Giáo Trình Hán Ngữ 2 - Tập 1 - Quyển Hạ
Các bài học trong “Giáo trình Hán ngữ 2 Tập 1 Quyển hạ phiên bản 3″ được xây dựng dựa trên cấu trúc sau: 1. Bài đọc, 2. Từ mới, 3. Chú thích, 4. Ngữ âm, Ngữ pháp, 5. Luyện tập.
1. Bài đọc
Từ bài 1 đến bài 50 trong Tập 1 quyển hạ, nội dung chủ yếu tập trung vào các đoạn hội thoại thực tế, bên cạnh đó còn có một số đoạn văn tường thuật được biên soạn. Bài đọc đóng vai trò quan trọng nhất trong giáo trình, đồng thời là nội dung giảng dạy chính trên lớp. Đây là môi trường lý tưởng để ứng dụng ngữ pháp và từ vựng đã học. Ngữ pháp được xem như cấu trúc khung khi thiết kế bài đọc, đồng thời đóng vai trò là sợi dây liên kết ngầm. Khi tách rời khỏi bài đọc, ngữ pháp sẽ mất đi môi trường để ứng dụng. Trong quá trình giảng dạy tiếng Hán sơ cấp, cần kết hợp cả ba yếu tố này dựa trên nguyên tắc ngữ pháp từ dễ đến khó. Điều quan trọng là giúp sinh viên hiểu rõ ngữ cảnh sử dụng câu, từ đó từng bước nắm vững cách diễn đạt câu từ chính xác trong từng tình huống cụ thể.
Mục tiêu của chúng ta là sử dụng ngữ pháp làm kim chỉ nam cho việc học bài đọc, thông qua các kỹ thuật như đọc diễn cảm, đọc thuộc lòng, viết lại bài đọc… để nâng cao kỹ năng nghe, nói, đọc, viết cho sinh viên và củng cố khả năng giao tiếp xã hội bằng tiếng Hán. Việc giảng dạy trên lớp nên tập trung vào việc giúp sinh viên nghe, đọc và nói lại bài đọc. Tất cả các phần như từ mới, chú thích và ngữ pháp đều nhằm hỗ trợ quá trình dạy và học bài đọc.
2. Từ mới
Tập 1 của bộ giáo trình này chứa hơn 1600 từ mới. Tiêu chí lựa chọn các từ này dựa trên tần suất sử dụng thường xuyên của chúng. Hơn nữa, mỗi bài học chỉ giới thiệu một lượng từ vựng nhất định. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên nên trình bày từ mới trong câu bởi chỉ có câu và bài khóa mới có khả năng xác định ý nghĩa duy nhất của từ.
3. Chú thích
Phần chú thích trong giai đoạn ngữ âm chủ yếu cung cấp kiến thức cơ bản về ngữ âm tiếng Hán. Còn ở giai đoạn ngữ pháp và mẫu câu, chú thích tập trung vào việc giới thiệu và giải thích một số kiến thức trọng điểm về ngôn ngữ và bối cảnh văn hóa Trung Quốc. Đối với những câu có điểm ngữ pháp xuất hiện trong bài khóa nhưng chưa được giải thích, sinh viên có thể hiểu nghĩa thông qua phần dịch nội dung chú thích.
4. Ngữ âm, ngữ pháp
Bộ giáo trình dành 10 bài để giảng dạy ngữ âm. Tuy nhiên, việc luyện tập ngữ âm và ngữ điệu cần được thực hiện xuyên suốt cả giai đoạn sơ cấp. Tầm quan trọng của việc luyện tập ngữ âm là rất lớn và cần được đặc biệt nhấn mạnh. Cần lưu ý rằng, trong giai đoạn mẫu câu và đoạn văn, việc giảng dạy ngữ âm cần được kết hợp với việc luyện đọc to và học thuộc bài khóa. Các bài luyện đọc ngữ âm được thiết kế trong phần bài tập chỉ mang tính chất gợi ý.
Phần ngữ pháp của giáo trình không quá chú trọng tính hệ thống, nhưng được biên soạn theo nguyên tắc từ dễ đến khó, nắm bắt dần dần. Do đó, nếu không hoàn thành tốt nhiệm vụ giảng dạy của Tập 1 và Tập 2 mà giảng dạy ngay vào Tập 3 sẽ gặp nhiều khó khăn. Cần nhấn mạnh rằng, bộ giáo trình này dựa trên cấu trúc ngữ pháp tiếng Hán để giảng dạy bài đọc, giúp sinh viên nói tiếng Trung theo kết cấu ngữ pháp. Do đó, việc giải thích ngữ pháp cần ngắn gọn, rõ ràng, đơn giản và mạch lạc, bắt đầu từ cấu trúc ngữ pháp rồi giải thích ngữ nghĩa, chức năng và ngữ dụng. Giáo viên nên dạy sinh viên cách vận dụng ngữ pháp để nói, viết và biểu đạt tiếng Hán. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp trực quan như tranh ảnh, động tác, phần mềm máy tính… để minh họa các hiện tượng ngữ pháp, giúp sinh viên nắm bắt ý nghĩa, chức năng và ngữ cảnh của từng điểm ngữ pháp, từ đó nâng cao khả năng giao tiếp bằng tiếng Hán.
5. Luyện tập
Các bài tập trong giáo trình tuân thủ nguyên tắc học tập đi từ lý giải, mô phỏng, ghi nhớ, thành thạo và ứng dụng. Các dạng bài tập bao gồm bài tập lý giải, bài tập mô phỏng và bài tập giao tiếp,… hỗ trợ cả nhu cầu học trên lớp lẫn nhu cầu tự học ở nhà. Giáo viên có thể ứng dụng linh hoạt các bài tập này tùy theo tình hình giảng dạy thực tế.
Giảng dạy tiếng Hán cho người nước ngoài khác với việc giảng dạy tiếng Hán cho người Trung Quốc ở chỗ, việc giảng dạy yếu tố ngôn ngữ không thể tiến hành độc lập. Quá trình giảng dạy các yếu tố ngôn ngữ chính là quá trình rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp ngôn ngữ. Trên lớp, giáo viên và sinh viên nên tương tác, kết hợp giảng dạy và thực hành. Cho dù là dạy ngữ âm, ngữ pháp, mẫu câu hay từ vựng, đoạn văn đều cần tuân thủ nguyên tắc thực hành là hàng đầu, giao tiếp là chủ đạo, tinh giảng đa luyện. Chỉ có như vậy, chúng ta mới đạt được hiệu quả giảng dạy tối ưu.
