Giáo Trình Tiết Kiệm và Sử Dụng Hiệu Quả Năng Lượng Trong Hệ Thống Nhiệt Lạnh
Các tổ chức quốc tế chuyên về quản lý năng lượng, đặc biệt là chương trình năng lượng của Liên hợp quốc (UN), đã chỉ ra rằng Việt Nam hiện có mức tiêu thụ năng lượng cao gấp đôi so với các quốc gia khác trong khu vực. Số liệu năm 2019 cho thấy tổng cung cấp năng lượng (TES) trên mỗi đơn vị GDP là 15,2 GJ/1000 USD (IEA1, 2021), vượt xa mức trung bình toàn cầu là 8 GJ/1000 USD. Điều này phản ánh hiệu suất năng lượng (EER) của Việt Nam còn khá thấp. Cụ thể, hiệu suất phát điện của các nhà máy sử dụng than và dầu mới chỉ đạt 28-32%, thấp hơn 10% so với các nước đang phát triển. Các lò hơi công nghiệp cũng chỉ đạt hiệu suất khoảng 60%, kém trung bình thế giới khoảng 20%. Nhìn chung, để sản xuất ra cùng một lượng sản phẩm, các cơ sở công nghiệp ở Việt Nam tiêu tốn năng lượng nhiều hơn từ 1,5 đến 1,7 lần so với các nước phát triển. Ước tính có tới 95% các công trình thương mại và nhà ở cao tầng tại Việt Nam chưa chú trọng đến việc tích hợp các giải pháp sử dụng năng lượng hiệu quả vào quá trình thiết kế, thi công và vận hành. Thêm vào đó, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn đang sử dụng các thiết bị cũ, gây lãng phí năng lượng và tác động tiêu cực đến môi trường. Ví dụ, các cơ sở sản xuất gốm sứ, gạch thường tập trung tại các làng nghề, sử dụng than và củi làm nhiên liệu, dẫn đến lượng khí thải COx, SOx, NOx lớn, gây ra hiện tượng mưa axit và ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.
Nhu Cầu Năng Lượng và Các Giải Pháp
Theo Quyết định về Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2021-2030, với tầm nhìn đến năm 2050, nhu cầu điện của Việt Nam dự kiến tăng trưởng 9,1% mỗi năm trong giai đoạn 2021-2025 và 7,9% trong giai đoạn 2026-2030. Điều này đồng nghĩa với việc công suất cung cấp điện cần phải tăng gần gấp đôi, từ 69.258 MW năm 2020 lên 137.662 MW vào năm 2030. Chính phủ nhận thức rõ tầm quan trọng của việc đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường. Để đạt được mục tiêu này, cần triển khai đồng bộ các chiến lược, bao gồm tăng cường sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (EE), giảm thiểu thất thoát năng lượng trong mọi hoạt động sản xuất và sinh hoạt. Thực hiện chủ trương này, mỗi công dân Việt Nam cần không ngừng học hỏi, nghiên cứu để tìm ra các phương pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, cũng như khám phá các nguồn năng lượng mới.
Mục Tiêu của Giáo Trình
Với mục tiêu trang bị kiến thức cho sinh viên ngành Nhiệt lạnh – những kỹ sư tương lai – về các giải pháp tiết kiệm và sử dụng hiệu quả năng lượng, cũng như khả năng lập kế hoạch cải tiến, đổi mới công nghệ theo hướng sử dụng năng lượng hiệu quả, chúng tôi xin giới thiệu Giáo trình“Tiết kiệm và sử dụng hiệu quả năng lượng trong hệ thống nhiệt lạnh”.
