Mindfulness - Sống Tỉnh Thức Và Thực Hành Chánh Niệm Cuốn sách này mang đến một cách tiếp cận mang tính đột phá, khám phá cách ứng dụng chánh niệm vào mọi khía cạnh của cuộc sống hiện đại. Tác phẩm giải thích khái niệm “chánh niệm” dưới góc độ khoa học phương Tây, trình bày nhiều nghiên cứu mới về mối liên hệ giữa hành vi và ý thức của con người. Các lý thuyết của tác giả đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm sức khỏe, kinh doanh, quá trình lão hóa, công bằng xã hội và giáo dục.
Nội dung chính:
Chương 2 tập trung phân tích bản chất của sự bất chánh niệm, đồng thời so sánh nó với các khái niệm tương tự như thói quen và vô thức. Chương 3 đi sâu vào nguyên nhân gốc rễ của tình trạng bất chánh niệm, đặc biệt nhấn mạnh vai trò của bối cảnh và những ảnh hưởng từ quá trình tiếp nhận thông tin từ thuở nhỏ. Chương 4 tổng quan về những hệ lụy của sự bất chánh niệm, những giới hạn mà nó đặt ra đối với kỹ năng, kỳ vọng và tiềm năng của mỗi cá nhân. Chương 5 thảo luận về bản chất của chánh niệm, so sánh với các khái niệm liên quan trong triết học phương Đông. Các chương từ 6 đến 10 trình bày chi tiết về những ứng dụng thực tiễn của nghiên cứu chánh niệm trong năm lĩnh vực quan trọng của cuộc sống thường ngày: quá trình lão hóa, sự sáng tạo, công việc, vấn đề định kiến và sức khỏe.
- Thông qua nghiên cứu với một nhóm lớn bệnh nhân cao tuổi trong môi trường tương tự viện dưỡng lão, tác giả phân tích tác động của hiệu ứng giả dược. Đây là cơ sở cho nhiều kỹ thuật nâng cao hiệu quả, chứng minh một cách thuyết phục rằng suy nghĩ của chúng ta có thể ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm của bản thân.
- Cuốn sách phân tích sự cứng nhắc trong tư duy, dẫn đến những cái nhìn một chiều, phiến diện và hạn chế khả năng mở rộng tâm trí của con người. Tác giả đề xuất các phương pháp để phá bỏ những hạn chế này, giúp mở rộng tầm nhìn và suy nghĩ linh hoạt hơn.
- Tác giả khẳng định trực giác là một con đường quan trọng dẫn đến sự tỉnh thức, bởi vì bản chất của trực giác đòi hỏi chúng ta phải vượt qua những thói quen và kỳ vọng cũ, sẵn sàng thử nghiệm những điều có thể đi ngược lại lý trí.
Cuốn sách được viết với ngôn ngữ dễ hiểu, phù hợp với nhiều đối tượng độc giả.
Các trích đoạn tiêu biểu:
– Thí nghiệm về tác động của bối cảnh lên nhận thức: Hai nhóm nhân viên bán hàng được yêu cầu giới thiệu sản phẩm cho khách hàng. Nhóm 1 thực hiện theo cách thông thường, trong khi nhóm 2 được khuyến khích chào hàng như thể đây là khách hàng đầu tiên của họ. Kết quả cho thấy, dù cả hai nhóm đều có kiến thức sản phẩm như nhau, nhưng nhóm 2 được đánh giá là giới thiệu sản phẩm hấp dẫn và thu hút khách hàng hơn. Điều này chứng minh rằng khả năng của mỗi người có thể thay đổi tùy thuộc vào bối cảnh, chúng ta có thể làm tốt trong hoàn cảnh này và kém hiệu quả hơn trong hoàn cảnh khác (tham khảo trang 170).
– Câu chuyện về ảnh hưởng của bối cảnh đối với cảm nhận về cơn đau (tham khảo trang 202).
– Sự thiếu chánh niệm thường làm suy yếu nhiều nỗ lực của chúng ta. Đầu tiên, chúng ta có thể đặt ra những kỳ vọng quá cứng nhắc về những gì mình đang cố gắng đạt được; thứ hai, khi mọi việc không diễn ra như kế hoạch, chúng ta cho rằng đó là thất bại; và thứ ba, chúng ta đánh giá kết quả [thất bại] đó là vô giá trị.
– Nếu bất chánh niệm là sự phụ thuộc cứng nhắc vào những khuôn mẫu cũ, thì ngược lại, chánh niệm có nghĩa là liên tục tạo ra những khuôn mẫu mới.
– Những bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật quan trọng được hướng dẫn hình dung mình đang ở một trong hai tình huống: chơi bóng đá hoặc chuẩn bị cho một bữa tiệc tối. Trong một trận đấu bóng đá căng thẳng, những vết bầm tím hầu như không được chú ý. Tương tự, khi đang bận rộn chuẩn bị bữa tối cho mười người khách, một vết cắt tay có lẽ cũng không phải là vấn đề lớn. Ngược lại, việc bị một tờ giấy sắc cạnh cứa vào tay khi đang đọc một tạp chí nhàm chán sẽ nhanh chóng trở thành tâm điểm của sự chú ý. Thông qua những ví dụ này, người tham gia nghiên cứu nhận ra rằngphần lớn nỗi đau chúng ta trải qua dường như phụ thuộc vào bối cảnh chứ không phải là không thể tránh khỏi.
– (Tham khảo mục cuối Chương 5: Chánh niệm từ góc nhìn phương Đông và phương Tây)
– Khi chúng ta thấy người khác làm những việc mà trước đây chúng ta từng tự làm, chúng ta có thể cảm thấy mình không còn khả năng thực hiện những việc đó nữa. Những suy nghĩ rập khuôn về tuổi già ăn sâu vào chúng ta từ khi còn nhỏ, rằng tuổi già đồng nghĩa với sự yếu đuối và bệnh tật. Hiếm khi người già tìm kiếm một lời giải thích hợp lý cho việc họ không thể tự mình làm một việc gì đó. Vì không ai quan tâm đến việc tìm hiểu khả năng của người già nên họ thường phải chấp nhận những chế độ chăm sóc dành cho những người có ít khả năng tự chăm sóc nhất.
– Những suy nghĩ rập khuôn này cũng cản trở chúng ta tận dụng những tài năng xung quanh. Ví dụ, nếu đội bóng của trường cần một chiến lược thi đấu tốt hơn cho trận đấu sắp tới, mà người có khả năng hỗ trợ tốt nhất lại là một chiến lược gia bóng đá xuất sắc đang ngồi xe lăn, có lẽ họ sẽ không nhờ đến cô ấy. Nếu bạn không bỏ phiếu cho một chính trị gia vì anh ta là người đồng tính, không tin tưởng một bác sĩ phẫu thuật vì cô ấy là phụ nữ, bỏ qua một bác sĩ tâm lý vì anh ta bị mù, hoặc không nhờ tới một nhà tư vấn tiềm năng vì cô ta chỉ có một tay, bạn có thể đã bỏ qua người giỏi nhất.
