Bình Luận Bộ Luật Hình Sự 2015 - Phần Thứ Nhất: Những Quy Định Chung
Hiến pháp năm 2013 khẳng định quyền sống và sự bảo hộ tính mạng của mỗi công dân: “Mọi người có quyền sống. Tính mạng con người được pháp luật bảo hộ. Không ai bị tước đoạt tính mạng trái luật. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm”.
Trên cơ sở những quy định tiến bộ của Hiến pháp năm 2013, Chương XIV của Bộ luật Hình sự năm 2015 đã hệ thống hóa các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm và danh dự của con người. Chương này bao gồm 34 điều luật, tương ứng với 34 tội danh cụ thể. So sánh với Chương XII của Bộ luật Hình sự năm 1999, Bộ luật Hình sự năm 2015 đã mở rộng phạm vi điều chỉnh với thêm 4 điều luật và 4 tội phạm mới.
Bên cạnh đó, một số tội phạm đã được phân chia thành nhiều điều luật để đảm bảo tính chính xác và toàn diện. Đồng thời, những tội phạm trước đây được quy định ở các chương khác, nay đã được chuyển về Chương XIV để phù hợp với khách thể bị xâm phạm. Ví dụ, tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm, trước đây được quy định tại Điều 256 (Chương XIX – Các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng) của Bộ luật Hình sự năm 1999, đã được chuyển về Chương XIV trong Bộ luật Hình sự năm 2015.
Các quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 về các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người được đánh giá là đầy đủ và chi tiết hơn, phản ánh đúng thực tiễn công tác phòng ngừa và đấu tranh chống loại tội phạm này. Điều này góp phần tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công tác điều tra, truy tố và xét xử.
Tuy nhiên, do những quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999 còn tồn tại nhiều điểm chưa rõ ràng và thực tiễn xét xử đã phát sinh nhiều trường hợp phức tạp, các cơ quan tiến hành tố tụng đã gặp không ít khó khăn trong việc áp dụng pháp luật. Bộ luật Hình sự năm 2015, với những quy định mới, đòi hỏi sự thống nhất trong việc hiểu và áp dụng để tránh những khó khăn tương tự trong quá trình xét xử.
Nhằm góp phần vào việc nghiên cứu và hiểu rõ Bộ luật Hình sự năm 2015, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông đã phối hợp cùng tác giả Đinh Văn Quế xuất bản cuốn sách:BÌNH LUẬN BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015, Phần Những Quy Định Chung.
Tác giả Đinh Văn Quế, với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực nghiên cứu, giảng dạy và xét xử các vụ án liên quan đến các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người, đã đưa ra những giải thích khoa học và sâu sắc về các quy định của pháp luật. Cuốn sách cũng chỉ ra những vấn đề còn vướng mắc trong thực tiễn áp dụng, đồng thời đề xuất những giải pháp để hoàn thiện hệ thống pháp luật. Thông qua việc phân tích thực tiễn xét xử và tổng kết công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, tác giả đã cung cấp những kiến thức lý luận và thực tiễn hữu ích cho cán bộ công tác trong các cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án.
