIẾT

Trả lời câu 5 (trang 87 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Em xem lại mục lục và thống kê các đề bài đã cho ở phần VIẾT.

Lời giải chi tiết:

- Văn bản tự sự:

+ Viết bài văn hoặc đoạn văn kể về một kỉ niệm của bản thân

+ Viết bài văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích

- Văn bản biểu cảm: 

+ Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ về thơ lục bát

- Văn bản thông tin:

+ Viết bài văn thuyết minh thuật lại một sự kiện

Trả lời câu 6 (trang 87 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Em xem lại phần VIẾT và thống kê các bước tiến hành viết văn bản.

Lời giải chi tiết:

- Bước 1: Chuẩn bị - Thu thập và lựa chọn tài liệu, thông tin liên quan đến vấn đề cần viết.

- Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý - Xác định ý chính cho bài viết và phát triển các ý đó bằng cách đặt câu hỏi và trả lời, sắp xếp các ý theo một bố cục rõ ràng, hợp lý.

- Lập dàn bài (có thể sử dụng sơ đồ tư duy) đầy đủ 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Bước 3: Viết - Diễn đạt các ý đã ghi trong dàn ý thành những câu, đoạn văn chính xác, rõ ràng, mạch lạc và liên kết chặt chẽ với nhau.

- Bước 4: Kiểm tra và chỉnh sửa - Kiểm tra lại văn bản để đảm bảo đạt các yêu cầu và chỉnh sửa nếu cần.

Trả lời câu 7 (trang 87 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Trong chương trình kì 1, em đã luyện làm thơ lục bát và tập viết bài văn kể về một kỉ niệm của bản thân, giờ em hãy nêu tác dụng của những bài học đó.

Lời giải chi tiết:

Tác dụng:

- Tác dụng của làm thơ theo thể thơ lục bát để nắm được cách gieo vần và phối thanh, ngắt nhịp giản dị mà biến hoá vô cùng linh hoạt, phong phú và đa dạng trong khả năng diễn tả thể hiện sức sống mãnh liệt, mang đậm vẻ đẹp tâm hồn con người Việt Nam.

- Tập viết bài văn kể một kỉ niệm của bản thân để rèn luyện kĩ năng viết văn bản tự sự kể chuyện giúp các em tập cách diễn đạt kể chuyện, sử dụng ngôn ngữ phù hợp trong sáng để diễn tả lại điều muốn kể kể cả trong văn viết và văn nói.

NÓI VÀ NGHE

Trả lời câu 8 (trang 88 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Xem lại mục lục phần nói và nghe, sau đó liệt kê ra các nội dung chính được rèn luyện, từ đó nêu lên mối quan hệ đến nội dung đọc hiểu và viết.

Lời giải chi tiết:

* Các nội dung chính:

- Nói:

+ Kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích

+ Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ

+ Kể về một kỉ niệm của bản thân

+ Trình bày ý kiến về một vấn đề

+ Thảo luận ý nghĩa về một sự kiện lịch sử.

- Nghe:

+ Nắm được nội dung trình bày của người khác

+ Có thái độ và kĩ năng nghe phù hợp

TIẾNG VIỆT

Trả lời câu 9 (trang 88 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Phương pháp giải:

Xem lại mục lục phần Thực hành Tiếng Việt sau đó giở xem từng bài và liệt kê các nội dung tiếng Việt đã được học.

Lời giải chi tiết:

- Bài 1: Từ đơn và từ phức (từ ghép, từ láy)

- Bài 2: Các biện pháp tu từ (ẩn dụ)

- Bài 3: Từ đa nghĩa, từ đồng âm, từ mượn

- Bài 4: Thành ngữ, dấu chấm phẩy

- Bài 5: Mở rộng thành phần câu