Đánh nhau với cối xay gió là đoạn trích từ tác phẩm Đôn-ki-hô-tê của nhà văn lừng danh Xéc-van-téc. Tác phẩm nhấn mạnh vào việc châm biếm những ước mơ cao cả của hiệp sĩ phiêu lưu, chỉ trích sự thực dụng và tầm thường của xã hội. Trong đoạn này, chúng ta sẽ cùng khám phá nhân vật Đôn-ki-hô-tê qua góc nhìn mới về những phẩm chất độc đáo và đáng trân trọng.
Ban đầu, Đôn-ki-hô-tê là một người gàn dở, mê mải với tiểu thuyết đến mức điên cuồng, sự cuồng nhiệt này biến thành hành động muốn trở thành hiệp sĩ để giúp đỡ những người tốt lành. Với hình thể ốm đuối, cao lênh khênh, cưỡi con ngựa còm, mặc áo giáp, đầu đội mũ sắt, vai vác giáo dài, tất cả đều là những dấu vết của thời đại đã qua. Mang trong mình ước mơ làm hiệp sĩ để cứu giúp mọi người, nhưng thế giới của hiệp sĩ đã lùi vào quá khứ, khiến cho tất cả suy nghĩ và hành động của ông trở nên trớ trêu. Trận chiến với cối xay gió là cơ hội để phô diễn sự gàn dở, tư duy mộng mị của Đôn-ki-hô-tê. Sống trong thế giới ảo, khi bắt gặp những chiếc cối xay gió, Đôn-ki-hô-tê lầm tưởng chúng là những quái vật khổng lồ, liền lao vào chiến đấu mù quáng, không nghe lời bác giám mã Xan-chô cản trở, để “xóa sổ lũ ác này khỏi bản đồ”. Kết quả, khi đâm giáo vào cánh quạt, giáo gãy vụt, cả người và ngựa bị đánh ngã. Dù đau đớn và thất bại, Đôn-ki-hô-tê vẫn không nhận ra sự thật, kiên quyết cho rằng thất bại của mình là do lão phù thủy Phơ-ren-xton đã biến những cối xay gió thành quái vật để cướp đi công lao của mình. Sau trận chiến mệt mỏi, dù đói và yếu đuối, nhưng với hiệp sĩ của tiểu thuyết, Đôn-ki-hô-tê chỉ cần nhớ đến tình yêu của mình là đủ no. Sự suy nghĩ và hành động của Đôn-ki-hô-tê là minh chứng cho việc ông ta sống trong thế giới huyền bí, gàn dở, đáng trách.
Tuy nhiên, sau những hành động và lời nói điên đảo, Đôn-ki-hô-tê ẩn sau đó là những phẩm chất tốt đẹp: lí tưởng cao quý, tinh thần anh dũng, can đảm đối diện với những nguy hiểm của cuộc sống.
Đầu tiên, Đôn-ki-hô-tê mang theo mình lí tưởng cao quý. Ông ghét bất công, xấu xa, và quyết tâm tiêu diệt cái ác để tạo ra một cuộc sống công bằng, nhân ái cho mọi người. Mặc dù đã già, vẫn nghèo khó, nhưng ông không bao giờ từ bỏ ước mơ trở thành hiệp sĩ, sử dụng sức mạnh của mình để giúp đỡ người khác. Trong trận chiến với cối xay gió, khi bị giám mã Xan-chô ngăn cản, ông châm chọc tính nhút nhát của bác: “Nếu anh sợ, hãy lùi về xa và cầu kính khi ta đối mặt với chúng trong cuộc chiến điên cuồng và không đều”.
Không chỉ mang theo lí tưởng cao quý, Đôn-ki-hô-tê còn có tinh thần can đảm, sẵn sàng đối mặt với thách thức. Trong trận đánh với cối xay gió, không chỉ thể hiện sự điên đảo, ông còn chứng minh sự can đảm. Là người anh hùng, Đôn-ki-hô-tê muốn “xóa sổ lũ ác này khỏi bản đồ”, ông tự mình, một mình đối mặt với nguy hiểm, lao vào chiến trận với những tên khổng lồ đó. Mặc dù sự chênh lệch giữa hai bên rất rõ ràng, thậm chí ông tự nhận thức được điều đó, nhưng trước mặt ác độc, ông không ngần ngại chống lại: “Đừng chạy trốn, những kẻ hèn mạt nhát ấy, chỉ có một hiệp sĩ tấn công chúng đây”. Đó chính là tinh thần nhân ái, trượng nghĩa trong con người Đôn-ki-hô-tê, được ẩn sau vẻ điên cuồng mà mọi người thường chế nhạo.
Để nhấn mạnh cả ngoại hình và tính cách của Đôn-ki-hô-tê, tác giả đã sử dụng tài nghệ thuật tương phản và đối lập. Đôn-ki-hô-tê cao gầy, tinh thần dũng cảm, trong khi bác giám mã Xan-chô béo lùn và nhút nhát. Sự thiết thực của bác nông dân làm nổi bật những ảo tưởng của hiệp sĩ già. Bằng cách mô tả sinh động, câu chuyện hấp dẫn, kết hợp với giọng kể hài hước, hóm hỉnh, tác phẩm trở nên thành công.
Qua nhân vật Đôn-ki-hô-tê và đoạn trích Đánh nhau với cối xay gió, chúng ta thấy được những đặc điểm tích cực và yếu đuối trong nhân vật này. Mỗi người cũng có một phần của Đôn-ki-hô-tê, luôn mang theo những lí tưởng và khát vọng cao quý, nhưng thực tế thường xuyên đầy những sai lầm và thách thức. Do đó, sự cân bằng giữa lí tưởng và thực tế là quan trọng để không trở thành phiên bản thứ hai của Đôn-ki-hô-tê.
