Bạn có thể mua sách tại Shopee, Lazada, TiKi, Fahasa theo liên kết ở dưới để ủng hộ tác giả bạn nhé.
Danh Tướng Ông Ích Khiêm (1829-1884) – Người Trung Thành Trong Thời Thế Nước Biến Động
“Gần đây, trong số các tướng lĩnh ở miền Bắc, Tôn Thất Thuyết và Ông Ích Khiêm là những người có tài năng nổi bật nhất!”
(Nhận xét của Phạm Phú Thứ – Tổng đốc Hải An kiêm Tổng lý Thương chánh, người phụ trách công việc giao tiếp với Pháp tại Hải Phòng)
Quan Điểm Về Chiến Thuật Của Ông Ích Khiêm
Ông Ích Khiêm từng chia sẻ với các đồng nghiệp rằng: “Nếu không dùng vũ lực, quân địch sẽ không e ngại, và chính sách hòa giải cũng khó có thể duy trì lâu dài!”. Ông thường xuyên có những tranh luận với Vũ Trọng Bình, người chủ trương chính sách “phủ dụ” (vận động, thuyết phục). Sau khi Thống đốc Hoàng Tá Viêm nhậm chức và có những chỉ trích, Ông Ích Khiêm buộc phải hợp tác với chính sách “phủ dụ”, điều này khiến ông lo ngại về hiệu quả công việc. Khâm sai Phan Đình Bình, người được vua Tự Đức cử đi kiểm tra tình hình quân sự ở Bắc Kỳ vào tháng 3 năm 1871, nhận định: “Nếu giao toàn bộ trách nhiệm quân sự cho Ông Ích Khiêm cùng với các quan chức cấp tỉnh, tôi tin rằng chúng ta có thể dần dần bình định được tình hình.”
Đánh Giá Về Tài Năng Và Tính Cách
“Trong số những quan lại yếu kém về văn chương, Ông Ích Khiêm và Tôn Thất Thuyết là hai người thể hiện được sự dũng cảm và tài năng quân sự. Ông Ích Khiêm có khả năng chiến đấu và đánh giặc xuất sắc, nhưng lại có tính cách kiêu ngạo, không chịu khuất phục trước ai. Còn Tôn Thất Thuyết, với chức vụ cao hơn Ông Ích Khiêm, lại có tính cách hung bạo, thường xuyên ra lệnh chém người, và không muốn có ai vượt trội hơn mình. Thật đáng tiếc! Trong bối cảnh đất nước gặp nhiều khó khăn, quân cướp hoành hành, những người có tài văn chương lại không thể sáng tác ra những bài thơ hay để khích lệ tinh thần chiến đấu, trong khi những người có khả năng cầm kiếm, bắn súng lại ghen ghét lẫn nhau vì những chuyện nhỏ nhặt. Vậy thì, ai sẽ lo lắng cho vận mệnh của đất nước?”
(Lời bình luận của Tiến sĩ Huỳnh Thúc Kháng trên báo Tiếng Dân, số 697, thứ Tư, ngày 4 tháng 4 năm 1934)
Ông Ích Khiêm: Người trung thần giữa vận nước suy tàn
Trong lịch sử Việt Nam, những tấm gương trung thần, những vị tướng tài ba luôn được hậu thế ngưỡng mộ. Ông Ích Khiêm (1829-1884) là một trong số đó. Cuộc đời và sự nghiệp của ông gắn liền với giai đoạn đất nước ta gặp nhiều biến động, đối mặt với sự xâm lăng của thực dân Pháp. Bài viết này sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu về vị tướng tài này qua những đánh giá, cảm nhận từ những người đương thời.
Đánh giá từ những người có tầm ảnh hưởng
Tài năng và phẩm chất của Ông Ích Khiêm đã được nhiều người công nhận, trong đó có những vị quan lớn, những nhà sử học uy tín. Phạm Phú Thứ, Tổng đốc Hải An, đã nhận xét: “Gần đây, tướng tài ở đất Bắc chỉ có Tôn Thất Thuyết và Ông Ích Khiêm là khá hơn cả!”. Lời nhận xét này cho thấy Ông Ích Khiêm là một trong những tướng lĩnh xuất sắc nhất thời bấy giờ, có khả năng lãnh đạo và chỉ huy quân đội.
Khâm sai Phan Đình Bình, người được vua Tự Đức cử đi thị sát các quân thứ Bắc Kỳ, cũng đã có những đánh giá rất cao về Ông Ích Khiêm. Ông nhận thấy rằng Ông Ích Khiêm luôn chủ trương phải dùng vũ lực để đối phó với quân Pháp, bởi ông tin rằng “Không đánh thì bọn chúng không sợ, phủ dụ cũng không được lâu!”. Ông Bình cũng đề xuất việc giao cho Ông Ích Khiêm cùng các quan đầu tỉnh hợp sức đánh dẹp, tin rằng như vậy sẽ có thể lần lượt dẹp yên giặc Pháp.
Tính cách và những trăn trở
Ông Ích Khiêm không chỉ là một vị tướng tài ba mà còn là một người có tính cách mạnh mẽ, thẳng thắn. Theo Tiến sĩ Huỳnh Thúc Kháng, Ông Ích Khiêm “có tài võ đánh giặc giỏi song hay ngạo đời, không chịu khuất phục ai”. Sự thẳng thắn, kiêu hãnh này vừa là điểm mạnh, vừa là điểm yếu của ông. Nó giúp ông giữ vững lập trường, không dễ dàng thỏa hiệp trước kẻ thù, nhưng cũng có thể gây khó khăn trong việc hợp tác với người khác.
Tiến sĩ Huỳnh Thúc Kháng cũng đã bày tỏ sự tiếc nuối khi nhận thấy sự ghen ghét, đố kỵ giữa các tướng lĩnh, đặc biệt là giữa Ông Ích Khiêm và Tôn Thất Thuyết. Trong bối cảnh đất nước gặp nhiều khó khăn, giặc cướp tung hoành, sự đoàn kết, hợp tác là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, những mâu thuẫn cá nhân lại cản trở việc chung sức bảo vệ Tổ quốc.
Kết luận
Ông Ích Khiêm là một trong những vị tướng tài ba, trung thành của dân tộc. Dù cuộc đời và sự nghiệp của ông có nhiều thăng trầm, nhưng những đóng góp của ông cho sự nghiệp chống Pháp luôn được hậu thế ghi nhớ. Những đánh giá, cảm nhận từ những người đương thời đã phần nào cho thấy tài năng, phẩm chất và những trăn trở của vị tướng này trong giai đoạn lịch sử vận nước ngả nghiêng.
