Gieo Hạt Giống Tốt Lành Cho Sự Trưởng Thành Của Con
Tâm hồn trẻ thơ tựa như một cây non, cần được vun đắp, chăm sóc để lớn lên khỏe mạnh và tràn đầy sức sống. Bên cạnh việc cung cấp dinh dưỡng, tưới tắm, điều quan trọng nhất mà người nuôi dưỡng cần chuẩn bị chính là những hạt giống tốt lành. Cha mẹ hãy gieo những giá trị tích cực vào trái tim con, yêu thương và đồng hành cùng con mỗi ngày để con phát triển toàn diện, tâm hồn trong sáng và đủ sức đối mặt với những thử thách của cuộc đời.
12 Giá Trị Cốt Lõi Định Hình Nhân Cách
Trong cuốn sách“Hạt giống tốt lành để con trưởng thành”(tên cũ là “12 mảnh ghép giá trị dành cho con”), tác giả Linda Eyre và Richard Eyre đã cụ thể hóa những “hạt giống tâm hồn” này thành 12 giá trị cốt lõi, nền tảng quan trọng để xây dựng nhân cách của một đứa trẻ. Đó là:Thành thật(1),Dũng cảm(2),Trầm tĩnh(3),Tự lực và tiềm năng(4),Tự kỷ luật và điều chỉnh(5),Tính trung thực và sự trong sáng(6),Lòng trung thành và tính đáng tin(7),Tôn trọng(8),Yêu thương(9),Không ích kỷ và nhạy cảm(10),Lòng tốt và sự tử tế(11) vàCông bằng và nhân từ(12).
Xây Dựng Hệ Thống Giá Trị Gia Đình
Cuốn sách khuyến khích các bậc cha mẹ xác định hệ thống giá trị của riêng mình và lựa chọn những “hạt giống tốt lành” phù hợp nhất để vun trồng trong tâm hồn con cái. Mỗi gia đình có thể có những giá trị riêng biệt, không có hệ thống giá trị nào là hoàn hảo tuyệt đối. Điều quan trọng nhất là không ngừng phát triển và nuôi dưỡng những giá trị đó, đồng thời truyền dạy cho thế hệ sau. Cũng giống như một hạt giống cây lê, dù nhiều hay ít quả, nó vẫn mãi là cây lê, không thể biến đổi.
Phương Pháp Thực Tiễn Cho Từng Giai Đoạn Phát Triển
Bên cạnh việc giới thiệu 12 giá trị cốt lõi, “Hạt giống tốt lành để con trưởng thành” còn cung cấp những phương pháp thực tiễn đã được kiểm chứng, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ:trẻ trước tuổi tới trường,trẻ lứa tuổi Tiểu họcvàtrẻ vị thành niên.
Những phương pháp này không chỉ được áp dụng trong gia đình tác giả mà còn được sử dụng và phát triển bởi các thành viên của tổ chức HOMEBASE – một tổ chức quốc tế chuyên cung cấp các chương trình giáo dục dựa trên mô hình “nuôi dạy con bằng mục tiêu”, giúp trẻ phát triển niềm vui, trách nhiệm, sự nhạy cảm và những giá trị sống tốt đẹp.
Giá Trị “Không Ích Kỷ và Nhạy Cảm”
Biết quan tâm đến người khác, đặt lợi ích của người khác lên trên bản thân. Học cách thấu hiểu, đồng cảm, bao dung và yêu thương. Nhanh nhạy với những tình huống và nhu cầu của mọi người.
Nhạy cảm và đồng cảm là những phẩm chất quan trọng, thường gắn liền với sự trưởng thành. Liệu chúng ta có thể dạy những giá trị này cho trẻ?
Câu chuyện về cậu con trai Josh tổ chức tiệc trượt tuyết đã minh họa rõ ràng điều này. Cô em gái 8 tuổi Shawni đã tinh tế nhận ra những bạn bè không vui và khuyến khích Josh đến chia sẻ, động viên họ.
Một số trẻ có khả năng tự nhiên về sự quan tâm và nhạy cảm, nhưng đa số trẻ, đặc biệt là ở tuổi mới lớn, thường có xu hướng tập trung vào bản thân. Tuy nhiên, trẻ có thể học cách trở nên nhạy cảm và không ích kỷ từ khi còn nhỏ, coi đó là một kỹ năng cần rèn luyện.
Trẻ thường gặp khó khăn trong việc đồng cảm và thể hiện cảm xúc. Cha mẹ cần nỗ lực giúp trẻ nhận ra rằng thế giới không chỉ xoay quanh mình, cảm xúc của người khác cũng quan trọng, và có rất nhiều điều có thể học được từ việc cho đi.
Ví dụ, khi hai anh em tranh giành chiếc ghế, thay vì can thiệp và phán xét, người mẹ đã để các con tự giải quyết vấn đề. Hành động nhường ghế của một đứa trẻ đã được khen ngợi, khuyến khích đứa còn lại làm theo.
Hướng Dẫn Chung
Hãy tích cực khen ngợi trẻ mỗi khi chúng có những hành động, biểu hiện hoặc suy nghĩ không ích kỷ. Khen ngợi những hành động chia sẻ đơn giản, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Khi trẻ chia sẻ, cho đi hoặc quan tâm đến người khác, hãy khen ngợi, ôm ấp và cho trẻ thấy ý nghĩa của hành động đó.
Khơi gợi sự đồng cảm và thương xót ở trẻ trước những khó khăn của người khác. Nghiên cứu cho thấy trẻ được trao trách nhiệm thường có xu hướng vị tha và quan tâm đến người khác hơn. Hãy thảo luận về trách nhiệm của mỗi người và tầm quan trọng của việc đồng cảm.
Dạy bằng hành động và tích cực lắng nghe.Hãy thể hiện sự đồng cảm và nhạy cảm mà bạn muốn con học hỏi. Lắng nghe thực sự những gì trẻ nói, tóm tắt lại để khẳng định rằng bạn đã hiểu và quan tâm. Thủ thuật này, còn được gọi là thủ thuật Rogerian, giúp trẻ cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu.
Nói lời xin lỗi.Hãy thể hiện sự nhạy cảm của bạn và giúp trẻ cảm thấy nhạy cảm với bạn. Khi bạn mắc lỗi hoặc đưa ra nhận định sai, hãy xin lỗi vì đã không thấu hiểu và quan tâm đến con.
Hãy cố gắng chia sẻ với con những cảm xúc của bạn. Điều này giúp trẻ nhận thức rõ hơn về cảm xúc của người khác và nhạy cảm hơn với chúng. Hãy nhớ rằng, không ích kỷ không phải là bản năng, mà là một quá trình rèn luyện đòi hỏi sự kiên nhẫn và nỗ lực.
